Wieś gminna w powiecie średzkim, położona nad Odrą, przy linii kolejowej Wrocław – Legnica. Wzmiankowana w 1202 r. jako własność księcia Henryka I. W 1245 r. nadano ją klasztorowi cystersów w Lubiążu. Istniał tu ośrodek piwowarstwa, w 1267 r. wzmiankowano przeprawę przez Odrę. Wieś zniszczona w czasie wojny 30-letniej, w 1700 r. przeszła na własność rodu von Gastenau a potem von Uechtritz. Malczyce były ośrodkiem handlu solą i węglem, w 1742 r. powstał tu jeden z największych w Prusach skład węgla, w 1790 r. zakończono budowę drogi węglowej łączącej Malczyce z Wałbrzychem. W 1825 r. powstała szkoła, w 1844 r. doprowadzono linię kolejową Wrocław – Legnica. W 1897 r. otwarto dużą cukrownię, rok później powstał port na Odrze z własną bocznicą kolejową. W 1911 r. uruchomiono zakład Śląska Celuloza i Fabryki Papieru. Od 1925 r. Malczyce mimo braku praw miejskich posiadały burmistrza. 8 lutego 1945 r. Malczyce zostały zajęte przez Armię Czerwoną, w czasie walk uległy znacznemu zniszczeniu.
Warto zobaczyć:
Cerkiew prawosławna. Neogotycki budynek kościoła powstał w latach 1902-03, zbudowali go ewangelicy wg projektu H. Poelziga. Od 1950 r. stał się własnością Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Wierni to Łemkowie z akcji „Wisła” osiedleni w powiecie średzkim. Przed świątynią cztery rzędy lip drobnolistnych.
(za stroną gminy)
Neogotycki kościół Niepokalanego Poczęcia NMP z 1905 r. Wyposażenie głównie neogotyckie, witraże współczesne. Przed kościołem rzeźba św. Jana Nepomucena z 1723 r.
Stacja w Malczycach powstała w 1844 r. w związku z uruchomieniem linii kolejowej Wrocław – Legnica, będącej częścią pierwszego połączenia Wrocławia z Berlinem. Pod koniec XIX w. stacja stała się węzłem kolejowym, w 1895 r. powstało odgałęzienie do Strzegomia, w 1898 r. bocznica do portu na Odrze, w 1902 r. linia do Jawora, w 1923 r. linia do Lubiąża, która łączyła się z wybudowanym w 1916 r. odcinkiem do Wołowa. W 1945 r. zniszczono most na Odrze na linii do Lubiąża, obecnie jej fragment funkcjonuje jako bocznica do stacji paliw. W 1975 r. zlikwidowano połączenia pasażerskie na linii do Jawora, ostatecznie rozebrano ją w 2014 r. Pociągi pasażerskie na linii do Strzegomia przetrwały do 1989 r., obecnie linia jest nieczynna. Ze stacji wychodziła także bocznica do cukrowni i zakładów papierniczych. Stacja Malczyce została wyremontowana podczas modernizacji magistrali E30. Obok znajdują się dwie wieże ciśnień.
Przeprawa przez Odrę wzmiankowana w 1267 r., prom powstał w tym miejscu po uregulowaniu Odry w XVIII w. Po obu stronach znajdowały się restauracje i schrony dla przewoźników. W 1912 r. uruchomiono tu kursy statków pasażerskich do Lubiąża. Zniszczony w 1945 r. prom uruchomiono ponownie trzy lata później. W 1967 r. w czasie przeprawy cyrku zatonęły dwa wozy. W 1974 r. kilka km dalej zbudowano nowy most na Odrze w związku z czym przeprawę promową zlikwidowano. Obok stoi pomnik, wskazujący poziom wody podczas powodzi w latach 1854-1997.
Ul. 1 Maja z kolonią domków, zbudowanych w 1928 r. i przejazdem kolejowym.
Ul. 1 Maja – kilka willi z XIX/XX w., w jednej z nich mieści się poczta.
Ul. 1 Maja – pomnik XXV-lecia z 1980 r.
Cukrownia w Malczycach powstała w 1897 r., po wojnie funkcjonowała pod nazwą ‚Małoszyn’, posiadała Dom Robotnika z salą kinową. Zakład zlikwidowano w 2005 r. i wyburzono. Po cukrowni pozostały tylko dwa kominy i resztki zabudowań. Naprzeciwko znajduje się willa fabrykancka i kilka domów robotniczych.
Zakłady papiernicze w Malczycach zbudowano w 1910 r., obok powstała Fabryka Celulozy Słomowej, którą ponownie uruchomiono po zniszczeniach wojennych w 1949 r. Obecnie opuszczone budynki fabryczne znajdują się w stanie kompletnej ruiny i pewnie niedługo znikną z krajobrazu.
Ul. Dworcowa z zabytkowym budynkiem przedszkola.
[mapsmarker marker=”56″]