Rydułtowy

Kategoria: Miasto Rydułtowy, Płaskowyż Rybnicki


Miasto (21 850 mieszkańców) w powiecie wodzisławskim, położone na Płaskowyżu Rybnickim, przy szosie Racibórz – Rybnik i linii kolejowej Nędza – Sumina – Rybnik. Wzmiankowane w 1228 r. w księgach biskupa wrocławskiego. W k. XVIII w. odkryto tu pokłady węgla kamiennego, w 1792 r. powstała kopalnia Hoym, w 1843 r. kopalnia Leo. W latach 1855-56 doprowadzono linię kolejową Nędza – Rybnik z tunelem. W 1926 r. połączono gminy Rydułtowy Dolne i Górne, Radoszowy Dolne i Górne, Orłowiec i Kolonię Buńczowiec w gminę Rydułtowy. W 1951 r. do gminy włączono Pietrzkowice i nadano jej prawa miejskie. W 1975 r. miasto Rydułtowy włączono do Wodzisławia Śl., odzyskało samodzielność w drodze referendum w 1992 r.

Warto zobaczyć:

Neogotycki kościół św. Jerzego. Pierwotny drewniany powstał na pocz. XVI w., fundacji Zachariasza Cebulki, kolejne budowano w 1628 i 1703 r. Obecny powstał w latach 1895-96 za czasów ks. Pawła Bernerta, wg projektu Ludwika Schneidera. Pierwotny wystrój został zmieniony po reformie soborowej wg projektu Józefa Kołodziejczyka. Obok stoi jedyny w Polsce krzyż pojednania o podwójnych ramionach (tzw. krzyż bożogrobców lub litewski), piaskowcowy o wymiarach: 157 × 70 x 30 cm. Prawdopodobnie w 1628 r. został wtórnie użyty jako kamień węgielny pod budowę drugiego kościoła. W Europie znajdują się tylko 4 krzyże tego typu, na terenie Niemiec. Przy kościele proboszcz Bernet zbudował w 1910 r. Zakład św. Antoniego, obecnie klasztor Sióstr Służebniczek NMP.
Budynek wagi Kopalni Rydułtowy z 1906 r., w którym mieści się Izba Pamięci, gromadząca eksponaty, poświęcone górnictwu (np. kolekcja lampek górniczych).
Stacja kolejowa z 1855 r., przy której znajduje się jedyny w Polsce tunel kolejowy, położony poza górami (nie licząc tunelu miejskiego w Warszawie). Budowę tunelu rozpoczęto w 1854 r., prowadziła ją spółka Kolej Wilhelma. Budowa opóźniała się wskutek wielu trudności, więc 1.10 1856 r. oddano do użytku omijający tunel odcinek roboczy. Tunel ukończono na pocz. 1857 r., ma dł. 727 m i posiada max gł. 28 m. Po 5 miesiącach eksploatacji, doszło do zawalenia ścian tunelu na dł. 100 m, podczas odbudowy zmniejszono przekrój, pozostawiając miejsce tylko na jeden tor, odbudowę ukończono 20.12 1858 r. Tunel został wysadzony przez wojska polskie 1.09 1939 r., Niemcy odbudowali go dopiero w poł. 1942 r.
Zespół budynków Szpitala Miejskiego z 1911 r.
Zabudowa mieszkaniowa osiedla Karola, powstałego dla górników przed 1865 r.
Budynek Urzędu Miasta z lat 1929-31.
Hałda Szarlota, najwyższa hałda stożkowa skały płonnej w Polsce, powstała na pocz. XX w. i sięga 132 m wys. względnej i 403 m n.p.m.

Dodaj komentarz