Żeby zobaczyć przebieg trasy kliknij ikonkę „zobacz wszystkie warstwy danych”
13,7 km, 3.30 h
Zakrzów Kotowice – 7,7 km – Siechnice – 2,3 km – Święta Katarzyna – 2,3 km – Smardzów – 1,4 km – stacja Smardzów Wrocławski
Dojazd – stacje Zakrzów Kotowice i Siechnice na linii Wrocław – Jelcz-Laskowice (D7), kursują tędy pociągi Kolei Dolnośląskich w relacjach Jelcz-Laskowice – Wrocław Główny/Oleśnica/Milicz/Krotoszyn i pojedyncze połączenia w relacjach Jelcz-Laskowice – Rawicz/Legnica/Lubin/Głogów. Stacja Święta Katarzyna na linii Wrocław – Opole, kursują tędy pociągi Polregio w relacjach Racibórz/Kędzierzyn-Koźle/Opole/Nysa/Brzeg/Oława – Wrocław Główny/Zielona Góra. Stacja Smardzów Wrocławski na linii Wrocław – Międzylesie (D9), kursują tędy pociągi Kolei Dolnośląskich w relacjach Rawicz/Legnica/Wrocław Główny – Strzelin/Ziębice/Kłodzko Miasto/Międzylesie/Lichkov oraz Polregio w relacjach Poznań Główny/Rawicz/Wrocław Główny – Strzelin/Ziębice/Kłodzko Miasto/Międzylesie.
Trasa biegnie przez pogranicze Doliny Odry i Równiny Wrocławskiej. Ze stacji Zakrzów Kotowice idziemy przez malownicze Lasy Siechnickie i brzegiem Jeziora Dziewiczego do Siechnic z elektrociepłownią, osiedlem fabrycznym oraz stacją i do Świętej Katarzyny ze stacją, kościołem św. Katarzyny Aleksandryjskiej oraz dworem. Końcowy odcinek prowadzi przez Smardzów do stacji Smardzów Wrocławski.
Trasa zaczyna się na stacji Zakrzów Kotowice.
Przystanek Zakrzów Kotowice położony jest na linii Wrocław Brochów – Jelcz-Laskowice – Opole Groszowice, zbudowanej przez koleje pruskie w 1909 r. Linia otrzymała dwa tory, miała służyć głównie ruchowi towarowemu, odciążając zatłoczoną trasę przez Brzeg. W 1945 r. zniszczono most kolejowy na Odrze w kierunku Czernicy, w związku z tym do czasu jego odbudowy w 1959 r. pociągi kończyły bieg w Zakrzowie Kotowicach. Po odbudowie na odcinku Siechnice – Czernica pozostawiono jeden tor. Linię zelektryfikowano w 1987 r.
Przystanek Zakrzów Kotowice posiada peron, który pełnił do 1945 r. funkcję wyspowego, kiedy linia posiadała jeszcze dwa tory. Wchodzi się na niego przez przejście pod wiaduktem, obok stoją domy mieszkalne dla dawnych pracowników kolei. Na peronie przed 1945 r. stała stylowa poczekalnia z kasą w duchu Heimatstil. Obecnie z przystanku chętnie korzystają turyści i wędkarze, udający się nad pobliskie Jeziora Panieńskie i Dziewicze oraz Lasy Siechnickie. Nazwa przystanku jest nieco myląca, obsługuje on pobliskie Kotowice, do Zakrzowa jest 5 km.
Ze stacji podchodzimy ulicą do skrzyżowania, gdzie spotykamy żółty Szlak Wokół Wrocławia im. Bronisława Turonia, który będzie nam towarzyszył do końca trasy. Znajdowało się tu schronisko Jungfernsee Baude z lat 30. XX w. Początkowy odcinek szlaku wiedzie przez Lasy Siechnickie, rosnące w Dolinie Odry i ma zagmatwany przebieg. Skręcamy w drogę szutrową, a po chwili w całkowicie zarośniętą ścieżkę. Można ten odcinek minąć skręcając od razu w prawo w drogę leśną na zejściu z ulicy od stacji. Docieramy do drogi leśnej, która doprowadza nas na brzeg dużego starorzecza Odry, zwanego Jeziorem Dziewiczym.
Jezioro Dziewicze to dawne starorzecze Odry. Ma długość 800 m i szerokość do 60 m, jest to dobre miejsce do uprawiania czynnej rekreacji i wędkowania. Występują tu różne gatunki kaczek – perkozy, łyski i trzciniaki. Na południowym brzegu znajduje się stanowisko lilii złotogłów, a w okolicznych lasach – kaliny koralowej, kruszyny pospolitej, barwinka pospolitego i konwalii majowej.
Przy jeziorze skręcamy i idziemy wzdłuż brzegu, mijając miejsce dawnej rybaczówki, rozebranej w 2015 r. Okrążamy akwen, na jego południowym brzegu skręcamy w ścieżkę, docierając do drogi szutrowej. Mijamy wydmowe Kotowickie Wzgórza (135 m) i przecinamy starorzecze. Osiągamy skraj lasu i skręcamy na przejazd kolejowy, po chwili idziemy leśną ścieżką wzdłuż starorzecza Czarna Łacha i przechodzimy pod wiaduktem kolejowym, wracając na drogę szutrową. W okolicy starorzecza Oławy błotnista droga przechodzi pod kolejnym wiaduktem kolejowym, na skraju lasu pojawia się nawierzchnia z płyt betonowych. Docieramy do szosy z Blizanowic i przekraczamy Oławę Mostem Oławskim.
Siechnice to miasto położone w Dolinie Odry, na granicy z Równiną Wrocławską, liczące 8300 mieszkańców. Wzmiankowane były w 1253 r., kiedy nadano je wrocławskiemu szpitalowi św. Elżbiety. Najpóźniej w 1323 r. dobra przeszły w ręce Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą, którzy posiadali je do 1810 r. Wieś została zniszczona w czasie wojny 30-letniej, odbudowano ją w latach 1649-52. W latach 1675 i 1792 dotykał ją pożar, 1578, 1785 i 1997 to daty wielkich powodzi. W 1810 r. majątek przeszedł w ręce pruskiego skarbu państwa, od 1923 r. był w zarządzie Instytutu Doświadczalnego Hodowli Zwierząt. W latach 1945-97 mieścił się tu Zootechniczny Ośrodek Doświadczalny. W 1909 r. rozpoczęto budowę elektrowni, powstała też wtedy fabryka karbidu, po 1945 r. przekształcona na hutę. W latach 1989-96 została ona zlikwidowana a budynki rozebrano, pozostała tylko hałda odpadów poprodukcyjnych. W Siechnicach istniały wieża mieszkalno-obronna i dwór, niezachowane do naszych czasów. Gospodarstwo Ogrodnicze Siechnice posiada największą jednolitą powierzchnię pod szkłem w Europie. W 1997 r. Siechnicom nadano prawa miejskie ale mimo to znajdowały się w gminie Święta Katarzyna. Siedzibę gminy przeniesiono do Siechnic 1 stycznia 2010 r.
Ul. Polną mijamy dawny młyn (obecnie zakład Kalizea), docieramy do Elektrociepłowni Czechnica i przechodzimy przez kolejny przejazd kolejowy.
Na skrzyżowaniu warto podejść 180 m w lewo ul. ks. Anny z Przemyślidów do dawnego dworu z 1790 r., przebudowanego w 1923 r. Obok w 1926 r. postawiono budynek Pruskiego Instytutu Doświadczalnego Hodowli Zwierząt, który obecnie pełni funkcję Szkoły Podstawowej nr 2.
Skręcamy w ul. Fabryczną, mijamy pomnikowy dąb (kolejny rośnie za rogiem ul. 1 Maja w lewo) i idziemy obok ciekawego osiedla fabrycznego z lat międzywojennych.
W 1909 r. powstała tu elektrownia, rozbudowana w latach 20. XX w. W latach 1979-83 przebudowano ją na elektrociepłownię. Przy elektrociepłowni powstał kompleks budynków mieszkalnych i administracyjnych, ukończony w 1926 r. wg projektu Richarda i Paula Erlichów. Osiedle o cechach architektury modernistycznej posiada bramę przejazdową i furtę o półkolistych łukach.
Na rondzie skręcamy w ul. Kolejową, mijamy Centrum Kultury (dawna gospoda Gerstenberga) i docieramy do stacji Siechnice (możliwość skrócenia trasy).
Stacja Siechnice położona jest na linii Wrocław Brochów – Jelcz-Laskowice – Opole Groszowice, zbudowanej przez koleje pruskie w 1909 r. Linia otrzymała dwa tory, miała służyć głównie ruchowi towarowemu, odciążając zatłoczoną trasę przez Brzeg. W 1945 r. zniszczono most kolejowy na Odrze w kierunku Czernicy, po jego odbudowie w 1959 r. na odcinku Siechnice – Czernica pozostawiono jeden tor. Linię zelektryfikowano w 1987 r. Od stacji odgałęziają się dwie nitki torów – na pasażerską i towarową część stacji Wrocław Brochów. Stacja posiada 5 torów, z których dwa znajdują się przy powstałym w 2013 r. peronie wyspowym. Od strony Czernicy odgałęziają się bocznice do elektrociepłowni Czechnica i dawnej huty, gdzie znajdował się terminal kontenerowy, a obecnie trwa budowa elektrociepłowni gazowej. Ruchem kieruje nastawnia Si w zachodniej części stacji, do 2013 r. funkcjonowała też nastawnia wykonawcza Si1. Budynek dworca z 1909 r. odremontowano w 2018 r.
Idziemy dalej ul. Kolejową i przechodzimy na światłach przez szosę nr 94 Wrocław – Brzeg obok wiaduktu nad torami. Przecinamy strugę Zieloną, biegnącą przez nowe osiedla ul. Świętej Katarzyny opuszczamy Siechnice i wkraczamy na teren Świętej Katarzyny.
Nazwa wsi pochodzi od imienia patronki – św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Wzmiankowana była w 1257 r., założono ją na trakcie handlowym Wrocław – Nysa. W 1364 r. istniała tu wieża mieszkalno-obronna, niezachowana do naszych czasów. Święta Katarzyna została poważnie zniszczona w czasie wojny 30-letniej. W 1637 r. dobra we wsi podzielono na dwie części, jedną z nich w latach 1662-1810 posiadał wrocławski klasztor Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą, a w latach 1842-1937 rodzina von Saurma-Jeltsch. Druga część była w rękach świeckich właścicieli, m.in. Sigismunda Fuersta (1651-74) i rodziny Lewaldów (1871-1937). W 2. poł. XIX w. wieś się rozwinęła, przy głównej ulicy wzniesiono kilka okazałych budynków. Znajdowała się tu siedziba gminy Święta Katarzyna, w obrębie której znajdowały się Siechnice. W 1997 r. nadano im prawa miejskie, a 1 stycznia 2010 r. przeniesiono do Siechnic siedzibę gminy. Obecnie Święta Katarzyna jest rozbudowującym się osiedlem podmiejskim Wrocławia.
Ul. Główna prowadzi nas do przejazdu koło stacji Święta Katarzyna (możliwość skrócenia trasy).
Stacja Święta Katarzyna powstała w 1842 r. na zbudowanej przez Kolej Górnośląską linii Wrocław – Oława – Brzeg (najstarszy odcinek kolei na ziemiach polskich), przedłużonej rok później do Opola. W poł. XIX w. na linii pojawił się drugi tor, zelektryfikowano ją w 1960 r. Obecnie wchodzi w skład magistrali E-30 Zgorzelec – Przemyśl. Na stacji Święta Katarzyna zaczyna się kolejowa obwodnica towarowa Wrocławia do stacji Wrocław Kuźniki. Stacja posiada trzy tory i dwa perony, podczas modernizacji w 2006 r. zlikwidowano tory boczne oraz nastawnię przy wyjeździe na Oławę. Ruch prowadzony jest z nastawni SK, która pełni także funkcję strażnicy przejazdowej. Budynek dworca został odnowiony przy modernizacji stacji, ponowny remont w 2018 r. przywrócił mu pierwotną ceglaną elewację.
Idziemy ul. Główną do centrum wsi, mijając dawny zajazd Runschkego (obecnie Karczma Katarzyna), okazałą neorenesansową Villę Briese z 2. poł. XIX w. (obecnie poczta) i zabytkowy klasztor Szarych Sióstr (szarytek), obecnie ss. Elżbietanek z XIX/XX w. Siostry przybyły w 1895 r. i prowadziły ambulatorium dla chorych, przedszkole oraz szkołę muzyczną. Przy ulicy znajduje się kilka okazałych budynków z 2. poł. XIX – pocz. XX w. z centrum kultury (dawna karczma Briese/Lammchens). Docieramy do gotyckiego kościoła św. Katarzyny Aleksandryjskiej.
Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej wzniesiono przed 1257 r., jest jedną z najstarszych ceglanych świątyń na Śląsku. Fryzy arkadowe wykazują związek z architekturą romańską. Patronat nad nim w XV-XVI w. sprawowały dominikanki z wrocławskiego klasztoru św. Katarzyny i wrocławska rada miejska. Na pocz. XVI w. wzniesiono wieżę. W latach 1552-1654 był w rękach przez protestantów. W 1720 r. spłonął, ale został szybko odbudowany. W poł. XVIII w. zbudowano wschodnią część prezbiterium i aneksy nawy głównej, którą przykryto sklepieniem kolebkowym z lunetami. Z lat 1743-48 pochodzi też wyposażenie wnętrza. W 1911 r. powstał portal zachodni, w latach 1927-29 Hugo Hesse wykonał polichromię na sklepieniach. Kościół został zniszczony w 1945 r. i odbudowany w latach 1952-54, w latach 1992-94 odtworzono hełm na wieży. Obok stoi plebania z lat 1900-20. Wokół ciągnie się mur cmentarny z XIX/XX w., z fragmentami z 1. poł. XVII w. Przy wejściu stoi późnogotycka kapliczka z ok. 1500 r. z przedstawieniami Ukrzyżowania, śś. Jadwigi i Barbary, na odwrocie w 1656 r. wykuto inskrypcję upamiętniającą przywrócenie kościoła katolikom. Brama południowa pochodzi z 1. poł. XVII w., a zachodnia – z 2. poł. XVIII w.
Koło kościoła znajduje się główne skrzyżowanie z pomnikiem poległych w wojnach 1866 i 1870-71 i dwoma pomnikowymi dębami. Można tu podejść 120 m w lewo do skromnego dworu z folwarkiem.
Dwór zarządcy majątku hr. von Saurma-Jeltsch wzniesiono w stylu neoklasycystycznym w latach 1860-80. Za dworem znajduje się mały park z pięcioma pomnikowymi Buczkami Świętokatarzyńskimi. Za parkiem, przy ul. Kolejowej rośnie pomnikowa lipa.
Skręcamy w ul. Żernicką, mijamy dawną remizę strażacką z ok. 1920 r. W dawnym urzędzie gminy Święta Katarzyna, przeniesionym w 2010 r. do Siechnic urządzono siedzibę ZGK i straży pożarnej, przed którą stoi dawny wóz strażacki. Ul. Bukową można podejść 150 m w prawo do cmentarza z kaplicą z XIX/XX w. Za przydrożną kapliczką na skrzyżowaniu z ul. Zacharzycką opuszczamy Świętą Katarzynę.
Mijamy pomnikowy dąb i idziemy szosą w kierunku Smardzowa, równolegle do ciągnącej się po prawej Wschodniej Obwodnicy Wrocławia na odcinku Żerniki Wrocławskie – Łany. Mijamy kolejny pomnikowy dąb i docieramy do wsi, przez którą przechodzimy ul. Reja, obok XIX-wiecznego krzyża z inskrypcją z 1974 r. W głębi po lewej znajduje się ceglany budynek folwarczny. Opuszczamy Smardzów, mijamy dawną fermę i docieramy do stacji Smardzów Wrocławski.
Stacja Smardzów Wrocławski położona jest na zbudowanym przez Kolej Górnośląską w 1871 r. odcinku Wrocław – Strzelin linii do Międzylesia. W czasie II wojny światowej na odcinku Wrocław – Boreczek zbudowano drugi tor, przedłużony potem do Strzelina. Odcinek Wrocław – Kłodzko zelektryfikowano w 1991 r. Stacja posiada trzy tory czynne i częściowo rozebrane dwa. Parterowy budynek stacji pochodzi z czasu budowy linii, został przebudowany ok. 1930 r. i odnowiony w 2018 r. Przylega do niego nastawnia dysponująca, obsługująca również rogatki na przejeździe. Nazwa stacji jest nieco myląca, bowiem usytuowana jest w Żernikach Wrocławskich.
