Miasto liczące 6400 mieszkańców, położone w powiecie dzierżoniowskim, przy linii kolejowej i szosie Legnica – Kamieniec Ząbkowicki. Miejscowość leży w dolinie Piławy, między Wzgórzami Gilowskimi, Gumińskimi i Bielawskimi, wchodzącymi w skład Wzgórz Niemczańskich. Piława Górna wzmiankowana była w 1189 r. jako Pilava Superius (później Ober-Peilau). Wieś służebna związana była z grodem Niemcza, później położona była na pograniczu księstw: świdnickiego, ziębickiego i brzeskiego. W 1740 r. właściciel Piławy Górnej, Ernst Julius von Seydlitz na wzniesieniu obok wsi założył osadę braci morawskich Gnadenfrei. 16 sierpnia 1762 r., w czasie wojny 7-letniej w okolicy miała miejsce bitwa prusko-austriacka. W XIX w. obie osady rozwinęły się w związku z powstaniem przemysłu włókienniczego i kamieniarskiego. W 1858 r. doprowadzono kolej na trasie Dzierżoniów – Ząbkowice Śl., w 1894 r. powstało połączenie do Niemczy. W 1928 r. połączono Piławę Górną i osadę braci morawskich pod nazwą Gnadenfrei. Po wojnie powrócono do nazwy Piława Górna, która w 1962 r. uzyskała prawa miejskie. Obecnie miasto znane jest z dużych kamieniołomów i przemysłu kamieniarskiego.
Zabytki:
Późnogotycki kościół św. Marcina wzmiankowano w 1411 r., obecna budowla pochodzi z XVI w. i od 2. połowy tego wieku do 1654 r. należała do ewangelików. W związku z rozbudową miasta do starej części kościoła dostawiono w latach 1981–87 nową. Pod kościołem stoi krzyż kamienny.
Pałac Gladishof został wzniesiony przez Hoffmannów na pocz. XVIII w., obecny wygląd jest efektem neogotyckiej rozbudowany dokonanej w latach 1840-70. Zakupiony przez prywatnego właściciela obiekt jest sukcesywnie remontowany. Wokół roztacza się zabytkowy park z pomnikowymi drzewami (kasztanowce, jesion, grab).
Villa von Seidlitz z 1893 r.,w której umieszczono w 2015 r. Urząd Miasta.
Pl. Piastów Śl. – centrum założonej w 1740 r. przez Ernsta Juliusa von Seydlitz osady braci morawskich Gnadenfrei, która po połączeniu ze starą wsią Piława Górna utworzyła dzisiejsze miasto. Wokół obszernego placu powstał w poł. i pod koniec XVIII w. kompleks budynków wspólnoty, obejmujący Dom Braci, Dom Wdów, Dom Gminny, Dom Sióstr i Internat Dziewczęcy. Na środku stał kościół Braci Morawskich, zlikwidowany w 1946 r. Obecnie na wyremontowanym placu znajduje się fontanna, Pomnik Pamięci z 2005 r. i krzyż. W pobliżu (ul. Piastowska 80) stoi Dom Wdowców z 1743 r.
Dawna szkoła Braci Morawskich z lat 1894-96, mająca postać potężnego, neorenesansowego pałacu. Obecnie mieści się tu Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy.
Poczta z 1877 r.
Dom założyciela miejscowego przemysłu kamieniarskiego – Carla Thusta z 1830 r.
Wiatrak-holender z XVIII w. przy ul. Nowej, do którego dobudowano współczesny dom jednorodzinny.
Stacja Piława Górna położona jest na linii Kolei Podsudeckiej Legnica – Kędzierzyn-Koźle, na odcinku Jaworzyna Śląska – Kamieniec Ząbkowicki. Biegnący przez Piławę Górną odcinek Dzierżoniów – Ząbkowice Śląskie powstał w 1858 r. Linię do Niemczy zbudowano w 1894 r., cztery lata później przedłużono ją do Kobierzyc, zapewniając bezpośrednie połączenie z Wrocławiem. W 1996 r. linię zamknięto dla ruchu pasażerskiego i wkrótce potem towarowego, obecnie przejął ją samorząd Województwa Dolnośląskiego z zamiarem wznowienia ruchu. Budynek dworca stoi od 1858 r., został rozbudowany w XIX/XX w., kiedy powstało podziemne przejście na wyspowy peron oraz dwie nastawnie. W skład kompleksu wchodzą kolejowe domy mieszkalne oraz opuszczone magazyny z wieżą ciśnień. Obecnie stacja Piława Górna pełni ważną rolę w ruchu towarowym, obsługując bocznicę do dużej kopalni kruszywa.
