Trasa 8 Kąty Wrocławskie – Sośnica – Sadków – Smolec – Muchobór Wielki – Wrocław Zachodni

Kategoria: Szlaki okolic Wrocławia, Zwiedzaj z KD
Tagi: , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Żeby zobaczyć przebieg trasy kliknij ikonkę „zobacz wszystkie warstwy danych”

19,1 km, 4.45 h

Kąty Wrocławskie – 2,7 km – Sośnica – 2,7 km – Różaniec – 3,0 km – Sadków – 4,5 km – Smolec – 5,0 km – Muchobór Wielki – 1,2 km – Wrocław Zachodni

Dojazd – stacje Kąty Wrocławskie, Smolec i Wrocław Zachodni na linii Wrocław – Szklarska Poręba Górna (D6), kursują tędy pociągi Kolei Dolnośląskich w relacjach Wrocław Główny – Kąty Wrocławskie/Wałbrzych/Jelenia Góra/Szklarska Poręba Górna/Bielawa Zachodnia oraz Polregio w relacji Poznań Główny – Szklarska Poręba Górna.

Trasa prowadzi przez Dolinę Bystrzycy i Równinę Wrocławską. Ze stacji Kąty Wrocławskie idziemy przez miasto z kościołami śś. Piotra i Pawła i ewangelickim oraz ratuszem, dalej przez objętą parkiem krajobrazowym Dolinę Bystrzycy do Sośnicy z kościołem Podwyższenia Krzyża Św. i pałacem. Przez folwark Różaniec docieramy do Sadkowa z kościołem św. Jadwigi i pałacem, Rybnicy z kolejnym pałacem i Smolca ze stacją, kościołem Narodzenia NMP i ruinami zamku. Ostatni etap trasy prowadzi przez osiedle Wrocławia – Muchobór Wielki z kościołem św. Michała Archanioła na stację Wrocław Zachodni.

Trasa zaczyna się na stacji Kąty Wrocławskie.

Stacja Kąty Wrocławskie położona jest na linii Wrocław – Jelenia Góra, zbudowanej na odcinku do Świebodzic w 1843 r. przez Kolej Wrocławską – Świdnicko – Świebodzicką, jako drugie połączenie na ziemiach polskich. Pod koniec XIX w. linia otrzymała drugi tor, w 1928 r. odcinek do Jaworzyny Śl. zelektryfikowano. W 1945 r. trakcję elektryczną rozebrały wojska radzieckie, linię ponownie zelektryfikowano w latach 1965-66. W 1908 r. planowano doprowadzić do Kątów Wrocławskich linię kleinbahn ze Środy Śląskiej przez Rakoszyce.

Stacja posiada pięć torów, ruch obsługiwany jest przez nastawnię KW, obok której zachowała się głowica wyprodukowanego w Mannheim żurawia do nawadniania parowozów. Przy stacji zachowała się także wieża ciśnień z poł. XIX w. w rzadkiej konstrukcji prostopadłościanu nakrytego dwuspadowym dachem. Ze stacji biegnie bocznica do zbudowanego w 2007 r. terminalu kontenerowego Schavemaker Invest, wcześniej na tym terenie znajdowała się bocznica Zakładów Przemysłu Ziemniaczanego Kąty. Przed 1945 r. z zachodniej głowicy stacji biegła bocznica do majątku w Kozłowie. Klasycystyczny budynek dworca pochodzi z lat 1867-70, w latach 2020-21 został odremontowany. Ulokowano tu siedziby domu kultury i Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej, przed budynkiem powstał parking.

Na stacji obieramy szlak zielony, będziemy nim podążać do Sośnicy. Idziemy ul. 1 Maja, którą prowadzi ruchliwa szosa nr 346 Środa Śląska – Oława.

Pod nr 71 znajduje się neorenesansowy pałacyk z ok. 1910 r., przed wojną siedziba Śląskiej Szkoły Doradców Budowlanych, po 1945 r. biura POM, obecnie własność prywatna.

Idziemy obok Szkoły Podstawowej nr 1, na skrzyżowaniu z szosą nr 347 widać po prawej modernistyczną wieżę ciśnień z 1934 r. Docieramy do starówki, opuszczając główną szosę. Skręcamy w ul. gen. Sikorskiego, którą docieramy do kościoła śś. Piotra i Pawła.

Kościół śś. Piotra i Pawła wzmiankowano w 1301 r., aczkolwiek w szczycie portalu kruchty widnieje data 1101. Obecna późnogotycka budowla pochodzi z ok. 1500 r., a zakrystia i kruchta z 1520 r. Od 1632 r. przez krótki czas należał do ewangelików. W 1853 r. na wieży powstała neogotycka galeria z krenelażem, zmieniona w 1910 r. na wieżyczki. W końcu XIX w. zbudowano kaplicę Św. Krzyża. Trójnawowy kościół posiada trójbocznie zamknięte prezbiterium i masywną wieżę od zachodu, nakrytą sklepieniem gwiaździstym. Wewnątrz znajduje się ołtarz główny z 1879 r. autorstwa Karola Buhla z obrazem MB przywiezionym z Tłumacza koło Stanisławowa, poza tym barokowe rzeźby z lat 1730-1750 i gotyckie: Maryja z Dzieciątkiem z ok. 1410 r. oraz św. Marcin i św. Jan Chrzciciel z 1470 r. Przed bramą cmentarną stoi figura św. Jana Nepomucena z 1738 r. fundacji kolatora biskupiego Jana Kriegiera, a przed kościołem kolumna maryjna z 1896 r. Obok zachował się fragment dawnych murów miejskich, dolne partie z XIV w., wyższe z 1587 r. Na cmentarzu znajdują się mogiły żołnierzy polskich, radzieckich oraz ofiar marszu śmierci. Plebania pochodzi z 1838 r.


Ul. gen. Sikorskiego docieramy na Rynek.

Na środku rynku stoi ratusz. Pierwotny spłonął w 1624 r., zachowała się z niego renesansowa wieża z 1613 r. Obecny powstał w latach 1876-79, ma plan prostokąta z wewnętrznym dziedzińcem ze studnią. Po remoncie w latach 1933-34 usunięto część wystroju elewacji. Obecnie w ratuszu mieści się siedziba UMiG. Od wschodu przylega renesansowa wieża z zegarem, o 36 m wysokości, prostokątna dołem, przechodząca w ośmiobok i zwieńczona barokowym hełmem. W północnej ścianie widać tablice herbowe wrocławskich biskupów: Hansa von Reibnitza (1613), Karola austriackiego i Jana Scultetusa (1604-1613). Na górze znajdują się cztery figury lwów, trzymających tarcze i zegar. Przed ratuszem stoi pomnik 700-lecia założenia miasta.

Kamienice w rynku w większości są neoklasycystyczne z XIX/XX w. Zachowały się również budynki barokowe z XVIII w. (Rynek 35). Pod nr 26 znajduje się kamienica z końca XIX w. z orłem niemieckim i herbem Kątów, mieściło się tu wydawnictwo lokalnej gazety. We wschodniej pierzei stoi apteka z lat 1906-10.

Obok ratusza znajduje się dawny kościół ewangelicki. Pierwszy powstał ok. 1600 r., jednak z nakazu biskupa wrocławskiego szybko go rozebrano. Obecny klasycystyczny zbudowano wg planów Karla Friedricha Schinkla i projektu G. A. Freya w latach 1834-36, miał nawiązywać do świątyni greckiej. Po 1945 r. mieściło się tu kino, obecnie stanowi siedzibę Regionalnej Izby Pamięci, prowadzonej przez Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Kąckiej. Zwiedzić można także parter wieży ratuszowej, mieszczący niegdyś więzienie.

Z Rynku skręcamy w ul. Magistracką, a obok budynku Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu w ul. Zwycięstwa.

W miejscu tym istniał zamek, wzmiankowany w 1293 r., spłonął on w 1624 r. i nie został już odbudowany. Na miejscu dziedzińca w 1851 r. zbudowano browar z parkiem i letnią restauracją, obecnie ośrodek kultury. Za nim można dostrzec zarys murów grodu o wymiarach 60 x 38 m.

Idziemy alejką przez Park Miejski, położony na terenie Parku Krajobrazowego Dolina Bystrzycy. Mijamy Stadion Miejski i wkraczamy w las, przecinając kładką rzekę. Wychodzimy z lasu, pokonujemy skarpę na skraju doliny i wkraczamy do wsi Sośnica.

Po lewej znajduje się kościół Podwyższenia Krzyża Św. po prawej kompleks zabudowań folwarcznych, należących do pałacu.

Kościół Podwyższenia Krzyża Św. istniał już w 1244 r., obecny gotycki pochodzi z końca XIII w. (prezbiterium i mury nawy), w 1487 r. powstały zakrystia i sklepienia nawy, w 1504 r. wieża, a w 1619 r. kruchta południowa. W 1776 r. Maria Józefina von Würz und Burg, pod wrażeniem pielgrzymki do Rzymu, wybudowała Kaplicę Świętych Schodów, na wzór bazyliki Św. Jana na Lateranie, dostawiono wtedy nową kruchtę. Wewnątrz kościoła znajduje się sklepienie krzyżowo-żebrowe i barokowe wyposażenie z XVII-XVIII w.: ołtarz główny z 1714 r., Święte Schody kryjące relikwie (część gwoździa z Krzyża Chrystusa, prawej ręki św. Anny, włókno z chusty Św. Weroniki), z malowidłami Kinastów. Poza tym można tu zobaczyć 2 epitafia i 11 płyt nagrobnych, w nawie głównej tablicę fundacyjną Hansa von Prockendorf i żony z 1487 r. oraz podobną w fasadzie wieży. Na murach zewnętrznych znajduje się zespół renesansowych i manierystycznych płyt nagrobnych: Henryka von Schindel (zm. 1584) z rodziną, Franciszka von Waldau (zm. 1616) z żoną, dzieci z rodziny von Prockendorf (1616-21), Henryka von Kreckwitz (zm. 1581), Hansa von Falckenhain (zm. 1587) z żoną i tablica Ludwika Scholtza z 1918 r., poległego w I wojnie światowej. Na cmentarzu stoi późnobarokowa kaplica grobowa z 1783 r., ufundowana przez Gottloba Albrechta von Saurmę dla żony Marii Franciszki Ernestyny. Nad bramą boczną widać figurę św. Jana Nepomucena. Obok znajduje się budynek dawnej szkoły katolickiej (nr 15) z lat 1886-89.

Pałac zbudowany ok. 1637 r. dla Gottharda von Prockendorfa spłonął w 1751 r. Obecny powstał przed 1810 r. dla Jana Franciszka von Roye, w 1857 r. dodano ryzalit, całość przebudował ok. 1890 r. w stylu neobarokowym Friedrich von Walkhoff. Budynek służy celom mieszkalnym. Obok stoi folwark z lat 1875-80, w którym niegdyś znajdowały się browar i cukrownia.

Na skrzyżowaniu pod kościołem opuszczamy szlak zielony, przecinając drogę nr 347 Kąty Wrocławskie – Wrocław. Boczną szosą opuszczamy Sośnicę, przecinamy wiaduktem autostradę A4 Wrocław – Zgorzelec i docieramy do cegielni. Z prawej przychodzi szlak niebieski, który będzie nam towarzyszył na Muchobór Wielki. Idziemy podnóżem wzgórza Wierzchowiska (155 m) i skręcamy w boczną ulicę, prowadzącą do folwarku Różaniec. Zanikającą drogą polną docieramy do kolejnego wiaduktu nad autostradą A4, drogą bitą osiągamy kombinat rolny w Sadkowie. Ul. Stawową mijamy osiedle dla pracowników folwarcznych z 1927 r. i docieramy do kościoła św. Jadwigi.

Kościół św. Jadwigi wzmiankowano w 1318 r., w XVI w. został przejęty przez protestantów, którzy w 1615 r. wznieśli nową budowlę, zwróconą katolikom w 1653 r. W 1994 r. świątynia ulega pożarowi, w którym zniszczone zostały barokowe malowidła na stropie i drewniana dzwonnica, którą odbudowano jako murowaną. Wewnątrz znajduje się barokowy ołtarz z ok. 1730 r., renesansowa ambona z 1615 r., chrzcielnice – renesansowa z 1580 r. i barokowa z 1734 r.

Za kościołem znajduje się brama pałacu.

Pierwotny renesansowy dwór nawodny wzniesiony dla Szymona von Haniwaldt ok. 1594 r., został zniszczony w pożarze w 1739 r. Obecny barokowy pałac fundacji Hioba Heinricha von Rothkirch z lat 1739-44, przebudował pod koniec XVIII w. Rudolf Hildebrandt von Rothkirch na klasycystyczny. Kolejnej przebudowy dokonał w 1894/5 r. Oscar Siegfried Siegesmund von Rothkirch, otaczając rezydencję parkiem. Po 1945 r. ulokowano tu PGR, od 1995 r. dzierżawiony jest przez prywatną spółkę rolną jako siedziba zarządu. Zachował się barokowy portal z herbami rodów von Rothkirch i von Heugel. Obok stoi klasycystyczna oficyna zwana Zameczkiem z końca XVIII w. oraz zabudowania folwarczne z 2. poł. XIX i pocz. XX w. (oficyny mieszkalne, stajnia z 1785 r., obora, stodoła).

Spod kościoła idziemy ul. Kościelną, warto podejść 60 m w lewo ul. Sadową do mauzoleum.

Klasycystyczne mauzoleum zbudowano w 1792 r. dla Krzysztofa Karola Zygmunta von Rothkirch. Ma plan koła z hełmem zakończonym sterczyną w formie urny. Na ścianie północnej znajduje się marmurowa płyta z inskrypcją ku czci zmarłego.

Mijamy stodołę folwarczną i ponownie przecinamy drogę nr 347. Ul. Szkolną obok szkoły podstawowej opuszczamy Sadków. Idziemy drogą szutrową przez pola, po dłuższym czasie docieramy do skrzyżowania, gdzie można podejść 700 m szutrówką w prawo do pałacu w Rybnicy.

Neogotycki pałac z ok. 1860 r. rozbudowano w XIX/XX w. Posiada czterokondygnacyjną wieżę, obecnie pełni funkcje mieszkalne. Naprzeciwko pałacu znajduje się folwark, w pobliżu stoi zabytkowa kapliczka.

Nieco węższą drogą szutrową docieramy do domu dróżnika i przejazdu na linii Wrocław – Wałbrzych.

Idziemy równolegle do torów i wkraczamy w zagajnik. Można tu podejść 70 m w lewo do stawu, znajdującego się w wyrobisku dawnej cegielni. Osiągamy zabudowania Smolca. Idziemy ul. Ogrodową, przy jej końcu znajduje się dawna szkoła katolicka z 1895 r. i willa Riediger. Docieramy do ul. Głównej, koło dawnej restauracji Mindnera, obecnie świetlicy wiejskiej można podejść 110 m w prawo ul. Dworcową do stacji Smolec, skracając trasę.

Ul. Dworcową mijamy kilka kamienic typu miejskiego, Villę Hielscher i Hermann oraz budynek poczty z pocz. XX w.

Stacja Smolec położona jest na linii Wrocław – Jelenia Góra, zbudowanej na odcinku do Świebodzic w 1843 r. przez Kolej Wrocławską – Świdnicko – Świebodzicką, jako drugie połączenie na ziemiach polskich. Pod koniec XIX w. linia otrzymała drugi tor, w 1928 r. odcinek do Jaworzyny Śl. zelektryfikowano. W 1945 r. trakcję elektryczną rozebrały wojska radzieckie, linię ponownie zelektryfikowano w latach 1965-66.

Stacja posiadała 2 tory boczne, zlikwidowane po 1990 r., kiedy zredukowano ją do roli przystanku. Przed 1945 r. biegła z niej bocznica do cukrowni, znajdującej się na miejscu obecnych zakładów Iglotex na ul. Lipowej. Magazyn towarowy wyburzono w 2008 r. Budynek dworca pochodzi z 2. poł. XIX w., w latach 2020-21 gruntownie go wyremontowano. We wnętrzu ma się mieścić komisariat policji i gminne biuro obsługi klienta, dawny szalet i budynek gospodarczy przebudowano na wiatę rowerową.

Na kolejnym skrzyżowaniu warto podejść 280 w lewo do kościoła Narodzenia NMP, mijając wzniesiony przez ewangelików budynek szkoły z 1914 r.

Kościół Narodzenia NMP wzmiankowany był w 1323 r. Obecna neobarokowa świątynia została zbudowana przez ewangelików w latach 1905-08 wg projektu Ericha Graua. Halowa budowla posiada wieżę nakrytą hełmem cebulastym. Wewnątrz znajduje się wyposażenie z XX w. i barokowy konfesjonał. Obok stoi plebania z 1910 r.

Schodzimy z ul. Głównej na ul. Chłopską, na skrzyżowaniu z ul. Lipową warto podejść 140 m w lewo do ruin zamku.

Obiekt wzmiankowano w 1357 r. jako dwór, w 1523 r. przebudowano go na renesansowy nawodny zamek. W XVIII w. zbudowano skrzydło zachodnie, całość przebudowano w latach 1850-55 w stylu neogotyckim, powstało wtedy skrzydło północne. Uszkodzony w 1945 r. zamek po wojnie popadł w całkowitą ruinę. W ostatnich latach rozpoczęto prace remontowe. Budowla otoczona jest fosą, posiada dominującą nad całością pięciokondygnacyjną wieżę.

Na skrzyżowaniu w prawo odchodzi droga nr 370 do Mokronosa Dolnego, idziemy nadal ul. Chłopską. Przez długi czas mijamy nowe osiedla mieszkaniowe, aż do zbiegu z szosą z Krzeptowa.

Opuszczamy zabudowę, po lewej pojawia się ogrodzenie lotniska na Strachowicach, obejmujące teren dawnej wsi Karncza Góra, opuszczonej w 1945 r. Podchodzimy lekko na wzgórze o tej samej nazwie (128 m), na którym stoją dwa krzyże kamienne.

Dwa granitowe krzyże kamienne mają 1,6 m i 1,9 m wysokości, oba są uszkodzone. Zaginione krzyże odnaleziono przypadkowo w 1994 r., w 2011 r. poddane zostały renowacji. Podobno w 1514 r. niejaki Jan z Kętrznik ograbił i zabił tu dwóch kupców czeskich.

Wkraczamy w granice Wrocławia, tutaj kończy się chodnik, czeka nas krótki odcinek poboczem ruchliwej szosy. Schodzimy lekko ul. Żwirki i Wigury Zachodnią, przecinając dawną bocznicę kolejową na lotnisko Strachowice. Przechodzimy pod wiaduktem Autostradowej Obwodnicy Wrocławia A8 i docieramy do zabudowań osiedla Muchobór Wielki.

Idziemy przez nowe osiedla ul. Gagarina do ul. Rakietowej, gdzie znajduje się stara część dawnej wsi. Mijamy willę Hampel i przekraczamy Kasinę. Docieramy na rondo Chamcówny, przy którym stoi kościół św. Michała Archanioła.

Kościół św. Michała Archanioła wzmiankowany był w 1347 r., obecny gotycki wzniesiono w XV w. W latach 1912-14 został znacznie rozbudowany, do małego gotyckiego kościółka dostawiono poprzecznie duży budynek neogotycki, co stanowi rzadko spotykane rozwiązanie. Nawa starego kościoła jest sklepiona krzyżowo i wsparta na skręconym filarze. Wewnątrz znajdują się gotyckie malowidła ścienne z ok. 1470 r. i kwatera ołtarza z Ostatnią Wieczerzą. Pod okapem na zewnątrz biegnie sgraffitowy fryz z pocz. XVII w.


Na przystanku autobusowym koło ronda szlak niebieski się kończy, idziemy dalej ul. Stanisławowską.

Na skrzyżowaniu z ul. Kunickiego można podejść 270 m w prawo do folwarku i pozostałości dawnej cukrowni z 1. poł. XIX w., rozebranej w 1931 r. Odremontowany budynek Nowa Cukrownia służy celom usługowym.

Mijamy niewielki folwark, na skrzyżowaniu kierujemy się w ul. Awicenny. W głębi po lewej widać dawną szkołę ewangelicką z pocz. XX w. (obecnie przedszkole Salezjanek) i powojenną szkołę podstawową. Opuszczamy zabudowę, mijamy działki i teren przemysłowy, docierając na stację Wrocław Zachodni. Tutaj kończy się nasza trasa.

Stacja Wrocław Zachodni położona jest na linii Wrocław – Jelenia Góra, zbudowanej na odcinku do Świebodzic w 1843 r. przez Kolej Wrocławską – Świdnicko – Świebodzicką, jako drugie połączenie na ziemiach polskich. Pod koniec XIX w. linia otrzymała drugi tor, w 1928 r. odcinek do Jaworzyny Śl. zelektryfikowano. W 1945 r. trakcję elektryczną rozebrały wojska radzieckie, linię ponownie zelektryfikowano w latach 1965-66.

Stację Wrocław Zachodni uruchomiono w 1896 r., posiada ona 2 perony i 5 torów. W 1927 r. zbudowano łącznicę towarową do Wrocławia Gądowa, zelektryfikowaną rok później. Od stacji biegnie bocznica do bazy PKP Energetyka oraz dawne bocznice do tartaku (nieczynna od ok. 2000 r.) i cynkowni (przed 1945 r.). W jej zachodniej części ale z wjazdem od kierunku Smolca odgałęziała się bocznica z 1847 r. do cukrowni, zlikwidowana razem z zakładem w 1931 r. Częścią jej przebiegu poprowadzono w 1938 r. bocznicę do jednostki wojskowej na lotnisku Strachowice, opuszczoną w latach 90. XX w. i częściowo rozebraną. Wreszcie w latach 50. XX w. powstała bocznica do jednostki Armii Radzieckiej na Oporowie, obecnie również opuszczona i częściowo rozebrana. Budynek dworca pochodzi z pocz. XX w. dobudowano do niego nastawnię WZ. Obok stoi magazyn towarowy. Stacja pierwotnie nazywała się Muchobór Wielki, obecną nazwę wprowadzono w 1974 r.


Dodaj komentarz