Łabędy

Kategoria: Kotlina Raciborska, Miasto Gliwice


Dawna wieś, obecnie część Gliwic, położona przy liniach kolejowych z Gliwic do Kędzierzyna-Koźla i Strzelec Opolskich. Nazwa dzielnicy pochodzi być może od przebywających w dawnych czasach na tych terenach licznych stad łabędzi lub od wydobywanego tu od starożytności w kamieniołomach kamienia wapiennego o białym kolorze – białe wzgórza to po łacinie coles labentes. W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis z lat 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Labant.
Przez długi czas Łabędy pozostawały osadą wiejską, będąc od średniowiecza również parafią, następnie rozwinęły się w ośrodek przemysłowy co znacznie zwiększyło liczbę mieszkańców. Od 1918 r. działała tu polska Rada Ludowa. W I powstaniu śląskim Łabędy w dniu 23 sierpnia 1919 r. opanowali mieszkańcy należący do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Podczas plebiscytu w marcu 1921 r., na 3023 oddanych w Łabędach głosów, 1683 padło za Polską, 1332 za Niemcami, a 8 było nieważnych. W czasie III powstania śląskiego w Łabędach w dniu 4 maja 1921 r. miały miejsce zacięte walki pułku gliwickiego Stanisława Mastalerza z niemieckimi bojówkami i policjantami. W ich wyniku wzięto do niewoli 100 Niemców. Łabędy znajdowały się w rękach polskich aż do zakończenia III powstania. W 1938 r. rozpoczęto budowę stalowni martenowsko-elektrycznej nieopodal Herminen – Hütte (obecnie Huta Łabędy). W 1945 r. istniał tu prowadzony przez NKWD obóz przejściowy dla ludności śląskiej i Niemców. Przeszło przez niego kilka tysięcy osób. Internowanych w tym obozie wywieziono do pracy w głąb ZSRR. W 1951 r. powstały Zakłady Mechaniczne Łabędy (obecnie Zakłady Mechaniczne Bumar-Łabędy). W 1954 r. Łabędy uzyskały status miasta, w 1964 r. włączono je do Gliwic.
(za Wikipedią)

Warto zobaczyć:

Kościół ewangelicki Marcina Lutra z lat 1900-02.
Kościół św. Jerzego. Inicjatorem budowy kościoła był ks. Emanuel Maleika. Pierwotny projekt świątyni w stylu neobarokowym wykonał architekt Theodor Ehl. Niestety z powodu przygotowań do wojny władze lokalne nie zatwierdziły projektu budowy kościoła, ponieważ wymagała ona zbyt dużej ilości żelaza i stali. Wykonano zatem drugi, skromniejszy projekt. Budowa rozpoczęła się 3 listopada 1937 r., a zakończyła w czerwcu 1939 r. W 1945 r. na terenie kościoła władze sowieckie utworzyły obóz przejściowy. Z tego miejsca wywieziono wielu Ślązaków w głąb ZSRR. Przy kościele natomiast, na skraju lasu utworzono cmentarz, na którym grzebano zmarłych w obozie jeńców.
Śluza Łabędy na Kanale Gliwickim z lat 1935-39. Dwukomorowa bliźniacza, różnica poziomów: 4,20 m, długość: 71,50 m, szerokość: 12,00 m.
Węzłowa stacja kolejowa Gliwice Łabędy, na której rozchodzą się linie z Gliwic do Kędzierzyna-Koźla (uruchomiona 1845) i Strzelec Opolskich (uruchomiona 1879-80).

Dodaj komentarz