Szlak św. Jakuba Via Regia (boczny) Proszków – Wilczków – Malczyce

Kategoria: Szlaki piesze gminy Malczyce, Szlaki piesze gminy Środa Śląska, Szlaki piesze powiatu średzkiego, Szlaki piesze Wysoczyzny Średzkiej
Tagi: ,

Szlak św. Jakuba Via Regia (boczny) Proszków – Wilczków – Malczyce
Proszków – (4,6 km) Wilczków – (7,6 km) Malczyce
Odcinek alternatywnego przebiegu Szlaku św. Jakuba Via Regia. Prowadzi leśno-polnym terenem przez lekko pofalowaną Wysoczyznę Średzką. Nawierzchnia: Proszków – Wilczków – drogi polne i leśne, Wilczków – Malczyce – asfalt. Po drodze zabytkowe kościoły w Proszkowie i Wilczkowie. Odcinek słabo oznakowany.


Trasa zaczyna się koło kościoła w Proszkowie (gmina Środa Śląska), dokąd Szlak św. Jakuba Via Regia biegnie z Miękini. Szlak rozdziela się tutaj na dwie odnogi, prowadzące do Grzybian, główna biegnie przez Ruję, boczna przez Malczyce i Prochowice.
Kościół św. Anny późnoromański wzniesiony przed 1311 r. Przebudowany w 1698 r. Od pn. przy prezbiterium dobudowana zakrystia. Na ścianach wewnątrz dwie renesansowe płyty nagrobne dzieci rodziny von Sedanitz z 1621 i 1622 r. oraz epitafium piaskowcowe z 1575 r. ze sceną Wniebowstąpienia, barokowe obrazy z XVII i XVIII w. olejne na płótnie. Obok kościoła pomnik poległych w 1. wojnie światowej.


Idziemy na północ ulicą prowadzącą do drogi nr 94. Za przystankiem skręcamy w lewo w drogę bitą, mijamy niewielką kolonię domów i opuszczamy Proszków.

Idziemy drogą polną, obsadzoną ładną aleją. Przecinamy tory nieczynnej linii kolejowej Malczyce – Strzegom, uruchomionej w 1895 r., zamkniętej dla ruchu pasażerskiego w 1989 r. i wkraczamy w las. Przecinamy granicę gminy Malczyce, po prawej pojawiają się pola z zabudowaniami Koloni Wilczków, po lewej nadal ciągnie się las. Wkraczamy na drogę bitą, która przychodzi z lewej strony (droga pożarowa nr 16) i schodzimy lekko w dół do doliny potoku. Mijamy samotny dom i opuszczamy las.

Docieramy do ul. Długiej w Wilczkowie, gdzie skręcamy w lewo.
Wilczków – wieś w gminie Malczyce wzmiankowana w 1251 r., kościół istniał w 1350 r. W XV w. należała do von Zeidlitzów, od XVI w. jej właściciele często się zmieniali. W 1770 r. zakończono tu budowę ostatniego etapu drogi węglowej łączącej Malczyce ze Strzegomiem. W latach 1905-45 majątek należał do rodziny von Wentzel. W 1910 r. wybudowano szkołę ewangelicką. W czasie wielkiego kryzysu w 1931 r. większość majątku została rozparcelowana między osadników z Oldenburgii, Brandenburgii i Meklemburgii. Pod koniec 2. wojny światowej pałac był schronieniem dla części ministerstw z Berlina, w 1945 r. wysadzono go w powietrze.
Po prawej mijamy okazałą willę, koło której znajduje się folwark.
Willa z k. XIX w. z kwadratową wieżą z ostrosłupowym dachem, pod okapem ozdobny pas z muru pruskiego. Przy wschodniej elewacji piętrowa weranda z ciekawą snycerką. Naprzeciwko folwark, pałac został zniszczony w 1945 r. Na południe od zabudowań dworskich park krajobrazowy o powierzchni ok. 4 ha. W pobliżu wejścia do parku obelisk poświęcony mieszkańcom wsi poległym w I wojnie światowej.


Docieramy do głównego skrzyżowania, koło którego stoi kościół MB Różańcowej.
Kościół Matki Boskiej Różańcowej, wzmiankowany w 1301 r. Przebudowany w 1705 r. na barokowy, wieża z 1905 r., projektu wybitnego architekta Hansa Poelziga. Jednonawowy z węższym, czworobocznym prezbiterium oraz kwadratową wieżą od zachodu. Nad wejściem tablica z datami 1350, 1705, 1905. Wewnątrz wyposażenie barokowe: ołtarz główny z XVII w., ambona z pocz. XVIII w., dekoracja chóru z poł. XVII w., polichromia z 1721 r., XVII- wieczne obrazy Opłakiwanie, Arka Noego i Arka Przymierza. We wnętrzu znajdują się renesansowe nagrobki Doroty i Krzysztofa Borkowitzów oraz renesansowe płyty nagrobne Barbary i Krzysztofa von Bornitz, trzy barokowe płyty rodu von Lessel, jedna Jerzego von Wilschkau. Na murach zewnętrznych barokowe epitafia, poświęcone rodzinom von Sommerfeld i von Landskronin.

Skręcamy w prawo w ul. Strzegomską, którą biegnie droga wojewódzka nr 345 Wilczków – Strzegom (uwaga na wzmożony ruch). Przechodzimy przez drogę nr 94 Środa Śląska – Prochowice (historyczny trakt Via Regia) i opuszczamy Wilczków.

Idziemy szosą w kierunku Malczyc, mijając po prawej wieś Rachów z odnowionym pałacem. Podchodzimy na niewielkie wzgórze, z którego rozciąga się interesująca panorama okolicy, na północy widać zalesioną dolinę Odry.

Docieramy do Malczyc (ul. 1 Maja), idziemy przez kolonię domków, zbudowanych w 1928 r., z lewej dochodzi szlak zielony ze Środy Śląskiej.
Malczyce – wieś gminna w powiecie średzkim, położona nad Odrą, przy linii kolejowej Wrocław – Legnica. Wzmiankowana w 1202 r. jako własność księcia Henryka I. W 1245 r. nadano ją klasztorowi cystersów w Lubiążu. Istniał tu ośrodek piwowarstwa, w 1267 r. wzmiankowano przeprawę przez Odrę. Wieś zniszczona w czasie wojny 30-letniej, w 1700 r. przeszła na własność rodu von Gastenau a potem von Uechtritz. Malczyce były ośrodkiem handlu solą i węglem, w 1742 r. powstał tu jeden z największych w Prusach skład węgla, w 1790 r. zakończono budowę drogi węglowej łączącej Malczyce z Wałbrzychem. W 1825 r. powstała szkoła, w 1844 r. doprowadzono linię kolejową Wrocław – Legnica. W 1897 r. otwarto dużą cukrownię, rok później powstał port na Odrze z własną bocznicą kolejową. W 1911 r. uruchomiono zakład Śląska Celuloza i Fabryki Papieru. Od 1925 r. Malczyce mimo braku praw miejskich posiadały burmistrza. 8 lutego 1945 r. Malczyce zostały zajęte przez Armię Czerwoną, w czasie walk uległy znacznemu zniszczeniu.
Przekraczamy tory linii kolejowej Wrocław – Legnica, w tym miejscu kończy się ten odcinek trasy.

Ul. Dworcową w lewo możemy dotrzeć do stacji kolejowej w Malczycach. Po drodze mijamy zabytkowy budynek przedszkola.

Stacja w Malczycach powstała w 1844 r. w związku z uruchomieniem linii kolejowej Wrocław – Legnica, będącej częścią pierwszego połączenia Wrocławia z Berlinem. Pod koniec XIX w. stacja stała się węzłem kolejowym, w 1895 r. powstało odgałęzienie do Strzegomia, w 1898 r. bocznica do portu na Odrze, w 1902 r. linia do Jawora, w 1923 r. linia do Lubiąża, która łączyła się z wybudowanym w 1916 r. odcinkiem do Wołowa. W 1945 r. zniszczono most na Odrze na linii do Lubiąża, obecnie jej fragment funkcjonuje jako bocznica do stacji paliw. W 1975 r. zlikwidowano połączenia pasażerskie na linii do Jawora, ostatecznie rozebrano ją w 2014 r. Pociągi pasażerskie na linii do Strzegomia przetrwały do 1989 r., obecnie linia jest nieczynna. Ze stacji wychodziła także bocznica do cukrowni i zakładów papierniczych. Stacja Malczyce została wyremontowana podczas modernizacji magistrali E30. Obok znajdują się dwie wieże ciśnień.


Boczny szlak św. Jakuba Via Regia biegnie dalej do Prochowic.

Dodaj komentarz