Bardo

Kategoria: Szlaki Gór Sowich, Bardzkich i Wzgórz Włodzickich, Zwiedzaj z KD
Tagi: , , , , , , , ,

Miasto w powiecie ząbkowickim liczące 2500 mieszkańców, położone przy linii kolejowej i szosie Wrocław – Kłodzko. Bardo leży w przełomowej dolinie Nysy Kłodzkiej, oddzielającej Grzbiet Zachodni i Wschodni Gór Bardzkich. Miejscowość wzmiankowana była w 1096 r. jako gród strażniczy na granicy Śląska i Ziemi Kłodzkiej. Występowała pod polską nazwą Bardo lub niemiecką Wartha. W XII-XIII w. znajdowała się tu kasztelania. Ok. 1200 r. do Barda sprowadzono cudowną figurkę Matki Boskiej, która stała się celem pielgrzymek. W latach 1301-1810 miejscowość, mająca już status miasta, należała do cystersów z Kamieńca Ząbkowickiego. W 1873 r. doprowadzono linię kolejową z Ziębic, przedłużoną rok później do Kłodzka. W 1945 r. Bardo straciło prawa miejskie, odzyskane w 1969 r. Obecnie stanowi ośrodek turystyki górskiej (sąsiedztwo Gór Bardzkich), wodnej (spływy kajakowe i pontonowe Przełomem Nysy Kłodzkiej) i pielgrzymkowej (Sanktuarium MB Bardzkiej).

Zabytki:

Bazylika Nawiedzenia NMP powstała na miejscu starszej świątyni, w której znajdowała się, będąca od XIII w. obiektem pielgrzymek cudowna figura MB z Dzieciątkiem, tzw. Tronująca Madonna. Obecna budowla wzniesiona została w latach 1686-1704 za rządów opata cystersów Augustyna Nedecka wg projektu Michała Kleina. We wnętrzu znajduje się zespół późnobarokowych ołtarzy, 2 obrazy Michaela Willmanna i 2 Bernarda Krause. Obok bazyliki znajduje się barokowy klasztor cystersów z lat 1712-16, w którym od 1900 r. rezydują redemptoryści. W klasztorze istnieje muzeum związane z historią kultu maryjnego w Bardzie, zawierające między innymi fragmenty wyposażenie kościoła opactwa w Lubiążu.

Rynek z XIX-wiecznym ratuszem.

Dawne budynki zajazdów dla pielgrzymów przy ul. Głównej – gospoda Pod Złotym Lwem (nr 4) z XVII-XX w., zajazd Pod Czarnym Niedźwiedziem (nr 25) i hotel Pod Gwiazdą (nr 27), oba z XVII-2. poł. XIX w.

Kamienny most nad Nysą Kłodzką z lat 1515-89, który obecną, nawiązującą do gotyku formę otrzymał w 1909 r. Na moście stoi zrekonstruowana w 2019 r. figura św. Jana Nepomucena, oryginalnie ustawiona tu w 1722 r. i zniszczona podczas wysadzenia obiektu przez Niemców w 1945 r.

Przystanek Bardo Śląskie leży na linii Wrocław – Międzylesie, która dotarła tu w 1873 r. z Ziębic a rok później została przedłużona do Kłodzka. Linię na odcinku do Kłodzka zelektryfikowano w 1991 r. Główną stacją w Bardzie był pierwotnie Bardo Przyłęk, przystanek w centrum powstał w 1905 r. w ramach ułatwień dla chcących odwiedzić miasto turystów. Powstały dwa perony z wiatami, główny budynek, nawiązujący kurortowym stylem do górskiego charakteru miejscowości i drewniana poczekalnia na przeciwległym peronie. Oba perony połączono stalową kładką nad torami. Z końca peronów widoczny jest wlot do tunelu o długości 364 m, przebitego w 1872 r. pod Tunelową Górą.

Nad górującym nad Bardem wzniesieniu Różańcowej (380 m) znajduje się kompleks kaplic Drogi Różańcowej, wytyczonej w 1905 r. przez inż. P. Kastnera i obsadzonej aleją lipowo-klonową. Składa się z kaplic reprezentujących różne style architektoniczne:

  • kaplica początkowa Zwiastowania z lat 1904-09, neoromańska proj. L. Schneidera, posiada plan krzyża greckiego
  • kaplica Narodzenia Jezusa z lat 1904-09, neobarokowa proj. L. Schneidera, nakryta mansardowym dachem, na fasadzie relief z aniołem, wewnątrz betlejemska stajenka
  • kaplica Ofiarowania Jezusa w Świątyni z 1939 r., fundacji rodziny Wróbel z Wrocławia, proj. Wittiga
  • kaplica Znalezienia Jezusa w Świątyni z lat 1904-09, neogotycka z elementami mauretańskim, proj. L. Schneidera, okazała, dwuwieżowa z elewacjami dekorowanymi glazurowaną cegłą
  • kaplica Modlitwy w Ogrójcu z 1925 r., neoromańska fundacji rodziny Cibisów z Koźla, proj. Teuschera
  • kaplica Biczowania z lat 1904-09, neobarokowa proj. L. Schneidera, 8-boczna, nakryta kopułą z latarnią
  • kaplica Cierniem Koronowania z 1930 r., proj. A. Petau, w postaci kamiennej baszty obronnej
  • kaplica Dźwigania Krzyża z lat 1904-09, neoromańska proj. L. Schneidera, posiada rzut centralny z 3 absydami
  • kaplica Ukrzyżowania z 1933 r., w postaci grupy figuralnej w kulminacyjnym punkcie kalwarii, dzieło R. Hegemanna, stoi przy niej pomnik, upamiętniający kazanie prymasa Wyszyńskiego w 1959 r. i koronację figury MB Bardzkiej w 1966 r.
  • kaplica Zmartwychwstania Jezusa z lat 1904-09, neogotycka proj. L. Schneidera, dominuje w całym zespole, posiada rzut krzyża, 8-boczna wieża nakryta stożkowym hełmem z figurą anioła, z bogatym detalem kamiennym
  • kaplica Zesłania Ducha Św. z 1913 r., neoromańska z elementami modernistycznymi, proj. J. Haukego
  • kaplica Ukoronowania NMP z lat 1989-90, proj. R. Maraka, ze stylizowanymi liliami, posiadającymi kształt korony
  • kaplica końcowa Dusz Czyśćcowych z lat 1904-09, neoromańska proj. L. Schneidera, posiada plan krzyża oraz fasadę, dekorowaną kamieniem i glazurowaną cegłą
  • uzupełniająca kaplica św. Alfonsa Liguori, założyciela redemptorystów, zbudowana w 1936 r.

Dodaj komentarz