Żeby zobaczyć przebieg trasy kliknij ikonkę „zobacz wszystkie warstwy danych”
24,3 km, 6 h
Długołęka – 2,8 km – Kamień – 5,5 km – Raków – 2,5 km – Oleśniczka – 3,7 km – Leśnictwo Kątna – 8,0 km – Chrząstawa Wielka – 1,8 km – Chrząstawa Mała
Dojazd – stacja Długołęka na linii Wrocław – Oleśnica – Krotoszyn (D7), jeżdżą tędy pociągi Kolei Dolnośląskich w relacjach Jelcz-Laskowice/Wrocław Główny – Oleśnica/Milicz/Krotoszyn oraz Polregio w relacjach Wrocław Główny – Oleśnica/Bierutów/Namysłów/Kluczbork i Wrocław Główny – Ostrów Wielkopolski. Stacja Chrząstawa Mała na linii Wrocław Sołtysowice – Jelcz-Miłoszyce.
Trasa biegnie przez Równinę Oleśnicką. Ze stacji Długołęka idziemy obok kościoła św. Michała Archanioła do Kamienia z pałacem i kaplicą NMP Królowej Świata. Następnie idziemy przez Stawy w Borowej do Rakowa z kaplicą NMP Królowej Wszechświata i przez lasy skrajem Oleśniczki i Kątnej do mostu na Widawie. Na końcu docieramy do Chrząstawy Wielkiej z dawnym młynem i kościołem Niepokalanego Poczęcia NMP oraz Chrząstawy Małej z gospodą i stacją.
Trasa zaczyna się na stacji Długołęka.
Stacja Długołęka położona jest na otwartej w 1868 r. przez Kolej Prawego Brzegu Odry linii Wrocław Mikołajów – Oleśnica – Kluczbork – Fosowskie. Odcinek do Oleśnicy przed 1886 r. uzyskał drugi tor, odcinek do Kluczborka został w 1972 r. zelektryfikowany.
Stacja pierwotnie nosiła nazwę Szczodre, dla podkreślenia położenia w pobliżu słynnego pałacu królów saskich. Nazwę zmieniono na Długołęka w 1973 r. Stacja posiada trzy tory główne z dwoma peronami i dwa tory boczne. W stronę Borowej odgałęzia się bocznica do składowiska odpadów paleniskowych Elektrociepłowni Wrocławskich z pięcioma torami postojowymi. Ruch prowadzony jest przez nastawnie z lat międzywojennych – Dł i Dł1. Budynek stacji pochodzi z lat budowy linii, posiada dużą wiatę peronową, pochodzącą z czasów, kiedy Szczodre było uczęszczanym przez Wrocławian letniskiem. Zachował się też magazyn towarowy z dawną nazwą stacji.
Długołęka to wieś gminna, położona w powiecie wrocławskim, wzmiankowana po raz pierwszy w końcu XIII w. Na pocz. XIV w. była podzielona na część rycerską (razem ze Szczodrem) i biskupią. Wojna trzydziestoletnia (1618-1648) przyniosła duże straty, ocalało jedynie 8 osób. W 1810 r. część biskupia wsi przeszła na własność króla pruskiego. W 1850 r. część królewską i książęcą połączono w jedną gminę. W 1945 r. na jednym z pól rozbił się niemiecki samolot myśliwski Messerschmitt Bf 109G, którego szczątki zostały wydobyte w 2008 r. Obecnie Długołęka jest dynamicznie rozwijającą się miejscowością, wzdłuż dawnej drogi nr 8 usytuowało się wiele firm, rozwija się budownictwo mieszkaniowe.
Ze stacji idziemy chwilę szlakiem zielonym, docieramy do dwupasmowej drogi nr 368 Wrocław – Oleśnica (ul. Wrocławska), którą osiągamy skrzyżowanie ze światłami. Zmieniamy tu kolor szlaku na żółty Szlak wokół Wrocławia im. Bronisława Turonia, którym będziemy szli do Chrząstawy Małej. Skręcamy w ul. Broniewskiego i przekraczamy przejazd koło stacji z zabytkową nastawnią Długołęka Dł. Mijamy pocztę i krzyż, po chwili docieramy do kościoła św. Michała Archanioła.
Kościół św. Michała Archanioła wzmiankowany był w 1376 r. 28 marca 1453 r. chłop z Długołęki podobno ukradł z kościoła hostię, chcąc ją sprzedać wrocławskiemu Żydowi Meyerowi. Ukrytą hostię szybko odnaleziono w koleinach przejeżdżającego wozu. Sprawcę profanacji oraz kilkudziesięciu Żydów spalono na Placu Solnym we Wrocławiu latem 1453 r. Wskutek tych wydarzeń Długołęka stała się miejscem corocznych pielgrzymek. Splądrowany podczas wojny 30-letniej kościół został rozebrany. Obecny, barokowy powstał dzięki fundacji wrocławskich kanoników Kaspra Kamińskiego i Jana Franciszka Beera w latach 1715-22. Jednonawowa budowla posiada trójbocznie zakończone prezbiterium i kwadratową wieżę od zachodu. Jej cebulasty hełm zwieńczony jest latarnią z kulą i krzyżem. W portalu umieszczono kartusz z napisem w języku niemieckim i polskim „Pójdźcie do mnie wszyscy, którzy pracujecie i jesteście obciążeni, a ja was ochłodzę”. Prezbiterium oraz kruchta posiadają sklepienia kolebkowe z lunetami, nawa zaś strop z fasetami. Wyposażenie wnętrza jest w większości barokowe z 1 poł. XVIII w. Z XVII w. pochodzą rzeźby w prawym ołtarzu bocznym, a prospekt organowy z XIX w.
Droga przechodzi w ul. Wiejską, skręcamy z niej w ul. Południową i ponownie w ul. Zawadzkiego, idąc przez nowe osiedla domków. Po chwili do trasy dochodzi główna ul. Wschodnia, którą opuszczamy Długołękę.
Ścieżką rowerową wzdłuż szosy docieramy do wsi Kamień. Idziemy ul. Bursztynową, mijając w głębi odrestaurowany pałac.
Klasycystyczny pałac pochodzi z 1815 r, posiada piętrowy ryzalit z klasycystycznym szczytem i tarczą herbową. W elewacji ogrodowej znajduje się drugi parterowy ryzalit. Obecny budynek pałacu stanowił część rozleglejszego założenia wokół większego pałacu Stein. Wzniósł go znany architekt Karl Lüdecke dla hrabiny Laury Henckel von Donnersmarck, budowa zakończyła się w 1865 r. Później przeszedł w ręce von Klitzingów i został zniszczony po 1945 r. Zachowały się pozostałości stajni pałacowej, folwark ze spichlerzem, a przy potoku Topór budynek dawnego młyna.
Idziemy nadal ul. Bursztynową, na głównym skrzyżowaniu koło krzyża kierujemy się w ul. Diamentową.
Można tu podejść w prawo 230 m ul. Bursztynową do neogotyckiej kaplicy NMP Królowej Świata z poł. XIX w.
Ul. Diamentowa przechodzi w drogę betonową, mijamy teren przemysłowy ze składowiskiem odpadów paleniskowych Elektrociepłowni Wrocławskich. Droga przechodzi w szutrową, wkraczamy w las i przekraczamy strugę. Idziemy brzegiem Stawu Bielawskiego, należącego do kompleksu Stawów w Borowej.
Teren ten chroniony jest przez obszar Natura 2000 Stawy w Borowej. Obejmuje on 4 duże stawy rybne, o powierzchni 15 ha, powstałe w XII-XIII w. Stwierdzono tu największe stanowisko rośliny koleantus delikatny w Polsce, pokrywającej od 10 do 90% całkowitej powierzchni obszaru w zależności od pory roku. Występuje tu także kilka rzadkich i chronionych gatunków roślin (Limosella aquatica, Myosurus minimus, Batrachium aquatile i B. Trichophyllum).
Okrążamy Staw Bielawski i skręcamy w drogę bitą, a po dłuższej chwili w zarośniętą ścieżkę, biegnące groblami przez teren dawnych stawów.
Docieramy do drogi bitej, którą przekraczamy strugę Oleśnicę i osiągamy Staw Rakowski.
Docieramy do szosy z Borowej (można tu skrócić trasę i podejść 1,7 km w lewo na stację Borowa Oleśnicka) i wkraczamy do wsi Raków. Mijamy dawny park pałacowy, można tu podejść 240 m w prawo do kaplicy NMP Królowej Wszechświata.
Klasycystyczne mauzoleum właścicieli tutejszych dóbr wzniesiono w poł. XIX w. na skraju parku, po 1945 r. urządzono tu kaplicę mszalną NMP Królowej Wszechświata.
Mijamy bramę pałacową z 1773 r. oraz świetlicę wiejską urządzoną w dawnym folwarku. Pałac z 2. poł. XVIII w. został zniszczony po 1945 r.
Skręcamy dwukrotnie w boczne ulice, mijając miejsce dawnego kościoła, zniszczonego po 1945 r., koło dawnego cmentarza ewangelickiego opuszczamy wieś i wkraczamy w las.
Po dłuższej chwili docieramy do szutrówki na skraju przysiółka Mydlice i szosy z Rakowa. Za strugą osiągamy Oleśniczkę, na skrzyżowaniu kierujemy się w drogę szutrową, przechodzącą w bitą, biegnącą równolegle do zabudowy. Docieramy do ulicy, biegnącej do ostatniego domu i opuszczamy wieś drogą bitą.
Wkraczamy w las pod wzgórzem Skrzydlna 147 m, mijając po prawej dawne kurhany. Dalej idziemy skrajem lasu, przecinamy Leniwkę i szutrową drogą pożarową nr 46 docieramy do Leśnictwa Kątna na skraju wsi o tej samej nazwie. Stara leśniczówka jest opuszczona, naprzeciwko wzniesiono nowy budynek leśnictwa.
Szutrową drogą pożarową nr 45 wkraczamy w rozległy kompleks lasów nad Widawą, objęty ochroną jako Obszar Natura 2000 Lasy Grędzińskie.
Rozległy obszar lasów posiada liczne fragmenty starodrzewia. Występują tu: łęgi dębowe-wiązowo-jesionowe, lasy łęgowe i nadrzeczne oraz łąki: trzęślicowe, nizinne i podgórskie łąki świeże. Można tu spotkać liczne gatunki chronione jak: goryczka wąskolistna, nasięźrzał pospolity, podkolan biały i wawrzynek wilczełyko. Ze zwierząt występują: liczna populacja ważki trzepli zielonej, jedno z 4 dolnośląskich stanowisk motyla przeplatki aurinii oraz 3 gatunki modraszkowatych, chrząszcze pachnica dębowa i kozioróg dębosz, z płazów – traszka grzebieniasta i kumak nizinny, a ze ssaków – wydra i bóbr.
Skręcamy w drogę bitą, biegnącą równolegle do Widawy, którą po dłuższym czasie osiągamy drogę szutrową z Brzeziej Łąki.
Przekraczamy potok Żabnik i Widawę, za którą znajduje się samotny dawny młyn (Cranster Mühle) z nadajnikiem. Ul. Młyńską wśród nadrzecznych łąk przecinamy strugę Mrówkę i docieramy do zabudowań Chrząstawy Wielkiej. Można tu podejść 240 m w lewo ul. Krótką i Wrocławską do kościoła Niepokalanego Poczęcia NMP.
Neogotycki kościół Niepokalanego Poczęcia NMP został zbudowany w latach 1859-64 według projektu Alexisa Langera. Świątynia posiada wysoką wieżę ozdobioną pinaklami. Neogotyckie wyposażenie wnętrza z obrazami Ferdinanda Wintera pochodzi z lat budowy kościoła. Przy kościele znajduje się Dom Parafialny i dawna szkoła katolicka, naprzeciwko stoi klasztor elżbietanek (d. józefitek), obecnie przedszkole.
Osiągamy główną ul. Wrocławską z krzyżem, za mostkiem na Granicznej zaczyna się Chrząstawa Mała. Idziemy nadal ul. Wrocławską, obok dawnego zajazdu Michlerów z 1914 r., obecnie Gospody pod Czarnym Kurem. Na skrzyżowaniu szlak skręca w ul. Leśną, my idziemy dalej prosto ul. Wrocławską do ul. Kolejowej, którą osiągamy stację.
Przystanek Chrząstawa Mała położony jest na linii Jelcz-Miłoszyce – Wrocław Sołtysowice, zbudowanej przez koleje pruskie na odcinku do Dobrzykowic Wrocławskich w 1912 r. i przedłużonej w 1922 r. do Wrocławia Sołtysowic. Linię zelektryfikowano w 1987 r., w 2000 r. zamknięto ruch pasażerski. W 2019 r. rozpoczęto remont linii, zaś dwa lata później przywrócono połączenia pasażerskie. Przystanek przesunięto do nowej lokalizacji, posiada on jeden peron. Na starym przystanku znajdowała się stylowa poczekalnia w duchu Heimatstil.
