Żeby zobaczyć przebieg trasy kliknij ikonkę „zobacz wszystkie warstwy danych”
28,2 km, 7.30 h
Osola – 1,5 km – Osolin – 2,4 km – Bagno – 3,8 km – Górowo – 2,4 km – Gródek – 1,5 km – Strupina – 1,2 km – Ligota Strupińska – 2,9 km – Piotrkowice – 2,5 km – Sucha – 3,8 km – Morzęcino – 6,2 km – Żmigród
Dojazd – stacje Osola i Żmigród na linii Wrocław – Rawicz (D3), jeżdżą tędy pociągi Kolei Dolnośląskich w relacjach Wrocław Główny/Kłodzko Główne/Międzylesie/Jelcz-Laskowice/Ziębice/Strzelin – Rawicz, Polregio w relacjach Wrocław Główny/Międzylesie/Szklarska Poręba Główna – Poznań Główny, Wrocław Główny – Żmigród/Rawicz/Leszno i Strzelin – Rawicz oraz połączenia dalekobieżne PKP IC.
Trasa biegnie przez Wzgórza Trzebnickie i Strupińskie oraz Kotlinę Żmigrodzką. Ze stacji Osola idziemy przez Wzgórza Trzebnickie skrajem Osolina do Bagna z kościołem Wniebowzięcia NMP i odrestaurowanym pałacem, mieszczącym Seminarium Duchowne. Schodzimy do Górowa z grodziskiem stożkowym i pałacem, po czym podchodzimy na skraj Wzgórz Strupińskich w Gródku i schodzimy do Strupiny z kościołami św. Józefa i Niepokalanego Serca NMP oraz dawnym rynkiem. Schodzimy do Ligoty Strupińskiej z pałacem i wkraczamy w Kotlinę Żmigrodzką, docierając do Piotrkowic z okazałym barokowym pałacem. Wreszcie przez Suchą, Stawy Raki i Morzęcino docieramy do Żmigrodu z rynkiem, kościołem Św. Trójcy i stacją.
Trasa zaczyna się na stacji Osola (154 m).
Przystanek Osola powstał na zbudowanej w 1856 r., przez Kolej Górnośląską linii Wrocław – Poznań. Ok. 1898 r. zbudowano drugi tor, linię zelektryfikowano w latach 1969-70. Sam przystanek uruchomiono w 1926 r. w celu zapewnienia dojazdu do rozbudowującej się w tym czasie letniskowej miejscowości. Znajdował się tu ceglany budynek z kasą, poczekalnią, magazynem i posterunkiem odstępowym, zlikwidowanym w 2003 r. Podczas modernizacji linii Wrocław – Poznań w 2013 r. zburzono budynek dworcowy, obecnie przystanek posiada dwa perony z wiatami.
Ze stacji idziemy ul. Kolejową, docierając na skrzyżowanie szos do Osolina i Brzeźna z zawieszoną na drzewie kapliczką. Obieramy tutaj szlak czerwony, którym będziemy szli do Bagna. Ul. Kolejową przez las docieramy do Osolina. Idziemy skrajem zabudowy szutrową ul. Leśną, przecinając drogę nr 342. Okrążamy wzgórze Podlesiec (181 m) i opuszczamy Osolin.
Leśną drogą schodzimy lekko do szosy, którą wkraczamy do wsi Bagno. Idziemy przez wieś, mijając szachulcowe domy, dawny młyn oraz dawne szkoły – ewangelicką (nr 19) i katolicką (nr 28). Docieramy na wzniesienie, na którym usytuowany jest kościół Wniebowzięcia NMP (179 m).
Neoromański kościół Wniebowzięcia NMP wzniesiono z cegły w latach 1906-07, na miejscu poprzedniego, sięgającego 1397 r. We wnętrzu znajdują się trzy barokowe obrazy z XVII w. Przed kościołem rosną trzy lipy, z którymi związana jest legenda o pokutnicach. Posadziły one drzewa do góry nogami, w związku z tym, że się przyjęły zostały darowane im winy. Koło kościoła stoi plebania z 1888 r., a na skrzyżowaniu naprzeciwko – kapliczka z tablicą upamiętniającą pomordowanych przez ukraińskich nacjonalistów w latach 1944-45.
Idziemy dalej szosą obok domu z pruskiego muru, drogą wewnętrzną w lewo możemy dojść do odrestaurowanego pałacu z siedzibą seminarium duchownego i rozległym parkiem (165 m).
W latach 1720-34 rodzina Seher-Thoss wybudowała barokowy pałac, obecne zachodnie skrzydło założenia. Sień na pocz. XX w. przebudowano na salonik myśliwski.
W 1905 r. pałac zakupił wrocławski browarnik Georg Kissling, w 1913 r. dobudował drugą część pałacu, w stylu neobarokowym na planie pięcioboku. Obie części połączono wieżą. W 1930 r. obiekt przeszedł w ręce oo. Salwatorianów, obecnie mieści się tu wyższe seminarium duchowne, w związku z tym Bagno jest wsią z wyższą uczelnią. We wnętrzu refektarz z dekoracją stiukową i barokowe drewniane schody.
Wokół rozciąga się rozległy, zabytkowy park angielski ze stawem, drewnianą kaplicą, żeliwną altaną filozofów z 1905 r., domem ogrodnika z 1910 r., grotą lurdzką z 1932 r. i pomnikiem założyciela salwatorianów F. Jordana.
Pod pałacem obieramy szlak zielony, którym będziemy szli do końca trasy. Skręcamy w ul. Orkiszową, mijamy cmentarz, gdzie ulica przechodzi w szutrową, schodzimy lekko skrajem Wzgórz Trzebnickich. Opuszczamy Bagno bitą ul. Jaglaną i wkraczamy w las. Bitą drogą pożarową nr 3 mijamy niewielkie stawy w dolinie Zimnochy i docieramy do szosy z Godzięcina.
Można tu podejść 260 m w lewo szlakiem dojściowym do grodziska stożkowego z XIII/XIV w. Wkraczamy do Górowa, koło krzyża skręcamy w boczną ulicę. Mijamy dawny zajazd Obsta (nr 41) i dawną plebanię z ok. 1900 r. (nr 43), naprzeciwko której stał ryglowy kościół z 1585 r., zburzony w 1962 r. Docieramy do pałacu.
Zniszczony pałac powstał ok. 1800 r., przebudowano go w 1871 r. Posiada rzut prostokąta z dwoma węższymi skrzydłami. Za pałacem znajduje się folwark z końca XIX w.
Skręcamy w szutrówkę i przekraczamy Kisielinę (127 m). Drogą polną podchodzimy na skraj Wzgórz Strupińskich, bardziej zdecydowanym podejściem osiągamy wieś Gródek (166 m), położoną pod widokowym wzgórzem Kraniec (175 m).
Na szczycie wzgórza znajdowało się schronisko Richard-Mann-Hütte (Bismarck-Hütte) z pocz. XX w., obok zachował się głaz, upamiętniający zasadzenie w 1919 r. pomnikowego dębu przez Związek Gimnastyczny Liść Dębu z Wrocławia.
Koło krzyża docieramy do szosy, skręcając zaraz w drogę bitą i opuszczając Gródek.
Droga przechodzi w gruntową, widokowym zejściem docieramy do Strupiny i szosy z Górowa.
Rosną tu dwa pomnikowe dęby, jeden z nich zwany był Cesarskim, pod nim leży tablica, upamiętniająca 25-lecie panowania cesarza Wilhelma II w 1913 r.
Strupina jest dawnym miastem, wzmiankowanym w 1253 r. Miasteczko posiadało prawo polskie i było jednym z najmniejszych na Śląsku. Pełne prawa miejskie Strupina uzyskała na pocz. XVI w. Należała do wielu właścicieli m.in. Frankenbergów, Zedlitzów i Nikischów. W czasie wojny 30-letniej miasto było wielokrotnie plądrowane i niszczone. W 1733 r. zostało zniszczone przez wielki pożar. Szczytowy punkt rozwoju miasto osiągnęło w 1861 r., kiedy liczyło 903 mieszkańców. Strupina została mocno zniszczona w 1945 r., utraciła wtedy prawa miejskie.
Ul. Rzemieślniczą przecinamy strugę Grablicę i docieramy do kościoła św. Józefa.
Skromny kościół pomocniczy św. Józefa zbudowano dla katolików w latach 1910-14, obok stoi plebania.
Podchodzimy na wzgórze, gdzie znajduje się rynek.
Miejscowość zachowała dawny miejski układ urbanistyczny z rynkiem i wychodzącymi z niego 6 ulicami. Jesienią 1945 r. zachodnia i wschodnia pierzeja rynku spłonęły i zostały rozebrane. Do dzisiaj zachowała się brukowana nawierzchnia.
Można stąd podejść 130 m w prawo ul. Piastowską do pomnikowego dębu. Po drodze mijamy folwark z rządcówką z 1900 r.
Przed nami kościół Niepokalanego Serca NMP (147 m).
Neoromański kościół Niepokalanego Serca NMP został zbudowany przez ewangelików w latach 1879-81, na miejscu wcześniejszego, wzmiankowanego w 1376 r., obecnie służy katolikom. Obok znajduje się pastorówka z 1912 r. oraz budynek szkoły ewangelickiej z 1897 r. (obecnie szkoła podstawowa, przedszkole i biblioteka).
Docieramy do skrzyżowania drogi nr 339 Wołów – Żmigród i 342 do Obornik Śląskich, gdzie stał niegdyś szpital. Podchodzimy na Wzgórze Strupińskie (155 m) i skręcamy w boczną szosę, mijając dawny cmentarz z okolicznościowym pomnikiem zmarłych z 2013 r. Opuszczamy Strupinę i widokowym zejściem obok nadajnika i miejsca dawnej gospody docieramy do Ligoty Strupińskiej.
Koło krzyża szlak skręca w boczną ulicę, można tu podejść 320 m prosto do pałacu (104 m).
Opuszczony neobarokowy pałac pochodzi z 1890 r. Posiada kształt nieregularnego czworoboku, nakryty jest dachami mansardowymi z lukarnami. Wokół rozciąga się obszerny park leśny z poł. XIX w. Rośnie tu wiele pomnikowych drzew – klon polny, 2 robinie akacjowe, 2 sosny rumelijskie, żywotnik zachodni, 6 dębów i lipa srebrzysta.
Szutrową ulicą opuszczamy Ligotę Strupińską, drogą polną przechodzącą w bitą wkraczamy w płaską Kotlinę Żmigrodzką. Idziemy przez zagajnik z dawnym Leśnym Stawem i stawami Postoliniec, po czym docieramy do zabudowań Piotrkowic.
Przecinamy drogę nr 339 Wołów – Żmigród, szutrową ulicą obok szkoły z ok. 1935 r. i świetlicy wiejskiej docieramy do szosy, gdzie znajduje się monumentalny pałac.
Barokowy pałac zbudowano w 1693 r. dla Anny Marii von Maltzan na miejscu wcześniejszego, późnorenesansowego z końca XVI w. Bogata dekoracja fasady jest autorstwa Giovanniego Simonettiego (1652-1716). Przebudowany w XIX w. budynek został zdewastowany w czasach powojennych. Obecnie okazały trzypiętrowy pałac jest własnością prywatną, prowadzone są w nim prace remontowe i można go obejrzeć tylko zza ogrodzenia. Obok znajdują się zabudowania gospodarcze ze spichlerzem z 1. poł. XIX w., przy drodze stoi ujeżdżalnia z poł. XIX w. i stajnia.
Wokół pałacu rozpościera się rozległy park z poł. XIX w. ze stawami i średniowiecznym grodziskiem. W centrum znajduje się mauzoleum rodziny von Danckelman z 1850 r. W parku rośnie wiele pomnikowych drzew – cyprysik błotny, kasztanowiec, 8 dębów, klon polny i lipa.
Idziemy szosą w kierunku Pększyna, mijamy krzyż na rozdrożu z drogą do Skokowej i skręcamy w boczną drogę.
Przecinamy strugę Krępa i docieramy do przysiółka Sucha z krzyżem.
Opuszczamy zabudowania, idziemy bitą drogą, biegnącą obsadzoną dębami groblą brzegiem stawu Błociec, wchodzącego w skład Stawów Raki. Wkraczamy w las, gdzie skręcamy w drogę gruntową i kolejną zarośniętą. Skrajem lasu docieramy do szosy z Kliszkowic, którą przecinamy tory linii kolejowej Wrocław – Poznań. Na skraju Morzęcina skręcamy w drogę gruntową,
Można tu podejść 300 m prosto do folwarku z ok. 1910-20 r., za którym stoi dwór z 1. poł. XIX w., przebudowany w końcu tego wieku.
Idziemy drogą gruntową z zarośniętym odcinkiem, po dłuższej chwili docieramy do szutrówki, którą przechodzimy pod wiaduktem drogi ekspresowej S5 Wrocław – Poznań. Idziemy drogą gruntową równolegle do torów, mijamy miejsce dawnego pręgierza, przeniesionego z rynku w Żmigrodzie i osiągamy zabudowania miasta.
Ul. Willową docieramy do powstałego w 1829 r. domu strzeleckiego, w którym mieści się obecnie Powiatowy Zespół Szkół im. Jana Pawła II, budynek w obecnej formie pochodzi z ok. 1925 r. Dalej znajduje się Szpital Rehabilitacyjny, zbudowany jako Szpital Miejski w 1913 r. i pomnik 750-lecia Żmigrodu, odsłonięty w 2005 r.
Docieramy do ul. Wrocławskiej i Ronda Ofiar Tragedii w Roszarni z krzyżem, po prawej znajdował się przystanek wąskotorówki Żmigród – Przedkowice – Milicz/Prusice. Ul. Wrocławską obok stacji benzynowej przekraczamy Sąsiecznicę, mijamy Bibliotekę Publiczną im. A. Kamińskiego i kolejny pomnik 750-lecia Żmigrodu z symbolem miasta – smokiem.
Na skrzyżowaniu z ul. Wileńską warto podejść 100 m w prawo ul. Stefana Batorego do wieży ciśnień. Została wzniesiona w 1906 r. na miejscu pierwotnego grodu i znajdującej się tu w latach 1742-1861 świątyni ewangelickiej. Naprzeciwko wieży stoi SP im. Bolesława Chrobrego, zbudowana w 1908 r.
Ul. Wileńską docieramy do Rynku.
Przy Rynku znajduje się budynek Urzędu Miejskiego z ok. 1830 r. i kamienica nr 1 z ok. 1860 r. Na środku placu stoi kolumna z 1873 r., upamiętniająca zwycięstwo Prus w wojnie z Francją w latach 1870-71. W 1947 r. na szczycie kolumny stanęła figurka Matki Boskiej przywieziona przez Siostry Szarytki z Czortkowa. W uroczystości poświęcenia wzięli udział m.in. prymas Anglii – kardynał Gryffin i prymas Polski – kardynał Hlond. Obok znajduje się ustawiona w 2017 r. replika dawnego pręgierza z 1683 r., zaginionego po 1945 r.
Z rynku warto podejść do pobliskiego kościoła Św. Trójcy.
Późnogotycki kościół Św. Trójcy zbudowany w latach 1595-1607 z fundacji Adama von Schaffgotscha na miejscu starszego, drewnianego. Po pożarze w 1702 r. wnętrze zbarokizowano wg projektu Christopha Hacknera. W latach 1869-70 powstało neogotyckie prezbiterium, a wieża uzyskała nowy hełm. Trójnawowa bazylika posiada manierystyczny portal, nad którym umieszczony jest herb fundatora Adama von Schaffgotscha i jego żony Katarzyny.
Wewnątrz znajduje się neogotycki ołtarz główny, obraz F.A. Schefflera „Adoracja Krzyża Świętego” z 1739 r., barokowa kaplica grobowa Św. Krzyża rodziny von Hatzfeldt, dwa ołtarze boczne – z 2. poł. XIX wieku z obrazem św. Jana Nepomucena oraz barokowy MB Nieustającej Pomocy z ok. 1704 r. z figurami biskupów i św. Huberta, rzeźby św. Floriana z ok. 1750 r. , św. Jana Nepomucena z ok. 1750 r., MB Bolesnej i św. Józefa z dzieciątkiem z ok. 1715 r. oraz chrzcielnica z pocz. XVIII w. Przy murze zewnętrznym stoi renesansowa płyta nagrobna Henryka von Kurzbach z ok. 1590 r., wewnątrz znajduje się płyta nagrobna Hermanna Antona von Hatzfeldt i XVI-wieczne epitafium dwóch dziewczynek z rodu von Kurzbach.
Przed kościołem stoi barokowa figura św. Jana Nepomucena z ok. 1735 r., otaczający świątynię mur pochodzi z ok. 1870 r. Za kościołem znajduje się dawna szkoła katolicka z 1827 r. oraz plebania z 1910 r. z kolumną św. Wincentego a Paulo w ogrodzie.
Z rynku warto podejść 80 m w lewo ul. Konopnickiej do kościoła św. Stanisława Kostki.
Neogotycki kościół św. Stanisława Kostki wznieśli w latach 1854-58 ewangelicy wg projektu Herrmanna Friedricha Waesemanna na planie krzyża łacińskiego. W 1972 r. został przejęty przez katolików. Wyposażenie świątyni pochodzi z okresu budowy, marmurowy ołtarz ufundował w 1858 r. ks. Hermann von Hatzfeldt, witraże wykonane zostały w Instytucie Witrażowym Seilera we Wrocławiu. Wieża posiada ok. 60 m wysokości.
Z rynku idziemy chwilę ul. św. Jana Pawła II i skręcamy w ul. Lipową z Publicznym Zespołem Zakładów Lecznictwa Ambulatoryjnego z 1914 r. i dawnym domem kultury (nr 6) z 1878 r. Naprzeciwko stała synagoga z 1861 r., zniszczona podczas Nocy Kryształowej w 1938 r. Deptakiem docieramy do ul. Powstańców Styczniowych, dawnego urzędu celnego z pocz. XIX w. i stacji (90 m), gdzie kończy się nasza trasa.
Stacja w Żmigrodzie powstała w 1856 r., kiedy Kolej Górnośląska zbudowała linię Wrocław – Poznań. Ok. 1898 r. zbudowano drugi tor, linię zelektryfikowano w latach 1969-70. W 1886 r. doprowadzono boczną linię do Wąsosza, zamkniętą w 1960 r. i rozebraną w 1975 r. Jej początkowy odcinek służy obecnie jako dojazd do Toru Doświadczalnego Instytutu Kolejnictwa w Węglewie. W 1894 r. Żmigrodzko-Milicka Kolejka Powiatowa zbudowała linię wąskotorową o rozstawie szyn 750 mm do Przedkowic, gdzie łączyła się z trasą Prusice – Milicz – Sulmierzyce. Kilka lat później linie wąskotorówki dotarły do Trzebnicy i Wrocławia. Obok głównej stacji powstała stacja Żmigród Wąskotorowy. W 1970 r. ze względu na zły stan mostu na Sąsiecznicy zamknięto końcowy odcinek linii, skracając ją do stacji Żmigród Miasto przy ul. Sienkiewicza. Resztę linii zamknięto w 1991 r. i wkrótce rozebrano. Od stacji Żmigród odchodziła także bocznica do cukrowni i zakładów metalowych, której ślad zachował się przy budynku na rogu ul. Powstańców Styczniowych i Kolejowej. Obecnie linię Wrocław – Poznań obsługuje PKP Intercity (linie dalekobieżne), Polregio (na całym odcinku) oraz Koleje Dolnośląskie (na odcinku Wrocław – Rawicz).
Budynek dworca powstał w czasie budowy linii. W dworcowej restauracji znajdowała się tzw. Kaisersaal (Sala Cesarska), gdzie odpoczywał cesarz Wilhelm II, który przyjeżdżał tu na polowania u księcia Hatzfeldta. W latach 2012-14 stacja przeszła modernizację, a budynek dworca wyremontowano. Przed budynkiem dworca znajduje się parking park & ride i stacja rowerów miejskich. W 2020 r. ustawiono tu tablicę pamięci 9 ofiar katastrofy kolejowej, która miała miejsce 24 lipca 1955 r. Pociąg pospieszny nr 9602 z Poznania do Wrocławia zderzył się wtedy z manewrującą na stacji lokomotywą składu Żmigród – Wąsosz. Na południe od stacji, przy ul. Powstańców Styczniowych stoi wieża ciśnień w formie grzybka z 1909 r., a przy przejeździe kolejowym nastawnia dysponująca Żd. Nastawnię wykonawczą Żd1 w północnej głowicy stacji zlikwidowano podczas modernizacji linii. W 2017 r. nad torowiskiem przerzucono estakadę drogi ekspresowej S5.
