Ostrzeszów

Kategoria: Gmina Ostrzeszów, Wzgórza Ostrzeszowskie


Miasto powiatowe (14 659 mieszkańców) w województwie wielkopolskim, położone przy szosie i linii kolejowej Ostrów Wlkp. – Kępno. Pierwsza wzmianka o Ostrzeszowie pochodzi z 1283 r. Było to miasto królewskie na szlaku handlowym Wrocław–Kalisz–Toruń. Prawa miejskie otrzymał w latach 1244-79. W XIV w. wzniesiono zamek i otoczono miasto murami. W XVI-XVIII w. Ostrzeszów było starostwem grodowym, siedzibą powiatu i sądów ziemskich. W 1656 r. Szwedzi zajmując miasto spalili ówczesny drewniany klasztor Bernardynów. Nie udało się im jednak zdobyć zamku w całości, gdyż oblegani obrońcy podjęli decyzję o jego wysadzeniu. W latach 1793-1806 i 1815-1918 Ostrzeszów, pod niemiecką nazwą Schildberg, był pod panowaniem pruskim. W 1905 r. w mieście mieszkało 4.946 osób, w tym 72% Polaków, 19% Niemców i 6% Żydów. W latach 1939-45 łącznie przebywało w Ostrzeszowie co najmniej 125 tysięcy jeńców polskich i alianckich.
(za Wikipedią)

Warto zobaczyć:

Kościół Chrystusa Króla, poewangelicki, wybudowany w latach 1859-61 w stylu neogotyckim. Mieści się przy ulicy Zamkowej, na terenie dawnego prywatnego szesnastowiecznego miasta Borek.
Kościół pobernardyński św. Michała Archanioła z klasztorem, wzniesiony na wzgórzu w XVII w. W lipcu 1629 r. zjazd szlachty wieluńskiej uchwalił założenie klasztoru z kościołem św. Michała Archanioła dla zakonu bernardynów. Pierwotnie w 1638 r. zbudowano kościół i klasztor z drewna, na miejscu, na którym wznosi się obecnie kościół murowany. W czasie najazdu szwedzkiego w 1656 r. zabudowania klasztorne zostały spalone, przedtem kościół ograbiono. W latach 1680-1740 zbudowano obecną świątynię, a konsekrował ją biskup Sommerfeld w 1741 r. Budowlę w stylu barokowym wzniesiono z cegły otynkowanej. Dzwonnicę z 1810 r. rozebrano w 1946 r. Prezbiterium ma powierzchnię 8×7 m, przy 11 m wysokości, nawa natomiast 8×16 m i 13 m wysokości. Wewnątrz na ścianach widoczne są herby rodów, które były fundatorami klasztoru i kościoła: Psarskich, Leszczyńskich, Siewierskich, Krakowskich, Karśnickich i Wężyków, rzeźby upamiętniające Rafała i Jana Leszczyńskich oraz polichromia późnobarokowa, wykonana w 1740 r. przez Antoniego Ignacego Linkiego (napis nad chórem muzycznym). Obok kościoła znajduje się kaplica św. Tadeusza Judy z osiemnastowiecznym obrazem patrona w barokowym ołtarzyku. Obecnie klasztor zajmują siostry Nazaretanki.
Drewniany kościół św. Mikołaja usytuowany we wschodniej części miasta na przedmieściu św. Mikołaja. Kościół był wzmiankowany w 1659 r. Zachowana do dziś drewniana budowla została wzniesiona w 1758 r., o czym informuje napis na chórze muzycznym. Składa się on z prostokątnej nawy i węższego, zamkniętego trójbocznie prezbiterium z niewielką zakrystią od południa. Od zachodu do nawy przylega niewysoka wieża. Ściany kościoła wykonano w konstrukcji zrębowej, wieżę – w konstrukcji słupowej. Z zewnątrz kościół jest oszalowany. Nakrywa go dwuspadowy dach, kryty gontem, zwieńczony wieżyczką sygnaturki. Do kościoła prowadzą stare, klepkowe drzwi w wieży zachodniej. Wnętrze nakryte jest płaskim stropem. Zachowała się tu profilowana belka tęczowa z barokowym krucyfiksem. W części zachodniej naw znajduje się drewniany chór muzyczny, wsparty na dwóch słupach. Na ścianach zachowała się polichromia o charakterze ludowego baroku, pochodząca z czasów budowy kościoła. Wyposażenie kościoła pochodzi głównie z XVII i XVIII w. Należą do niego późnobarokowe ołtarze: główny (1771) oraz dwa boczne, ambona, liczne obrazy i barokowe rzeźby. Jednak najbardziej cennymi elementami wystroju świątyni są umieszczone w barokowych ołtarzach rzeźby późnogotyckie, powstałe w początkach XVI w.: w ołtarzu głównym znajduje się figura św. Mikołaja, w ołtarzach bocznych – wyobrażenie Matki Boskiej z Dzieciątkiem i św. Katarzyny. Figury te, ponad metrowej wysokości, wchodziły niegdyś w skład jednego ołtarza. Trzy dzwony kościoła pochodzą z fundacji Ignacego Mosia. Kościół nie jest otwarty publicznie. Jedyna msza św. odbywa się raz w roku – 6 grudnia.
Kościół Wniebowzięcia NMP. Ostrzeszowski kościół farny leży na wschód od rynku. Powstał bardzo wcześnie – drewniana świątynia została ufundowana w XIII w., zaraz po założeniu miasta. Obecne prezbiterium wzniesiono w stylu późnogotyckim ok. 1337 r. Niezbyt dużą nawę postawiono po zawaleniu się stropu poprzedniej w końcu XV w. Wyposażenie jego wnętrza pochodzi z XVIII/XIX w., starsze są jedynie niewielkie późnogotyckie rzeźby z początku XVI w. na belce tęczowej.
W latach 1955-59 przeprowadzono w kościele prace konserwatorskie pod kierunkiem prof. Ewy Marxen-Wolskiej, w wyniku których odsłonięto dekoracje malarskie ścian. Okazało się, że we wnętrzu świątyni znajdują się fragmenty polichromii z sześciu różnych okresów. Takiej różnorodności malowideł nie ma w żadnym innym wielkopolskim kościele. Najstarsze są fragmenty średniowiecznych fresków z końca XIV w., zachowane w prezbiterium. Tu elementy konstrukcyjne na cegłach podkreślano czerwoną farbą z białymi spoinami, a u nasady żeber zamiast wsporników namalowano czerwone, stylizowane maszkarony. Na lewej ścianie przetrwał fragment kompozycji figuralnej z częściowo tylko widoczną postacią św. Krzysztofa. Po wzniesieniu nawy na jej ścianach powstało na początku XVI w. kilka malowideł, między innymi cykl scen pasyjnych z prawej strony. Są to dość prymitywne kompozycje, malowane konturami z wypełnieniem barwnym pośrodku. Renesansowa dekoracja powstała w 1545 r. Składają się na nią scena Modlitwy w Ogrójcu w ozdobnym obramieniu malarskim na ścianie tęczowej, Droga Krzyżowa na lewej ścianie nawy w podobnym obramieniu i gorzej zachowana na prawej ścianie św. Anna Samotrzeć, nad którą umieszczono herby Jagiellonów pośrodku, z lewej Bony Sforzy, a z prawej Poraj. Z tego samego czasu pochodzi baldachim namalowany na lewej ścianie prezbiterium, który prawdopodobnie był zwieńczeniem tronu biskupiego.

Centralnym punktem Ostrzeszowa jest nieduży rynek o 7 wlotach ulicznych. Pośrodku stoi odrestaurowany ratusz – dziś siedziba Muzeum Regionalnego im. Władysława Golusa oraz Urzędu Stanu Cywilnego. Pierwsze wzmianki o drewnianym ratuszu pochodzą z XIV w., obecny murowany zbudowano w 1840 r.

Baszta zamkowa. Początek budowy zamku jako elementu fortyfikacyjnego przyjmuje się na 1. poł. XIV w., kiedy to Kazimierz Wielki rozpoczął potężne przedsięwzięcie, aby wzmocnić ochronę granic Polski. Wybudowany na sztucznie usypanym wzniesieniu zamek obronny był siedzibą starosty ostrzeszowskiego. Zburzony został w czasie najazdu szwedzkiego. Pomimo, że częściowo go odbudowano i do końca XVIII w. był siedzibą sądu, nigdy już nie wrócił do dawnej świetności. Zamek użytkowany był do 1785 r. i potem powoli przemieniał się w ruinę. W 1843 r. został rozebrany. Był to element świadomej polityki niszczenia przez zaborcę polskich dóbr. Zachowała się jednak baszta zamkowa. W 1960 r. została odrestaurowana i zaadoptowana do celów muzealnych oraz wystawowych. Jest ona również punktem widokowym, z którego podziwiać można panoramę miasta. W maju 2008 r. baszta zyskała efektowne oświetlenie.
Ostrzeszowski zamek był typowym przykładem zamku nizinnego. Na podstawie zachowanych fragmentów murów można zrekonstruować jego wygląd pierwotny. Zamek zbudowano z cegły na planie prostokąta o wymiarach ok. 27 na 39 m. Pięciokondygnacyjna, 24-metrowa wieża wzniesiona jest z cegły na planie kwadratu. Na wysokości 11 m przechodzi w ośmiobok. Baszta zamkowa była wieżą strażniczą i mieszkalną, ale i wieżą ostatecznej obrony. Mury baszty grube są od 2,4 do 2,4 m. Wejście do niej znajduje się od strony północnej na wysokości drugiej kondygnacji. Obok niej znajdowała się brama prowadząca na dziedziniec zamkowy, otoczony murami obwodowymi. Od strony północno-zachodniej dziedziniec zamykał murowany dom. W nim znajdowała się sala sądowa i inne dwa pomieszczenia, w których przechowywano księgi grodzkie. Pozostałe budynki dla służby i zabudowania gospodarcze były drewniane. Zamek przed spaleniem otoczony był fosą, przez którą prowadził most z poręczami.
(za Wikipedią)

Stacja kolejowa otwarta w 1875 r.

Wieża ciśnień wybudowana została w 1916 r. wg projektu Rosenquista z Wrocławia. Wieża ma wysokość ok. 40 m, w latach 30. XX w. pompowała 40-75 000 m3 wody rocznie, w 1965 r. zanotowano wydobycie 352 000 m3 wody. W końcu lat 70. XX w. wieża stopniowo traciła znaczenie i obecnie nie jest użytkowana. W 2007 r. wieża została wyremontowana dzięki dotacji przyznanej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Dodaj komentarz