Żeby zobaczyć przebieg trasy kliknij ikonkę „zobacz wszystkie warstwy danych”
19 km
Milicz – 2,1 km – Milicz Zamek – 2,5 km – Kaszowo – 2,3 km – Karmin – 3,0 km – Pracze – 3,1 km – Sułów stacja – 2,0 km – Łąki – 4,0 km – Ruda Sułowska
Dojazd – Stacja Milicz na linii Wrocław – Oleśnica – Krotoszyn (D7), jeżdżą tędy pociągi Kolei Dolnośląskich w relacjach Jelcz-Laskowice/Wrocław Główny – Milicz/Krotoszyn oraz Kolei Wielkopolskich relacji Milicz – Poznań Główny. Ruda Sułowska – sezonowe połączenia autobusowe Kolei Dolnośląskich do Milicza.
Trasa prowadzi w większości ścieżką rowerową śladem dawnej kolei wąskotorowej, biegnie ze stacji w Miliczu przez Muzeum Bombki, przystanki: Milicz Wąskotorowy, Milicz Zamek, Kaszowo, Karmin i Pracze do dawnej stacji w Sułowie. Ostatni etap trasy biegnie przez Łąki z dawną karczmą i Rezerwat Stawy Milickie do Kompleksu Naturum w Rudzie Sułowskiej.
Trasa zaczyna się na stacji w Miliczu (linia Oleśnica – Krotoszyn) i biegnie pomarańczowym Szlakiem Doliny Baryczy, prowadzącym w większości ścieżką rowerową trasą dawnej kolei wąskotorowej.
Stacja Milicz powstała na trasie Kolei Oleśnicko-Gnieźnieńskiej, zbudowanej w 1875 r. Stację ulokowano w oddaleniu od centrum Milicza, ponieważ oddzielał ją od miasta staw Bader Teich, osuszony przed 1911 r. W 1894 r. w pobliżu powstała stacja wąskotorowa linii Żmigród – Sulmierzyce, zlikwidowana w 1991 r. W latach 1919-29 na skutek wytyczenia granicy polsko-niemieckiej zamknięty był graniczny odcinek Cieszków – Zduny. Linię Grabowno Wielkie – Milicz – Krotoszyn zelektryfikowano w 1986 r., stanowiła ona jedno z alternatywnych połączeń z Wrocławia do Warszawy. Wskutek złego stanu torów połączenia pasażerskie zawieszono w latach 2004-05 i 2016-19. Po remoncie i znacznym zwiększeniu prędkości linię ponownie otwarto w 2019 r. Obecnie przez Milicz kursują składy Kolei Dolnośląskich relacji Jelcz-Laskowice – Wrocław Główny – Krotoszyn i Kolei Wielkopolskich z Milicza do Poznania.
Budynek dworca pochodzi z ok. 1875 r., obecnie pełni funkcje mieszkalne. Do budynku dostawiono po 1945 r. pawilon z nastawnią Mi. 500 m w stronę Oleśnicy stoi przy torach wieża ciśnień. Do znajdującej się tam małej stacji towarowej odchodziła bocznica do betoniarni i łącznica do stacji wąskotorowej.
Ze stacji jedziemy do skrzyżowania z ul. Wojska Polskiego i krzyżem, gdzie obieramy pomarańczowy Szlak Doliny Baryczy, biegnący ścieżką rowerową trasą dawnej kolei wąskotorowej. Na ul. Przemysłowej znajdowała się stacja Milicz Wąskotorowy.
Stacja Milicz Wąskotorowy powstała na zbudowanej w 1894 r. linii wąskotorowej o rozstawie 750 mm Żmigrodzko-Milickiej Kolejki Powiatowej, biegnącej ze Żmigrodu do Sulmierzyc. Kilka lat później zbudowano połączenia do Prusic, Trzebnicy i Wrocławia.
Na stacji znajdowały się dwa perony, ryglowy budynek magazynu towarowego z biurem i kasą, waga wagonowa i stanowisko do załadunku wagonów normalnotorowych na transportery rollbock, wodowano też i nawęglano tu parowozy. Od stacji odchodziła bocznica do tartaku, zbudowana przed 1901 r. oraz do fabryki płatków ziemniaczanych z 1908 r. Stacja wąskotorowa była połączona z normalnotorową stacją towarową łącznicą, z której zachowały się przyczółki mostu nad potokiem Duchówka. W latach 1957-62 wzniesiono nowy budynek dworca oraz budynki biurowe i gospodarcze, zlikwidowano też bocznice. Ruch towarowy ustał ok. 1986 r., a w 1991 r. zlikwidowano ruch osobowy. Linię rozebrano w 1993 r., wkrótce potem ten sam los spotkał budynek dworca.
W latach 2010-2011 Starostwo Powiatowe w Miliczu zbudowało ścieżkę rowerową śladem dawnej wąskotorówki na odcinku Sułów – Milicz – Grabownica. Na terenie dawnej stacji Milicz Wąskotorowy ustawiono ekspozycję taboru wąskotorowego – lokomotywę Lyd1 z cukrowni w Zbiersku i trzy wagony Bxhpi prod. rumuńskiej, pozyskane z Ełku. Powstały także dwie wiaty z oświetleniem i tablicą informacyjną.
Jedziemy ścieżką, przecinamy zabagniony zagajnik i potok Lubiel, w dolinie którego niegdyś znajdowały się stawy. Przecinamy ul. Osadniczą i jedziemy wzdłuż ul. Powstańców Wielkopolskich. Docieramy do Kreatywnego Obiektu Multifunkcyjnego – Muzeum Bombki i Galerii Druha Bolka.
Obiekt znajduje się w dawnej Fabryce Bombek, która upadła w 2008 r. W odnowionych wnętrzach ulokowano zbiór 6400 bombek wyprodukowanych od 1951 r. Obok znajduje się Galeria Druha Bolka – opiekuna milickich harcerzy Bolesława Zajiczka, który w wieku 21 lat w wybuchu granatu stracił obie dłonie i oko, co nie przeszkodziło mu w późniejszych sukcesach sportowych.
Jedziemy skrajem Parku Młodości i przecinamy ruchliwą ul. Trzebnicką, którą biegnie droga nr 15 Trzebnica – Krotoszyn. Za przejściem znajdował się przystanek Milicz Zamek.
Przystanek Milicz Zamek nosił pierwotnie nazwę Schloßvorwerk, od znajdującego się w pobliżu folwarku zamkowego w osiedlu Podzamcze. Powojenna nazwa jest wynikiem niedokładnego tłumaczenia, bowiem zamek w Miliczu znajduje się 1,4 km dalej. Przystanek posiadał tor ładunkowy i odgrywał większą rolę w ruchu pasażerskim, bowiem znajdował się nieco bliżej rynku niż stacja Milicz Wąskotorowy. Funkcjonował tu mały punkt kasowy. W latach 2010-2011 umieszczono tu ekspozycję taboru kolejowego – wagon motorowy MBxd1-168 z Krośniewickiej KD, wagon pasażerski Bxhpi z Sochaczewa, wagon towarowy-brankard bagażowy Ftdxh-924 oraz lokomotywkę Diema DS22 z Zwolle w Holandii z wagonem do przewozu torfu. Obok umieszczono wiatę, akwarium z rybami występującymi w Stawach Milickich, tablice informacyjne i plac zabaw.
Ścieżką wzdłuż osiedla domków jednorodzinnych docieramy do skrętu na południe, dalej przez nowe osiedla przecinamy ul. Lawendową i jedziemy wzdłuż ul. Chabrowej. Przecinamy al. Niepodległości (dojazd do szpitala) i mijamy zbudowany ok. 1990 r. cmentarz, opuszczając Milicz. Jedziemy ścieżką wzdłuż drogi asfaltowej przez rozbudowujące się osiedle Kaszowo pod Miliczem, koło krzyża wkraczamy w las. Przecinamy rowy przeciwczołgowe z czasów II wojny światowej, z lewej dochodzi szosa Milicz – Kaszowo.
Opuszczamy las i obok agroturystyki Lawendowa Ścieżka wkraczamy do Kaszowa. Na skrzyżowaniu z drogą do centrum wsi znajdował się przystanek wąskotorowy.
Przystanek Kaszowo posiadał tor ładunkowy. W 2011 r. powstał tu punkt wypoczynkowy z wiatą.
Jedziemy dalej wzdłuż szosy, prowadzącej do Karminka, za nowym osiedlem docieramy do skraju lasu. Lekko pofalowany teren oznacza, że wkroczyliśmy na skraj Wzgórz Krośnickich, widać stąd Dolinę Baryczy.
Ścieżką przez las przerzucamy się na drugą stronę szosy, która opuszcza nas za skrzyżowaniem z drogą do Tomaszkowa. Urządzono tu miejsce odpoczynku, obok rośnie okazała sosna. Opuszczamy las i przecinamy potok Brzeźnik. Docieramy do przysiółka Karmin, za skrzyżowaniem z szutrową ulicą znajdowała się ładownia.
Ładownia Karmin znajdowała się zaledwie 600 m od przystanku Postolin. Obsługiwała przysiółki Karmin i Karminek, zwyczajowo zatrzymywały się tu na żądanie pociągi osobowe.
Po krótkiej chwili osiągamy skraj lasu, gdzie znajdował się przystanek Postolin.
Przystanek Postolin, oddalony od położonej na wzgórzu wsi posiadał tor boczny. Przed 1945 r. krzyżowały się tu popołudniowe kursy z/do Milicza. W ramach budowy ścieżki rowerowej ustawiono tablicę z nazwą przystanku.
Jedziemy przez las, po lewej zachowały się pozostałości cmentarza ewangelickiego.
Ścieżką przez pola docieramy do szosy Postolin – Pracze, którą dwukrotnie przecinamy.
Osiągamy skraj wsi Pracze i rozpoczynamy lekki zjazd ze skraju Wzgórz Krośnickich. Mijamy folwark i ulicę dojazdową do samotnej zagrody, po czym docieramy do dawnego przystanku Pracze.
Folwark znany jest od XVIII w., majątek rozparcelowano w 1936 r. Dwór zniszczono w 1945 r. Do folwarku odchodziła bocznica wąskotorówki.
Przystanek Pracze posiadał dodatkowy tor ładunkowy i wiatę. W 2011 r. śladem dawnej wąskotorówki poprowadzono ścieżkę rowerową Sułów – Milicz – Grabownica, powstał tu punkt wypoczynkowy z wiatą z muru pruskiego.
Opuszczamy wieś, ścieżką wzdłuż bitej drogi wkraczamy w las, znajdujący się już w Dolinie Baryczy. Następnie jedziemy wzdłuż bitej drogi pożarowej nr 49, którą przekraczamy.
Mijamy bagno nad Baryczą i docieramy do zabudowań schroniska młodzieżowego z lat 30. XX w. (obecnie dom dziecka) w Sułowie. Za budynkiem znajdowała się stacja towarowa. Osiągamy ul. Kolejową (szosa do Trzebnicy), gdzie znajdowała się stacja Sułów Milicki.
Stacja Sułów Milicki posiadała możliwość wodowania parowozów. Usytuowano ją w oddaleniu od miasteczka, bowiem trasa kolejki biegła południowym brzegiem Baryczy, a Sułów położony jest na północnym. Pierwotnie dworzec mieścił się w małym budynku, służącym później za magazyn towarów. Po 1945 r. przesunięto perony na drugą stronę ulicy, gdzie powstała także 3-torowa stacja towarowa, od której odchodziła bocznica do tartaku. W 1950 r. dworzec umieszczono w dawnym domu strzeleckim (gospoda myśliwska) z 1900 r., który pełnił tą funkcję do 1984 r. Mieściła się w nim poczekalnia, kasa, biura zawiadowcy stacji i dyżurnego ruchu. W 1991 r. linię zamknięto, dwa lata później rozebrano torowisko. W 2010 r. na odcinku Sułów – Milicz – Ruda Milicka powstała ścieżka rowerowa śladem dawnej wąskotorówki. Obok dawnej stacji zbudowano parking z ekspozycją taboru kolejowego, stoi tu wagon pasażerski 3Aw przywieziony z Mławy. W 2018 r. otwarto kolejną część ścieżki do Gruszeczki. Obecnie w budowie (planowane ukończenie 2021) jest odcinek Gruszeczka – Książęca Wieś, łącząca się ze ścieżkami do Żmigrodu i Prusic.
Opuszczamy ścieżkę rowerową szlakiem dawnej kolei wąskotorowej. Ul. Kolejową mijamy tartak z postawioną w formie pomnika lokomotywą spalinową, służącą na dawnej bocznicy.
Przecinamy mostem Barycz, obecna konstrukcja jest przesunięta w stosunku do przedwojennego mostu, po którym pozostały przyczółki po zachodniej stronie. Jedziemy wzdłuż starorzecza Baryczy, mijając dawny tartak.
Skręcamy w ul. Łąkową, biegnącą wzdłuż Młynówki Sułowskiej, zaczynającej się na pobliskim Jazie Sułów i dostarczającej wodę do kompleksów Ruda Sułowska i Radziądz Stawów Milickich. Mijamy okazały dąb i oczyszczalnię ścieków, opuszczamy Sułów, wkraczając do wsi Łąki.
Za agroturystyką Cicha Przystań osiągamy skrzyżowanie z drewnianym krzyżem z 1967 bądź 1972 r.
130 m w lewo znajduje się zabytkowy most drewniany na Baryczy. Most odbudowano w 2004 r., pod nim znajduje się stacja pomiaru wody z wodowskazem.
Mijamy pomnik poległych w I wojnie światowej, z tablicą upamiętniającą odzyskanie przez Polskę niepodległości z 2018 r. i szkołę z pocz. XX w., w której urządzono świetlicę wiejską. Stoją tu tablice informacyjne na temat wsi. Za kapliczką z 1982 r. przecinamy drogę nr 439 Żmigród – Milicz, obok drewnianego krzyża z 1996 r.
Warto tu podjechać 70 m w lewo do budynku dawnej karczmy, gdzie w 1653 r. pojmano zbójnika Melchiora Hedloffa. Łupieżca doskonale posługiwał się dwoma muszkietami i turecką szablą, na kolbie muszkietu robił nacięcia, oznaczające ofiary. Podczas procesu udowodniono mu zabicie 251 ludzi i stracono w 1654 r. w Oleśnicy. Obecny budynek karczmy pochodzi z 2. poł. XIX w.
Szutrówką opuszczamy Łąki, drogą gruntową docieramy nad brzeg Małej Młynówki, która dostarcza wodę z Młynówki Sułowskiej do południowej części Kompleksu Ruda Sułowska. Jedziemy przez zagajniki, koło powieszonej na drzewie kapliczki patrona koniarzy – św. Jerzego. Wkraczamy w Rezerwat Stawy Milickie (Kompleks Ruda Sułowska).
Rezerwat Stawy Milickie utworzono w 1963 r., ma powierzchnię 5298,15 ha (więcej niż niektóre parki narodowe) i składa się z kilku oddzielonych od siebie kompleksów: Radziądz, Jamnik, Ruda Sułowska, Stawno i Potasznia. Gniazduje tu ok. 120 gatunków ptaków, a 50 gatunków przebywa tu w czasie przelotów. W rezerwacie występują m.in.: kszyk, cyraneczka, gągoł, podgorzałka, kureczka nakrapiana, łabędź niemy, sieweczka rzeczna, żuraw, orzeł bielik, bocian czarny, czapla purpurowa i biała, jastrząb, kania czarna i ruda, kobuz, rybołów oraz trzmielojad. W 1995 r. Stawy Milickie zostały objęte Konwencją Ramsarską o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, w 2000 r. znalazły się w programie Living Lakes. Na terenie rezerwatu obowiązuje zakaz wstępu, można poruszać się jedynie drogami publicznymi i szlakami turystycznymi.
Kompleks Ruda Sułowska liczy 1139 ha i składa się z dwóch części – północnej i południowej, jesteśmy na skraju drugiej części. Część południowa ma ok. 250 ha powierzchni, znajdują się tu płytkie stawy narybkowe, napełniane wodą późną wiosną.
Jedziemy groblą między stawem Żabiniec Duży C po prawej i Trześniówka Średnia i Dolna A oraz Stawem Zimowym po lewej.
Znajdujące się na brzegu stawów trzcinowiska są siedliskiem różnych gatunków ptaków. Wiosną słychać w nich głos bąka i trzciniaka, jesienią zbierają się w nich przed odlotem chmary szpaków, zimą przebywają tu raniuszki, sikory i sójki. Nad stawami występują także płazy. Wczesną wiosną swoje gody odprawiają ropuchy szare, żaby trawne i moczarowe, na przełomie kwietnia i maja – kumaki, rzekotki i żaby zielone. Jesienią po krzewach i niższych drzewach wspina się rzekotka drzewna. Z gadów można zobaczyć jaszczurkę zwinkę, padalca, zaskrońce i żmije zygzakowate, a z rzadkich gatunków – gniewosz plamisty.
Mijamy kapliczkę z 2009 r. i wiatę, wkraczamy do Rudy Sułowskiej. Ulicą przecinamy Młynówkę Sułowską, zasilającą w wodę stawy Kompleksów Ruda Sułowska, Niezgoda i Radziądz. Na Młynówce znajduje się jaz z miejscem wodowania kajaków. Mijamy dawny młyn i agroturystykę Głowaczówka, po czym docieramy do szosy z Sułowa i Kompleksu Naturum. Można tu skorzystać z sezonowych połączeń autobusowych, skomunikowanych z pociągiem Kolei Dolnośląskich w Miliczu. Rower można wypożyczyć w Centrum Naturum, bądź połączyć trasę z inną z opisywanych, by dojechać do stacji obsługiwanej przez pociągi KD.
Centrum Edukacyjno-Turystyczne Naturum, którego właścicielem jest Spółka Stawy Milickie SA, powstało przy gospodarstwie rybackim w Rudzie Sułowskiej. Głównym obiektem kompleksu jest trzygwiazdkowy hotel Naturum oraz Gospoda 8 Ryb, w której serwowane są potrawy z ryb ze Stawów Milickich. Można tu zwiedzić Muzeum Tradycji Rybactwa Stawów Milickich i Doliny Baryczy, obejmujące skansen narzędzi i urządzeń związanych z gospodarką stawową, udostępnionych przez Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu oraz Dom Rybaka. W skład CET wchodzi również: Zwierzyniec, Ścieżka Zmysłów, płuczka rybna i edukacyjny plac zabaw. Ruda Sułowska nosi miano „bocianiej wioski”, znajduje się tu największe skupisko gniazd bociana białego na Śląsku (10-12 par).
