Raszków

Kategoria: Gmina Raszków, Wysoczyzna Kaliska


Miasto (2079 mieszkańców) w powiecie ostrowskim. Pierwsze wzmianki pochodzą z 1393 r. Prawa miejskie otrzymał w 1444 r. Lokowany na prawie niemieckim. Przywilej lokacyjny wystawił Wojciech „de Raschkowo” zaznaczający założenie miasta „na surowym kamieniu”. Przypuszczalnie były też wcześniejsze, nieudane próby lokacji. W 1540 r. Raszków kupili bracia Chwalczewscy. Jerzy został biskupem łuckim, Piotr kasztelanem biechowskim. Stanisław Chwalczewski, najbardziej z Raszkowem związany, tłumacz i historyk, osiadł tu pod koniec życia i przetłumaczył na język polski „Kronikę” Macieja Miechowity. Do XIX w. Raszków należał do najznaczniejszych miast w dawnych powiatach: kaliskim, a później odolanowskim. Podczas budowy trzeciego kościoła (dwa poprzednie już nie istniały) znaleziono tutaj pokaźny skarb. Wybudowany w 1878 r. kościół ewangelicki rozebrano pod koniec lat 60. W roku 1880 urodził się tu Kazimierz Bajoński, ekonomista i działacz społeczny. W czasach pruskich Raszków był silnym ośrodkiem polskości:
1839 – szlachta powiatów odolanowskiego i pleszewskiego z Wojciechem Lipskim z Lewkowa na czele założyła w Raszkowie kasyno obywatelskie, wkrótce przeniesiono tu także bibliotekę polską z Ostrowa,
1848 – powstanie Ligi Polskiej, aktywny udział w Wiośnie Ludów,
1854 – powstanie Kurkowego Bractwa Strzeleckiego (reaktywowane w 1991 r.),
1875 – węzeł kolejowy zlokalizowano w sąsiednim Ostrowie, ponieważ jeden z właścicieli ziemskich nie zgodził się na budowę stacji w Raszkowie na swoim gruncie. Położenie na uboczu głównych szlaków przyczyniło się do stopniowego ograniczania roli miasta.
1876 – powstanie spółdzielczego Banku Ludowego.
1921 – w Raszkowie urodził się Marian Kołodziej, polski artysta plastyk, scenograf teatralny i filmowy.

Warto zobaczyć:

Ratusz na Rynku, wybudowany w XIX w., przebudowany w 1992 roku, dach czterospadowy, drewniana wieżyczka zegarowa, na ścianie tablice pamiątkowe: ku czci ofiar hitlerowskich obozów koncentracyjnych (ks. proboszcz Paweł Winnicki, komendant w Powstaniu Wielkopolskim Józef Noculak, kupiec Jan Bestry, nauczyciel Jan Drobnik, porucznik Władysław Płaczkowski) wykonana przez Elżbietę Rychlik z Przybysławic, ku czi ofiar II wojny światowej, oraz represji stalinowskich (7.10.2011). Przed ratuszem: obelisk ku czci powstańców wielkopolskich, głaz pamiątkowy z tablicą o treści: Nieugięcie szlachetni bądźcie Raszkowianie / Niech ten obelisk będzie kamieniem milowym między dawnymi, a nowymi laty / 5.VI.1994.
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego z lat 1885-1887, neogotycki, z tablicą pamiątkową (w kruchcie) ku czci powstańców wielkopolskich.
Domy w Rynku, zwykle piętrowe (parter i I kondygnacja), w większości z dachami dwuspadowymi, często z klasycyzującymi elewacjami, najstarsze pochodzą z XIX w.
Pomnik Zbawicielowi Świata z 2000 w formie podwójnego obelisku z dużym, metalowym krzyżem.
(za Wikipedią)

Dodaj komentarz