Szlak niebieski Chełmiec – Szczawno-Zdrój – Wałbrzych Miasto (Szlak E3)

Kategoria: Szlaki piesze miasta Szczawno-Zdrój, Szlaki piesze miasta Wałbrzych, Szlaki piesze Pasma Chełmca i Trójgarbu, Szlaki piesze powiatu wałbrzyskiego
Tagi: ,

Szlak niebieski Chełmiec – Szczawno-Zdrój – Wałbrzych Miasto
Chełmiec (851 m) – (2,5 km) Konradów – (4,7 km) Szczawno-Zdrój – (7,1 km) Góra Parkowa (537 m) – (8,8 km) Wałbrzych Miasto
Odcinek dalekobieżnego szlaku E3, biegnący przez Masyw Chełmca w Górach Wałbrzyskich. Prowadzi ze szczytu Chełmca stromo w dół do wałbrzyskiej dzielnicy Konradów i Szczawna-Zdroju, skąd przez Park Zdrojowy i wzniesienie Parkowej biegnie do stacji Wałbrzych-Miasto. Trasa prowadzi głównie drogami leśnymi i ścieżkami z dłuższymi odcinkami ulicami w terenie zabudowanym. Po drodze zobaczyć można szyb Tytus w Konradowie i zabytkową zabudowę uzdrowiskową w Szczawnie-Zdroju.


Trasa zaczyna się na szczycie Chełmca (851 m), dokąd szlak niebieski biegnie ze stacji Boguszów-Gorce Zachód. Ze szczytu schodzimy 170 m bardzo stromo w dół (po opadach odcinek trudny) przez las w kierunku północno-wschodnim. Docieramy do bitej drogi dojazdowej na szczyt Chełmca, gdzie skręcamy w prawo i idziemy łagodnie w dół. Po chwili skręcamy w lewo i początkowo stromym, później łagodniejszym zejściem docieramy ponownie do drogi dojazdowej. Skręcamy tu w lewo i za chwilę w prawo, skrótową ścieżką docierając do kolejnej drogi bitej. Przecinamy dolinę potoku i podchodzimy lekko na zbocze kulminacji 573 m po lewej. Schodzimy lekko do granicy lasu, opuszczając teren miasta Szczawna-Zdrój i wkraczając w granice miasta Wałbrzych i dzielnicy Konradów.


Konradów – dzielnica Wałbrzycha, położona u północno-wschodniego podnóża Chełmca w Górach Wałbrzyskich, przy dawnej linii kolejowej Wałbrzych Szczawienko – Boguszów-Gorce Wschód. Osada została założona w 1. poł. XVIII w. przez właściciela dóbr książańskich Conrada Ernsta Maximiliana von Hochberga, od którego pochodzi jej imię. W 1752 r. osadzono tu 20 zagrodników, powstało wolne sołectwo i szkoła ewangelicka. Mieszkańcy zajmowali się tkactwem chałupniczym, w 1789 r. powstała kopalnia David. Po doprowadzeniu linii kolejowej w 1878 r. znacznie wzrosła liczba ludności, na pocz. XX w. powstała górnicza kolonia domków u podnóża Chełmca. Od 1945 r. Konradów stanowił część miasta Biały Kamień, razem z którym został w 1951 r. włączony do Wałbrzycha.
Idziemy ul. K.K. Baczyńskiego, nadal lekko w dół, za nami okazała kopuła Chełmca, z której właśnie zeszliśmy.

Na skrzyżowaniu z ul. Kopalnianą warto skręcić w prawo i podejść chwilę do zabudowań dawnego szybu Tytus. Po drodze, przy ul. Kopalnianej 7 rośnie pomnikowy buk o obw. 346 cm.

Żelbetonowy budynek nadszybia pochodzi z ok. 1915 r., obok znajduje się dawna łaźnia i cechownia z lat 1915-20.

Do szlaku można wrócić przechodząc pod dawnym wiaduktem kolejowym i skręcając w lewo w ul. I. Daszyńskiego, prowadzącą obok stacji Biały Kamień.
Linia kolejowa Wałbrzych Szczawienko – Boguszów-Gorce Wschód zbudowana została w 1878 r. jako część połączenia do Mieroszowa i Meziměstí w Czechach. Jako jedna z pierwszych na terenie obecnych ziem polskich została zelektryfikowana w 1914 r., trakcję elektryczną rozebrały wojska radzieckie w 1945 r. Pociągi pasażerskie przetrwały do 1965 r., tory rozebrano w latach 1994-96. Linia posiadała ciekawy przebieg, trawersujący wschodnie zbocza Chełmca. Budynek stacji Biały Kamień pochodzi z końca XIX w.

Szlak niebieski prowadzi nadal ul. K.K. Baczyńskiego i pod wiaduktem wspomnianej wcześniej linii. Na skrzyżowaniu z ul. I. Daszyńskiego kierujemy się prosto ścieżką, mijając po lewej kaplicę MB Częstochowskiej, adaptowaną z dawnej gospody.

Podchodzimy lekko na odsłonięte wzgórze, osiągając granice cmentarza w Szczawnie-Zdroju po lewej i ul. B. Prusa.

Na cmentarzu stoi kaplica z pocz. XX w. Idziemy chwilę granicą miast Szczawno-Zdrój i Wałbrzych, na końcu cmentarza wkraczamy na teren pierwszego z nich.

Docieramy do zabudowań Nowego Szczawna, dawnej kolonii, istniejącej już na pocz. XVIII w. W 1789 r. powstała tu kopalnia David, w latach 1802-05 dwie kolejne a osiedle włączono do Białego Kamienia. Po likwidacji szybów kopalnianych na pocz. XX w. powstała tu zabudowa willowa. W 1951 r. osiedle włączono w granice Szczawna-Zdroju.

Schodzimy lekko w dół przez teren zabudowany, ul. B. Prusa przechodzi w ul. Boczną. Ulica zabudowana jest zabytkowymi pensjonatami i willami, do najciekawszych należą: nr 5 – budynek mieszkalny z XIX/XX w., obok na skwerze rośnie pomnikowy dąb burgundzki o obw. 332 cm, nr 6 – pensjonat z ok. 1910 r., nr 8 – hotel z ok. 1915 r.

Docieramy do głównego skrzyżowania z ul. Solicką, którą biegnie szosa nr 375 Wałbrzych – Dobromierz. Przecinamy ją i wkraczamy na deptak z ul. T. Kościuszki. Na wzgórzu po prawej widać Wieżę Anna (1818) w Parku Zdrojowym, pod nr 9 znajduje się Dom Turysty PTTK z XIX/XX w. Przy deptaku znajduje się zespół zabytkowych budynków: nr 1 – dawny dom gościnny z k. XIX w., nr 2 z ok. 1836 r., nr 3 z 1. poł. XIX w., nr 5 i 6 z k. XIX w., nr 8 z pocz. XX w., nr 10 z k. XIX w., nr 11 z 2. poł. XIX w., nr 12 i 13 z pocz. XX w. Po lewej mijamy siedzibę Urzędu Miasta z ok. 1905 r. o cechach architektury secesyjnej i hotel Rivendell z 1871 r. Naprzeciwko znajduje się podłużny budynek Pijalni i Teatru Zdrojowego.

Pijalnia Wód Mineralnych powstała w 1819 r., obecna neoklasycystyczna pochodzi z czasów odbudowy po pożarach w 1896 r. i 1992 r., elewacja zdobiona jest ceramicznymi płytkami. Obok znajduje się Hala Spacerowa, wzniesiona w 1830 r., obecny drewniany budynek o długości ok. 70 m powstał w 1896 r. W skład kompleksu wchodzą także: Klub Kuracjusza Biała Sala z ok. 1840 r. i neorokokowy Teatr Zdrojowy z 1896 r. z salą na 300 miejsc. W parku obok stoi Mała Pijalnia – drewniany pawilon z 1909 r.
Docieramy na pl. G. Hauptmanna, gdzie stykamy się z niebiesko-żółtym Szlakiem Ułanów Legii Nadwiślańskiej ze Strzegomia do Szczawienka, kończy się tu również żółty szlak z Bolkowa przez Trójgarb.

no images were found


Skręcamy w deptak w prawo, mijając po lewej Zakład Przyrodoleczniczy z 1938 r. Lawirując między alejkami docieramy do pomnika H. Wieniawskiego na skraju Parku Zdrojowego, gdzie skręcamy w lewo. Z lewej dochodzi ul. Narciarska, którą podchodzimy lekko, wkraczając w zalesiony park. Przed drewnianym pensjonatem Słoneczna Polana z ok. 1910 r., noszącym cechy architektury ludowej, skręcamy w drogę bitą w prawo, podchodząc linią grzbietu wzdłuż Toru Zjazdowego Four Cross po lewej. Po drodze mijamy liczne drzewa pomnikowe, głównie buki.

Park Zdrojowy przechodzi w las, osiągamy siodło 505 m pod Stróżkiem (519 m) po lewej. Droga bita przechodzi w leśną, ostatnim odcinkiem podejścia docieramy do skrętu w lewo i szczytu Góry Parkowej (532 m), zwanej także Wzgórzem Giedymina.
W 1823 r. dyrektor uzdrowiska August Zemplin wzniósł tu gospodę, przebudowaną w latach 1831-32, kiedy powstała kolumnada z gotyckimi detalami. Obok w latach 1841-42 zbudowano wieżę widokową na kształt bramy z miasta Stendal. Bywali na niej kuracjusze ze Szczawna-Zdroju, na czele z carem Mikołajem I. Poniżej powstał tor saneczkowy i niewielka skocznia narciarska. W latach 50. XX w. opuszczona restauracja została rozebrana, podobny los spotkał wieżę w latach 60. XX w.

Skręcamy w ścieżkę w lewo, idąc linią grzbietu koło drugiej kulminacji Góry Parkowej. Skręcamy w prawo i wyraźnym zejściem opuszczamy granice miasta Szczawno-Zdrój, wkraczając na teren miasta Wałbrzych. Opuszczamy las, osiągając dzielnicę Stary Zdrój. Przechodzimy przez pl. Gedymina na osiedlu bloków z lat międzywojennych.

Docieramy do głównej szosy z dzielnicy Biały Kamień, którą biegnie ul. S. Żeromskiego. Skręcamy tu w lewo i kontynuujemy zejście, obserwując po prawej panoramę Gór Kamiennych. Po lewej przy nr 59 rośnie buk o obw. 407 cm. Po prawej mijamy teren dawnego szybu Paul i Fabrykę Porcelany Wałbrzych, na kompleks której składają się: 2 budynki administracyjne i hale produkcyjne z ok. 1906 r. oraz formiernia i odlewnia z 1845 r., przebudowane w 1861 r. Pod nr 1, 3 i 12 znajdują się domy z ok. 1903 r.

Osiągamy dolinę Pełcznicy i przekraczamy tory linii kolejowej Wrocław – Wałbrzych Główny, koło stacji Wałbrzych Miasto po lewej. Tutaj kończy się nasza trasa, szlak niebieski prowadzi dalej do Zagórza Śląskiego przez Lisi Kamień i Klasztorzysko.
Stacja Wałbrzych Miasto powstała na linii kolejowej z Wrocławia, otwartej na odcinku ze Świebodzic w 1853 r., przedłużonej w 1868 r. do Wałbrzycha Głównego i Jeleniej Góry. Budynek dworca zbudowano w 1863 r. i gruntownie przebudowano w 1901 i 1923 r., kiedy uzyskał obecną postać. Posiada 8-boczną poczekalnię z okazałą kopułą, nawiązującą do architektury zdrojowej i historii dzielnicy Stary Zdrój. Dworzec został odnowiony w 2014 r., w środku poczekalni ustawiono dawny kran do nawadniania parowozów.

Dodaj komentarz