Osada założona przez Wołochów prawdopodobnie już w XVI w., była własnością królewską. Wzmiankowana w dokumentach w roku 1629. Bartne przez długie wieki było stolicą łemkowskiej kamieniarki. Wyrabiano tu osełki, żarna, rzeźbiono piękne pomniki, krzyże i nagrobki. Wiele z nich zachowało się do dziś zdobiąc zapomniane i opuszczone doliny dawnych siedzib łemkowskich. Za materiał służyły gruboławicowe piaskowce magurskie dobywane w kamieniołomach na zboczu Magurycza Dużego oraz na Kornutach (830 m) i Wątkowej (846 m). Szczytowe osiągnięcia kamieniarzy z Bartnego przypadają na przełom XIX/XX w. Działało wtedy we wsi kilka spółek kamieniarskich. Pod koniec XIX w. założono we wsi meteorologiczny punkt obserwacyjny.
W maju 1915 r. w okolicach Bartnego trwały zażarte walki pomiędzy Austriakami i Rosjanami. Z tych czasów pochodzi cmentarz (nr 64) położony ok. 300 m na północny wschód od cerkwi – muzeum. Projektował go Hans Mayr, pochowano tu 29 Austriaków i 57 Rosjan. W roku 1928 znaczna część mieszkańców Bartnego przeszła na prawosławie. Wybudowano wtedy drugą cerkiew. W przededniu II wojny światowej wieś była dość ludna i liczyła 145 zagród. W roku 1945 na skutek prosowieckiej agitacji do ZSRR wyjechało około 50 proc. mieszkańców wsi. Resztę wysiedlono na ziemie odzyskane w roku 1947.
Charakterystyczny jest fakt, że wiele rodzin z Bartnego powróciło do swych siedzib. Po roku 1956 odkupywali oni swe zagrody od polskich osadników niejednokrotnie za wysokie kwoty. Dzisiaj w ok. 50 domostwach mieszka blisko 200 mieszkańców, z czego 90 proc. stanowią Łemkowie.
Asfaltowa szosa a wraz z nią regularna komunikacja dotarły tu dopiero w 1988 r. Wcześniej mieszkańcy Bartnego zmuszeni byli pokonywać odległość 6 km do przystanku w Dragaszowie.
(żródło: Tomasz Darmochwał Beskid Niski polski i słowacki)
Warto zaobaczyć
W centrum wsi na pagórku cerkiew gr.-kat. p.w. śś. Kośmy i Damiana – obecnie punkt filialny Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu. Cerkiew wzniesiona w 1842 r., wieża prawdopodobnie z XVIII w. Trójdzielna, wieża slupowo-ramowa, typ zachodniołemkowski. Odnawiana w latach 1968-70. Wewnątrz barokowy ikonostas z XVII-XVIII w. Muzeum opiekuje się i udostępnia je pan Józef Madzik mieszkający nie opodal końcowego przystanku PKS.
Nieco w górę wsi cerkiew prawosławna p.w. śś. Kośmy i Damiana z 1930 r. Drewniana. Wewnątrz ikonostas z XX w. oraz inne ikony z XVIII-XX w. Odbywają się tu nabożeństwa prawosławne. Poza Bodakami jest to jedyna z ocalałych cerkwi prawosławnych z grupy świątyń budowanych po tzw. schizmie tylawskiej w latach 1927-39.
[mapsmarker marker=”2″]