Prochowice

Kategoria: Gmina Prochowice, Wysoczyzna Średzka
Tagi: ,

Prochowice (niem. Parchwitz) – miasto w powiecie legnickim, położone na północnym skraju Wysoczyzny Średzkiej, nad rzeką Kaczawą, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Prochowice. Założone na pocz. XIII w., na skrzyżowaniu traktów handlowych Wrocław – Zgorzelec i Wrocław – Głogów, w 1217 r. wzmiankowano kościół. Prawa miejskie od 1280 r., potwierdzone przez Bolka I Świdnickiego w 1293 r. W 1424 r. wzmiankowano ratusz. Splądrowane podczas wojen husyckich miasto, w latach 1430 – 1450 obwarowano murami obronnymi. Pożary w czasie wojny 30-letniej w latach 1642 – 1649 zniszczyły dużą część miasta. Po wygaśnięciu Piastów legnicko-brzeskich w 1675 r. zamek przeszedł w ręce państwowe. Pod koniec XVIII w. miasto zaczęło się rozwijać, w 1784 r. zbudowano pierwsze wodociągi. W czasie wojen napoleońskich w latach 1806 – 1808 przemaszerowało przez miasto około 75 tys. żołnierzy, w tym czasie zburzono mury miejskie. Od k. XIX w. nastąpił rozwój gospodarczy, w 1898 r. doprowadzono linię kolejową na trasie Legnica-Ścinawa. W 1906 r. zbudowano elektrownię, działały dwa browary, gorzelnie, fabryka konserw i inne. W latach 1975 – 1998 Prochowice znajdowały się w województwie legnickim.

Warto zobaczyć:

Prochowice zachowały zabytkowy średniowieczny układ miasta z prostokątnym rynkiem i wychodzącymi z niego sześcioma ulicami, prowadzącymi do dawnych bram. Na środku rynku stoi ratusz. Pierwszy powstał w XIV w. i był przebudowany w 1424 r. Obecny wzniesiono w 1642 r. i gruntownie przebudowano po 1769 r. na klasycystyczny. Wieloboczna sygnaturka z ażurowym hełmem pochodzi z XVIII/XIX w. Koło ratusza stoi zniszczony pomnik z 1966 r. upamiętniający XXI. rocznicę marszu nad Nysę Łużycką.

Najstarszy dom w Rynku (nr 29) z 1588 r. zachował na wyższych piętrach renesansowe opaski okien. Pozostałe zabytkowe kamienice w rynku pochodzą z 2. połowy (nr 6, 12-14) i końca XIX w. (nr 10-11).

Kościół św. Andrzeja

Pierwotny, drewniany wzmiankowany w 1217 r., w 1426 r. przebudowany na murowany z inicjatywy Ottona Zedlitza. Później przebudowywany ok. 1737 r. i na pocz. XX w. Po 1945 r. magazyn, obecnie własność Kościoła, budynek czeka na remont. Od strony północnej przylega zakrystia, od zachodniej neogotycka kruchta. Na murach znajduje się 19 epitafiów i płyt nagrobnych oraz 2 nagrobki architektoniczne z XVI-XVII w., związane głównie z rodem Zedlitzów. Nagrobki architektoniczne poświęcono zmarłej w 1561 r. Christinie Oppersdorfin (z domu Zedlitz) i zmarłemu w 1563 r. Ottonowi von Czedlicz oraz jego żonie Elżbiecie (z domu Talckenbergin). Poza tym znajdują się tu nagrobki: Ottona von Czedlicza (zm. 1510), Hansa von Czedlicza (zm. 1527), Fabiana Zedlitza (zm. 1558), żony Ottona, Suzany (zm. 1532), Zuzanny z domu Zedlitz (zm. jako dziecko w 1540 r.). Najciekawszy jest nagrobek Hansa Schwenckfelda (zm. 1551), prawdopodobnie brata Caspara Schwenckfelda, założyciela sekty schwenckfeldystów, której potomkowie żyją do dziś w USA. Sekcie tej sprzyjał ks. Fryderyk II legnicki. Najstarsze nagrobki pochodzą z pocz. XVI w. i wyobrażają plebana (zm. 1503) i rycerza.

Zamek

Wniesiony w 1259 r. przez palatyna legnickiego – Iko, z zamkiem związane było miasto, należące do tych samych właścicieli. W latach 1400-1567 prochowickie dobra znajdowały się w ręku Zedlitzów. W 1422 r. Otto Zedlitz zbudował wysoką wieżę. W 1554 r. zamek przeszedł w ręce Oppersdorfów, w 1568 r. posiada go Fabian von Schönaich, który w latach 80. XVI w. rozbudował zamek, mury uzyskały wtedy dekoracyjne szczyty i otynkowanie. Attykę z motywem groteski przypisuje się mistrzowi Parrowi, gmerk kamieniarski wskazuje na autorstwo Hansa Lyndenera. W 1597 r. Prochowice przeszły w ręce książąt legnickich, ks. Jerzy Rudolf w latach 1613-37 wzbogacił jego wnętrza. W 1642 r. wojska szwedzkie zniszczyły zamek, który trzeba było częściowo wyburzyć. W 1675 r. zamek przeszedł w ręce państwowe, w 1820 r. kupił go hr. Erdmann Sylvius von Pückler, który go przebudował i odnowił. Po kilku zmianach właścicieli, zamek objął w 1906 r. hr. Kurt Strachwitz i baron Richard von Mattencloit, dokonano wtedy ostatniej renowacji. W XIX w. do południowo-wschodniego naroża dobudowano parterowy, prostokątny pawilon ogrodowy, urządzono też ogród. Obecnie zniszczona budowla znajduje się w rękach prywatnych.

Neogotycki kościół św. Jana Chrzciciela z lat 1845-47, z wieżą z 1927 r. Wewnątrz barokowy ołtarz główny ze szkoły lubiąskiej z 1695 r. Na cokołach rzeźby Archaniołów Michała i Gabriela, w punkcie centralnym walka Archanioła Michała z Lucyferem. Barokowy prospekt organowy, w centrum Chrystus Zmartwychwstały w otoczeniu Mojżesza i św. Jana Ewangelisty, po bokach wyobrażenia dwóch papieży, kardynała i trzech biskupów. Drewniana ambona z XVII w. i spiżowy dzwon na wieży z 1575 r. Przed kościołem barokowe rzeźby NMP i św. Jana Nepomucena z 1. poł. XVIII w.

Resztki średniowiecznych murów obronnych wzniesionych w latach 1430-1450 przez Zedlitzów, zniszczonych w 1642 r. i rozebranych w 1821 r. Zachowały się na ul. Legnickiej, pomiędzy ul. Kopernika a Garbarską.
Kamienice z XVIII-pocz. XX w.: przy ul. Legnickiej 28 z 3 ćw. XIX w., Rynek 6 z 1 poł. XIX w., Rynek 10 i 11 z 4 ćw. XIX w., Rynek 12,13,14 z 2 poł. XVIII w., ul. Kochanowskiego 24 z 1910 r.
Neogotycka kaplica cmentarna z lat 1824-1826, postawiona na miejscu kościoła cmentarnego Św. Ducha.
Ul. Legnickaspichlerz w zespole młyna zbożowego z 1902 r.

Dawna szkoła ewangelicka z 1910 r., obecnie szkoła podstawowa.
Stacja kolejowa z 1898 r.

Ul. Jagiellońska – stacja uzdatniana wody z lat międzywojennych.

Pl. M. Kopernika – drewniane rzeźby wojów.

Ul. 1 Maja

Ul. Ciepła

Ul. Ogrodowa

[mapsmarker marker=”57″]

Dodaj komentarz