Duszniki Zdrój

Kategoria: Góry Bystrzyckie, Góry Stołowe, Miasto Duszniki Zdrój, Wzgórza Lewińskie
Tagi: , ,

Miasto (5 tys. mieszkanców) i znane uzdrowisko położone w powiecie kłodzkim, nad Bystrzycą Dusznicką na granicy Gór Bystrzyckich, Stołowych i Wzgórz Lewińskich. Podstawę leczenia stanowi 5 źródeł mineralnych, wykorzystuje się także borowinę, leczy się tu choroby układu krążenia, trawiennego, oddechowe i kobiece. W okolicy znaleziono ślady człowieka z okresu neolitu. W starożytności biegł tędy Szlak Bursztynowy, potem powstała osada związana z zamkiem Homole. Przed 1324 r. lokowano miasto Duszniki, które nie posiadało murów obronnych jako tzw. miasto otwarte. Zniszczone w czasie wojen husyckich, w 1477 r. weszło w skład Hrabstwa Kłodzkiego. W XIV-XV w. wydobywano rudy żelaza, w 1408 r. istniała kuźnica, z XV w. pochodzi pierwsza wzmianka o źródłach mineralnych. Od 1530 r. zaczął szerzyć się protestantyzm, miasto wzbogacone na tkactwie i handlu wykupiło w 1594 r. od cesarza Rudolfa II zamek i dobra homolskie. Wojna 30-letnia przyniosła zniszczenie miasta, dopiero w XVII/XVIII w. Duszniki stały się ośrodkiem tkactwa i handlu suknem, w końcu XVIII w. wzniesiono pierwsze budowle zdrojowe. Od 1800 r. zaczęto kuracje żętycą z mleka owiec i kóz. W 1813 r. przebywał tu król Fryderyk Wilhelm III, co spopularyzowało uzdrowisko, zakupione w 1822 r. przez miasto. II poł. XIX w. to dynamiczny rozwój uzdrowiska, spotęgowany doprowadzeniem w latach 1890-1905 linii kolejowej z Kłodzka do Kudowy Zdroju. Po 1945 r. Duszniki to jedno z najpopularniejszych uzdrowisk w Polsce, od 1946 r. odbywają się tu Festiwale Chopinowskie, zbudowano obwodnicę omijającą centrum miasta.
Oficjalna strona Dusznik

Warto zobaczyć:

Kościół śś. Piotra i Pawła

Wzmiankowany w 1324 r., przebudowany na późnogotycki w 1576 r., obecny barokowy powstał w latach 1708-30. Jednonawowy, nakryty sklepieniem kolebkowym. Wewnątrz bogate wyposażenie: barokowy ołtarz główny z ok. 1730 r. M. Koesslera z obrazem Piotra Brandla, ołtarze boczne z XVIII-XIX w., renesansowa chrzcielnica z 1560 r., rokokowy prospekt organowy z 1780 r.. Najciekawsza jest barokowa ambona z ok. 1730 r. wykonana prawdopodobnie przez M. Koesslera w kształcie wieloryba z otwartą paszczą, zdobiona figurami Ewangelistów z 1732 r. dłuta M. Klahra. W murze przykościelnym epitafia renesansowe i zmarłego tu w 1821 r. Ludwika Kijeńskiego.

Rynek

Ratusz renesansowy z lat 1584-85, w pierzei rynkowej pod numerem 6. Okazała budowla z wolutowym szczytem z kamiennym portalem. Kamienica nr 1 to stary zajazd Pod Czarnym Niedźwiedziem z XVIII w., w 1669 r. nocował tu król polski Jan Kazimierz, udający się po abdykacji do Francji. Gościli tu także ks. Bluecher (1816), wlk. ks. Michał Pawłowicz (1821), feldmarszałkowie von Gneisenau (1820) i von Moltke (1886). Reszta z kamienic w Rynku pochodzi z XVII-XIX w. W górnej części Rynku pod okazałym jaworem piaskowcowa wotywna kolumna maryjna L. Webera z 1725 r., zwieńczona postacią MB z Dzieciątkiem, niżej figury śś. Floriana i Sebastiana.

Papiernia

Młyn papierniczy istniał już w 1562 r., został jednak zniszczony w czasie powodzi w 1591 r. W 1605 r. Kreczmerowie odbudowali drewniano-murowaną papiernię, dzięki doskonałej jakości swoich wyrobów otrzymali od cesarza Rudolfa II tytuł szlachecki von Schenkendorf w 1607 r. Papiernia przeszła w 1706 r. w ręce Hellerów, którzy ją przebudowali w 1709 r., wtedy również dobudowano pawilon wejściowy, połączony kładką z budynkiem głównym. W tym czasie wzniesiono także drewniany budynek suszarni, przebudowany w 1930 r. W 1750 r. Hellerowie dostali od Fryderyka II tytuł dziedzicznego królewskiego papiernika. Od pocz. XIX w. zaczął się okres upadku, od tej pory wyrabia się tu tylko papier czerpany w niewielkiej ilości. Budynek główny przebudowano w 1802 i 1930 r. Całość zbudowano w stylu barokowym w konstrukcji ryglowej, z bogatym szczytem wolutowym. Na stropach i ścianach XVIII-wieczne polichromie. Jest to jeden z najcenniejszych zabytków techniki w Polsce. W odrestaurowanym po wojnie obiekcie mieści się obecnie Muzeum Papiernictwa. Jednym z najcenniejszych eksponatów jest pierwszy polski druk z krakowskiej drukarni Jana Hellera z 1506 r.
Strona muzeum


Barokowy Dom Cechu Sukienników, z 1715 r., zbudowany na miejscu młyna-folusza, przebudowany w II poł. XIX w. i na pocz. XX w. Na portalem kartusz z godłem cechu.
Dworzec kolejowy z końca XIX w.
Kościół MB Różańcowej, poewangelicki, wzniesiony w latach 1845-46 przez Związek Gustawa Adolfa jako pierwszy na Śląsku. Wieża z 1893 r.
Figura św. Jana Nepomucena z 1722 r.
Poczta z końca XIX w.

Dworek Chopina, klasycystyczny z pocz. XIX w., parterowy z wysokimi oknami, nakryty łamanym dachem. Od 1946 r. odbywają się tu Festiwale Chopinowskie, dla upamiętnienia pobytu w Dusznikach kompozytora w 1826 r. Przed Dworkiem pomnik Chopina z 1976 r. dłuta J. Kucza.
Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa, neogotycki z lat 1901-02 ze współczesnym wyposażeniem wnętrza.
Kościół śś. Franciszka i Leonarda, neoklasycystyczny z lat 1925-26, przebudowany w 1976 r., obok klasztor franciszkanów.

Dodaj komentarz