Gorzanów

Kategoria: Gmina Bystrzyca Kłodzka, Góry Bystrzyckie, Masyw Śnieżnika

Duża wieś w gminie Bystrzyca Kłodzka, leżąca w dolinie Nysy Kłodzkiej między Krowiarkami a Górami Bystrzyckimi. Istniał tu niegdyś gródek, zniszczony przez husytów w XV w. i ostatecznie w 1470 r. w czasie walk o tron czeski między Maciejem Korwinem i Jerzym z Podiebradów. Wieś wzmiankowana w XIV w. jako własność von Moschenów i von Ratschinów. Istniało tu też wolne sędziostwo. W czasie wojny 30-letniej właściciele opowiedzieli się po stronie protestantów, za co spotkała ich konfiskata majątku, w 1622 r. wieś zakupił hr. von Annaberg a w 1652 r. von Herbersteinowie którzy wznieśli okazałą rezydencję, powstało tu rozległe dominium, obejmujące okoliczne wsie. W latach 1659-69 i 1679-84 doszło do zamieszek chłopów, protestujących przeciwko zwiększaniu ciężarów pańszczyźnianych. W XIX w. do pałacu zaczęli zjeżdżać turyści, w 1875 r. doprowadzono linię kolejową na trasie Kłodzko – Międzylesie. Przed 1895 r. powstała rozlewnia wody mineralnej, ponownie uruchomiona w 1966 r.

Warto zobaczyć:

Kościół św. Marii Magdaleny

pierwotny gotycki wzmiankowany w 1341 r., gruntownie przebudowany na barokowy w 1658 r. wg projektu Carlo Lurago. Budowla salowa z wieżą, nadbudowaną w 1678 r., zwieńczoną niskim hełmem. Elewacje bogato zdobione lizenami o dekoracyjnych głowicach. Sklepienia krzyżowo-żebrowe nad prezbiterium i lustrzane nad nawą z bogatą dekoracją stiukową. Wewnątrz bogate wyposażenie barokowo-rokokowe z XVIII/XIX w., ołtarz główny z lat 1770-80 przypisywany M. Klahrowi. Przy murze cmentarnym trzy barokowe kaplice.

Pałac

pierwotnie renesansowy zamek z ok. 1573 r., przebudowany przez von Herbersteinów na barokowy pałac w latach 1653-57 pod kierownictwem włoskich architektów Carlo Lurago i Andrei Carove, w 1735 r. przebudowany. W I poł. XIX w. hr. Johann Hieronymus von Herberstein założył tu teatr pałacowy, który działał do 1847 r., aktorzy pochodzili m.in. z Francji i Włoch, w 1816 r. debiutował tu Karl von Holtei, który przez jakiś czas teatr prowadził. Od 1922 Franz Schnitzer zaczął wystawiać tu widowiska pasyjne, które prezentowano także w Hali Stulecia we Wrocławiu. Po wojnie pałac ulega coraz większej dewastacji.
Pałac jest największą rezydencja na Ziemi Kłodzkiej, posiada ok. 120 pomieszczeń. Korpus stoi na krawędzi skarpy, posiada trzy kondygnacje, zwieńczone szczytami wolutowymi i pokryte dekoracją sgraffitową. Wewnątrz resztki dekoracji z XVII-XVIII w., sklepienia kolebkowe z lunetami w przyziemiu, sieciowe w kaplicy św. Jerzego, ślady polichromii w sali teatralnej. Na dziedzińcu zabudowania gospodarcze z XVIII-XIX w., w tym budynek dawnej gorzelni z dekoracją sgraffitową. Brama zwieńczona figurą św. Jerzego z ok. 1660 r. Poniżej skarpy rozległy barokowy park krajobrazowy. przebudowany w 1775 r. na angielski. W parku pawilon ogrodowy z lat 1653-57, z resztkami dekoracji stiukowej, mającej imitować wnętrze wulkanicznej groty.
Ruina renesansowego dworu Raczyn z 1573 r.
Renesansowy dwór Muszyn z ok. 1570 r.
Figura św. Jana Nepomucena, ufundowana przez hr. von Herbersteina w 1721 r.


Dodaj komentarz