Poniszowice

Kategoria: Gmina Rudziniec, Kotlina Raciborska


Wieś w gminie Rudziniec wzmiankowana w 1223 r. W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w formie Ponussowitz. W okresie hitlerowskiego reżimu w latach 1936-45 nazwę miejscowości zmieniono na całkowicie niemiecką Muldenau/Oberschlesien.
(za Wikipedią)

Warto zobaczyć:

Drewniany kościół św. Jana Chrzciciela. Kościół w Poniszowicach wzmiankowano już w 1175 r. Kościół ten, po zniszczeniu przez wichurę w 1399 r., odbudowano w 1404 r. Obecny pochodzi z 1499 r. W 1570 r. obok kościoła wzniesiono wolno stojącą dzwonnicę. W 1650 r. dobudowano kaplicę boczną, ufundowaną przez Franciszka Rogojskiego ze Słupska, zaś w 1852 r. – lożę kolatorską, ufundowaną przez Aleksandra Zawadzkiego. Kościół był przebudowywany także w latach 1775 (dobudowanie sobót), 1834-35 (podmurowanie kościoła), 1844 (budowa nowego lub powiększenie chóru muzycznego), 1908 (odnowienie kościoła), 1914 (odeskowanie sobót), 1980- 82 (remont dachu, w trakcie którego usunięto między innymi dwa słupy znajdujące się w nawie). Od 2009 r. w kościele prowadzone są prace remontowe i konserwatorskie.
Jest to świątynia orientowana, usytuowana na wzgórzu. Kościół zbudowano w konstrukcji zrębowej. Prezbiterium zamknięte trójbocznie, przy nim od północy znajduje się prostokątna zakrystia z lożą kolatorską na piętrze – fundacji Aleksandra Zawadzkiego z 1852 r. Nawa kwadratowa, pierwotnie przedzielona dwoma ośmiobocznymi słupami, przy niej od północy przylega kaplica, dawniej spowiedzi, przedtem św. Józefa, a obecnie Matki Bożej – ufundowana przez Franciszka Rogojskiego ze wsi Słupsko k. Gliwic z około 1650 r. Nawę kościoła obiegają zamknięte soboty, prezbiterium ozdabia szeroki przydaszek. Dach gontowy, nad nawą półszczytowy jednostronny, ze szczytem zachodnim przechodzącym płynnie na soboty, nad prezbiterium dach niższy, dwuspadowy przechodzący w trójspadowy. W dachu nad nawą umieszczono ośmioboczną wieżyczkę na sygnaturkę.
Wyposażenie kościoła barokowe i manierystyczne. Ołtarz główny wczesnobarokowy z 1655 r., a poświęcony dwa lata później, początkowo pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela. Obecnie znajduje się w nim obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, przywieziony z Częstochowy w 1850 r. Ołtarze boczne wczesnobarokowe. Ołtarz lewy z 1653 r. z obrazem z 1657 r. ukazującym Zmartwychwstanie Pańskie. Ołtarz prawy z 1650 r. z obrazem św. Barbary. Na chórze organy z 1851 r., wykonane przez organomistrza Haasa z Baborowa, wcześniej znajdowały się w kościele w Ujeździe.
Obok kościoła masywna wolno stojąca dzwonnica z 1570 r., konstrukcji słupowej. Wieża posiada nadwieszoną izbicę oraz namiotowy dach czterospadowy, przechodzący w ośmiospadowy. Wewnątrz wieży zabytkowe dzwony, najstarszy „Słowo Pańskie” z 1536 r. Pozostałe trzy dzwony wykonane w miejsce dwóch, zarekwirowanych w 1942 r. Z kościoła pochodzą późnogotyckie hermy śś. Małgorzaty i Katarzyny – od 1988 r. w Muzeum Diecezjalnym w Opolu.
Kościół znajduje się na cmentarzu, otoczonym kamiennym murem z lat 1830-37 i 1865. W ogrodzenie wmurowano kartusz herbowy (1700 r.) i epitafium (1724 r.) Jana Antoniego von Fragstein und Niemsdorff, właściciela Poniszowic. W pobliżu kościoła znajduje się także krzyż głodowy z 1844 r. z płaskorzeźbą Matki Boskiej Bolesnej.
(za Wikipedią)

Krzyż na Sznurowej Górze upamiętniający starcie wojsk czeskich z oddziałami hrabiego Mansfelda w czasie wojny trzydziestoletniej.

Dodaj komentarz