Kluczbork

Kategoria: Gmina Kluczbork, Równina Opolska
Tagi: , , ,

Miasto powiatowe (26 tys. mieszkańców), w północnej części województwa opolskiego, leży na pograniczu Równiny Opolskiej i Wyżyny Woźnicko-Wieluńskiej, nad rzeką Stobrawą. W 1253 r. zakon Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą, otrzymał od księcia wrocławskiego Henryka III przywilej lokacyjny dla miasta. Wg innych źródeł miasto lokował w 1274 r. książę wrocławski Henryk IV Probus. Od 1293 r. Kluczbork należał do księstwa głogowskiego, od 1312 r. do oleśnickiego, od 1323 r. był w księstwie legnicko – brzeskim. W latach 1331-1356 był zastawiony Kazimierzowi Wielkiemu. W XV w. miasto opanowali husyci pod wodzą rycerza polskiego Dobka Puchały. Po 1536 r. książęta brzescy wprowadzili luteranizm. W czasie wojny trzydziestoletniej (1618-1648) miasto było wielokrotnie plądrowane. W latach 1660-1671 schronili się tu wygnani z Polski arianie, organizując swoje synody w 1663 i 1668 r. W 1816 r. władze pruskie ustanowiły tu siedzibę władz powiatowych. W 1868 r. doprowadzono kolej na trasie Oleśnica – Fosowskie, w 1875 r. powstała linia do Poznania, w 1883 r. do Olesna, w 1899 r. do Opola. W 2. poł. XIX w. miasto się szybko rozwinęło, w 1860 r. powstała szkoła średnia, zbudowano szpital miejski (1848), gazownię (1867), pocztę (1891) i gmach sądu (1895). 20 stycznia 1945 r. do miasta wkroczyły wojska radzieckie.

Co warto zobaczyć w Kluczborku

Neogotycki kościół MB Wspomożenia Wiernych, zbudowany przez katolików w latach 1911-1913, wzorowany na wrocławskim kościele św. Krzyża.
Dawny kościół śś. Piotra i Pawła. W średniowieczu wzniesiono tu kościół drewniany Św. Trójcy, w 1803 r. zastąpiony murowanym, od 1929 r. służył jako kaplica dla pacjentów szpitala dla umysłowo chorych, obecnie dom katechetyczny.
Gotycki kościół Zbawiciela (ewangelicki), zbudowany w XIV w. na miejscu drewnianego, wzmiankowanego w 1298 r. W połowie XVI w. przejęty przez protestantów, z wyjątkiem lat 1700 – 1707. Dwunawowa świątynia wsparta jest przyporami, portal główny ostrołukowy. W latach 1795-1797 nadbudowano górną kondygnację wieży z kopulastym hełmem, w 1806 r. zamontowano na niej zegar. Wyposażenie wnętrza rokokowe, ołtarz główny, ambona, chrzcielnica i prospekt organowy to dzieło wrocławskiego rzeźbiarza Leopolda Jaschkego z poł. XVIII w. Przed kościołem neoklasycystyczny pomnik – nagrobek w formie walca zwieńczony wazą, z nieczytelnym napisem.

Ratusz z XVIII w., obok niego dwie kamieniczki pozostałe z barokowego zespołu sześciu domów kramarskich zwanych Dwunastoma Apostołami. W 1925 r. część kamieniczek spłonęła, w tym miejscu w 1926 r. wzniesiono arkadowe podcienia według projektu Alfreda Lenza. Wokół Rynku zespół zabytkowej zabudowy: domy nr 12-15 i 20 z XVIII/XIX w., nr 21 z 1870 r., nr 23-24 z pocz. XX w. i nr 7 z 1906 r.

Klasycystyczny dawny Zakład dla Ubogich z 1779 r. zbudowany z fundacji króla pruskiego Fryderyka II wg projektu Karola Gottharda Langhansa. Od 1804 r. szpital, w 1874 r. przekształcony w szpital dla umysłowo chorych, w czasie wojny jeniecki obóz oficerski i obóz dla internowanych obywateli państw wrogich.
Zamek zbudowany w końcu XIV w. na miejscu XIII-wiecznego dworu książęcego. W 1590 r. książęta brzescy wznieśli obecną budowlę o gotyckich oknach. Pod koniec XVII w. zrujnowany, w 1720 r. przebudowany na siedzibę administracji dóbr cesarskich. W XIX w. znajdował się tu urząd skarbowy i sądy, w 1854 r. zbudowano drugą kondygnację. W 1907 r. wieżę zamkową przebudowano na wieżę ciśnień. W latach 1931-1932 pod budynkiem poprowadzono ulicę z wyburzeniem części zabudowań. Obecnie siedziba Muzeum im. Jana Dzierżona, prezentującego zbiory z zakresu archeologii, etnografii (w tym historia pszczelarstwa, np. barć odrzańska) i historii Ziemi Kluczborskiej (w tym pamiątki po ks. Janie Dzierżonie).
Strona muzeum

Cmentarz wojenny Armii Radzieckiej.
Cmentarz z kaplicą z 2. poł. XIX w.
Park Miejski z pomnikiem poległych w I wojnie światowej.

Budynek stacji kolejowej, usytuowany wyspowo między liniami Wrocław – Fosowskie i Poznań – Katowice.

Gazownia z 1867 r.
Budynek administracyjny młyna z 1907 r.
Mury obronne zachowane głównie w południowej części miasta, zbudowane pod koniec XIV w. z cegły gotyckiej w układzie tzw. polskim. Przy ul. Zamkowej zachował się fragment z XV/XVI w.
Poczta z 1891 r.
Budynek sądu z 1895 r.
Budynek administracyjno-mieszkalny w zespole szpitala z XIX/XX w.
Więzienie z 1900 r.
Willa Kruga (ul. Pułaskiego 1) z 1892 r.

Zabytkowe domy:
ul. Damrota 34 z XIX w.
ul. Grunwaldzka 3 z 1900 r.
ul. Kopernika 3
ul. Krakowska 23 z 1900 r. i 27 z k. XIX w.
ul. Mickiewicza 17 z 1903 r.
ul. Piłsudskiego 4 – 4a z 1900 r., 7, 7a i 19 z XIX w., 9 z 1900 r. i 20 z 1905 r.
ul. Ściegiennego 13-14
ul. Skłodowskiej 1 i 9
ul. Wolnosci 4 z 2 poł. XIX w. i 9 z pocz. XX w.

pl. Niepodległosci 2 z 1875 r., 3, 4 i 7 z XIX w.

Dodaj komentarz