Żeby zobaczyć przebieg trasy kliknij ikonkę „zobacz wszystkie warstwy danych”
19,7 km, 6.10 h, 840 m podejść
Ścinawka Średnia – 4,2 km – Góra Wszystkich Świętych – 3,3 km – Słupiec – 4,1 km – Czerwieńczyce – 3,8 km – Czeski Las – 2,4 km – Przełęcz Srebrna – 0,9 km – Mała Przełęcz Srebrna – 1,0 km – Srebrna Góra
Dojazd – stacja Ścinawka Średnia na linii Kłodzko – Wałbrzych (D15). Jeżdżą tędy pociągi Kolei Dolnośląskich w relacjach Kłodzko Miasto – Wałbrzych Główny/Miasto i Kudowa-Zdrój – Wrocław Główny/Jelenia Góra. Srebrna Góra – sezonowe autobusy Kolei Dolnośląskich do Bielawy Zachodniej (linia D16 Wrocław – Świdnica – Bielawa).
Średnio długa trasa biegnąca przez Wzgórza Włodzickie, Garb Dzikowca i Grzbiet Zachodni Gór Bardzkich. Z węzłowej stacji w Ścinawce Średniej wspinamy się na Górę Wszystkich Świętych we Wzgórzach Włodzickich z wieżą widokową i barokowym sanktuarium. Schodzimy koło drogi krzyżowej do Słupca z dawnym kościołem ewangelickim i neogotyckim kościołem katolickim. Następnie przecinamy Garb Dzikowca w drodze do Czerwieńczyc. Ostatni etap trasy biegnie przez Grzbiet Zachodni Gór Bardzkich, gdzie wspinamy się na główny grzbiet koło Czeskiego Lasu. Na końcu schodzimy przez Przełęcz Srebrną z mostem wiszącym do Srebrnej Góry z twierdzą i dwoma kościołami.
Trasa zaczyna się na stacji Ścinawka Średnia (353 m), leżącej na linii Kłodzko – Wałbrzych.
Stacja Ścinawka Średnia powstała w 1879 r., kiedy zbudowano odcinek Kłodzko – Nowa Ruda linii Śląskiej Kolei Górskiej, przedłużony rok później do Wałbrzycha. Odcinek ten posiada parametry głównej linii i ze względu na przeprowadzenie w trudnym, górskim terenie obfituje w liczne obiekty inżynieryjne (mosty, tunele). Ruch pasażerski zawieszono tu w 2006 r., jednak dzięki inicjatywie Urzędu Marszałkowskiego przywrócono go w 2009 r. Jeżdżą tędy pociągi Kolei Dolnośląskich w relacjach Kłodzko Gł. – Wałbrzych Gł. i Kudowa-Zdrój – Wałbrzych Gł.
W 1889 r. powstała linia do Broumova przez Tłumaczów. W 1902 r. zbudowano Kolej Sowiogórską ze Srebrnej Góry z przedłużeniem z 1903 r. do Radkowa, zwanym Koleją Stołowogórską, dla której wzniesiono osobny Mały Dworzec. Linię Kolei Sowiogórskiej już w 1931 r. skrócono do Woliborza, likwidując odcinek z szyną zębatą, a w 1972 r. zawieszono tu całkowicie ruch pasażerski. Odcinek ten funkcjonował w ruchu towarowym jako dojazd do kopalni węgla w Słupcu i budowanej prażalni łupków w Dzikowcu. Obecnie jeżdżą tędy pociągi towarowe do kamieniołomu w Słupcu. Ruch pasażerski na linii do Radkowa zlikwidowano w 1987 r., tory rozebrano w 1999 r. Trwają starania o reaktywację dawnej Kolei Sowiogórskiej. Linia do Broumova została zamknięta w 1945 r., do 1968 r. pozostał na niej ruch towarowy do Tłumaczowa. Tory zostały rozebrane w 1990 r., jednak linia ożyła ponownie w związku z kamieniołomem w Tłumaczowie, na potrzeby którego została odtworzona w 2010 r. Główny budynek stacji powstał w 1879 r. i został rozbudowany w 1889 r. po otwarciu linii do Broumova, z tych samych lat pochodzi magazyn towarowy. Podczas przebudowy linii Kłodzko – Wałbrzych na dwutorową (1908-13) zbudowano przejście podziemne na peron 2 i dwie nastawnie.
Ze stacji idziemy szlakiem zielonym (ul. Kolejowa) obok dawnych domów celnych urzędników austriackich i dawnej parowozowni kolei austriackich, obsługującej linię do Broumova. Na skrzyżowaniu zmieniamy kolor szlaku na czerwony Główny Szlak Sudecki im. Mieczysława Orłowicza. Przechodzimy żelbetowym wiaduktem z ok. 1915 r. nad linią do Tłumaczowa i Wałbrzycha, wkraczamy we Wzgórza Włodzickie. Ulicą podchodzimy lekko do folwarku Księżno, po prawej widać komin dawnej cegielni.
Folwark Księżno należał pierwotnie do jezuitów. Obecny jego wygląd jest efektem XIX-wiecznej przebudowy, dokonanej przez von Lüttwitzów.
Bitą drogą rozpoczynamy średnio strome podejście skrajem lasu do punktu widokowego na Wzgórza Ścinawskie i Góry Stołowe. Wkraczamy w las, drogą gruntową docieramy do linii grzbietu, gdzie podejście łagodnieje. Przez wyręby osiągamy drogę dojazdową ze Słupca do Sanktuarium na Kościelcu (al. NMP). Po chwili skręcamy w drogę gruntową, prowadzącą przez polany i zdobywamy szczyt Góry Wszystkich Świętych (648 m).
Góra Wszystkich Świętych to jedna z dwóch głównych kulminacji południowej części Wzgórz Włodzickich (obok Góry Św. Anny 647 m). Na szczycie słupiecki oddział Kłodzkiego Towarzystwa Górskiego wzniósł w 1913 r. 15-metrową wieżę widokową, której nadano imię feldmarszałka Helmuta von Moltke, przedstawia go płaskorzeźba nad wejściem. Z mającej kształt latarni morskiej wieży rozpościera się rozległa panorama, obejmująca Góry Sowie, Bardzkie, Bystrzyckie, Orlickie i Stołowe oraz Wzgórza Ścinawskie, doskonale stąd widać wieżę widokową na Górze Św. Anny.
Ze szczytu schodzimy do położonego na Kościelcu Sanktuarium MB Bolesnej (615 m).
Barokowe Sanktuarium MB Bolesnej zbudowali w 1680 r. mieszkańcy Słupca w podziękowaniu za ocalenie z zarazy. Obok świątyni zamieszkali pustelnicy. Po 1945 r. kościół uległ dewastacji, jednak został odbudowany i ponownie konsekrowany w 1996 r.
Teraz czeka nas strome zejście, wśród kapliczek drogi krzyżowej z 1855 r.
Docieramy do drogi dojazdowej na Kościelec (ul. Połoniny), którą osiągamy domy przysiółka Nowej Rudy-Słupca – Podgaje, wraz z miejscem odpoczynku. Schodzimy obok zabytkowego krzyża z czerwonego piaskowca do wiaduktu towarowej linii kolejowej Ścinawka Średnia – kamieniołom Słupiec, stanowiącej fragment dawnej trasy Kolei Sowiogórskiej do Dzierżoniowa.
Mijamy folwark i przekraczamy potok Dzik. Docieramy do głównej ul. Radkowskiej w Słupcu, w głębi po lewej stoi oficyna, zachowana z zespołu dworskiego. Skręcamy w ul. Piwną, której nazwa wzięła się z działającego tu niegdyś browaru (nr 2). Docieramy do skrzyżowania z ul. Kasztanową (413 m), gdzie stoi budynek dawnego kościoła ewangelickiego z 1903 r., obecnie znajdują się w nim mieszkania prywatne.
Ul. Kasztanową osiągamy cmentarz z zabytkowym Ukrzyżowaniem, w głębi po lewej stoi kościół św. Katarzyny.
Neogotycki kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej wzniesiono w latach 1885-87 z czerwonego piaskowca. Na murach i pod świątynią znajdują się nagrobki hr. von Pilati, obok stoi figura św. Judy Tadeusza z 1772 r. i pomnik poległych w I wojnie światowej. Z drugiej strony kościoła stoi figura św. Jana Nepomucena, ustawiona wtórnie na cokole kolumny morowej, zbudowanej przez jezuitów w 1680 r. w lesie między Słupcem a Dzikowcem.
Idziemy ul. Traugutta obok kaplicy cmentarnej, po czym skrótem deptakami koło szkoły docieramy do ul. Akacjowej. Kolejnym skrótem osiągamy ul. Spacerową, skąd deptakiem koło centrum handlowego docieramy do głównej ul. Kłodzkiej, którą biegnie droga nr 381 Kłodzko – Wałbrzych (413 m). Idziemy ul. Sztygarską przez osiedle bloków do pomnika górnika, przypominającego o dawnej działalności tutejszych kopalni węgla kamiennego. Następnie przez Osiedle Wojska Polskiego docieramy do skraju zabudowy i rozpoczynamy podejście na grzbiet Garbu Dzikowca. Przecinamy starotorze dawnej bocznicy do kopalni Słupiec i szutrową drogą przez działki i łąki osiągamy przysiółek Nagórzany, z którego rozpościera się widok na Wzgórza Włodzickie i położony w dole Słupiec.
Wkraczamy w las, stromym podejściem drogą gruntową, przechodzącą w ścieżkę docieramy na grzbiet Garbu Dzikowca, pod kulminacją 611 m. Teraz czeka nas równie strome zejście do szosy Dzikowiec – Koszyn, za którą schodzimy już łagodniej bita drogą pożarową nr 31. Ze skraju lasu pod ujęciem wody widać nasz kolejny cel – Grzbiet Zachodni Gór Bardzkich i położone w dole Czerwieńczyce. Przez pola docieramy do górnej części wsi z XIX-wiecznym krzyżem (395 m).
Idziemy chwilę główną szosą w górę doliny Czerwionka, obok agroturystyki Elanda, po czym skręcamy w boczną dolinkę, szutrową drogą osiągając Leśnictwo Czerwieńczyce.
Wkraczamy w Grzbiet Zachodni Gór Bardzkich, podchodzimy bitą drogą, doliną, biegnącą pomiędzy Korzecznikiem (548 m) po lewej i Krężną (542 m) oraz Kortunałem (676 m) po prawej. Docieramy do miejsca zwanego Trzy Lipy, skąd zakosami podchodzimy na siodło 613 m między Kortunałem a Stróżą (638 m), gdzie znajduje się, ustawiony w 2016 r., pomnik Koła Łowieckiego Diana z Nowej Rudy, mający postać bogini Diany. Zboczem Stróży docieramy do skrzyżowania szlaków na dawnej polanie Makowiak, gdzie znajdowały się niegdyś zabudowania przysiółka Czeski Las (621 m). Idziemy teraz wzdłuż głównego grzbietu zachodniej części Gór Bardzkich, mijając kulminacje 654 i 664 m. Drogą grzbietową docieramy do wiszącego mostu i Przełęczy Srebrnej (586 m).
Przełęcz Srebrna oddziela Góry Bardzkie od Sowich, biegła tędy, zbudowana w 1902 r. Kolej Sowiogórska Ścinawka Średnia – Dzierżoniów, ze względu na duże nachylenia wyposażona w trzecią szynę zębatą. Górski odcinek Wolibórz – Srebrna Góra został w 1931 r. zamknięty i trzy lata później rozebrany. Linia przez przełęcz przechodziła stromym wykopem, nad którym przerzucono most wiszący, tzw. Czerwony Most. Pod mostem znajdował się przystanek Srebrna Góra Twierdza.
Docieramy do zabudowań Srebrnej Góry, z przełęczy idziemy drogą nr 385 Nowa Ruda – Ząbkowice Śl. na Małą Przełęcz Srebrną (568 m).
Mała Przełęcz Srebrna oddziela Warowną Górę (660 m) w Górach Sowich, na której wzniesiono Twierdzę Srebrnogórską, od Ostroga (610 m), umownie zaliczanego do Gór Bardzkich, gdzie znajduje się pomocniczy Fort Ostróg. Właściwa Przełęcz Srebrna (586 m), oddzielająca Góry Sowie od Bardzkich, znajduje się 1 km dalej. Przez oba obniżenia przechodzi droga z Ząbkowic Śląskich do Nowej Rudy. Na Małej Przełęczy Srebrnej możemy posilić się w barze.
Zmieniamy kolor szlaku na żółty, schodzimy deptakiem do ul. Wąskiej w Srebrnej Górze i głównej ul. Zimowej, którą prowadzi szosa Nowa Ruda – Przełęcz Srebrna – Ząbkowice Śląskie. Naszą uwagę zwraca okazała neobarokowa kamienica nr 30 i dom nr 25 z 1764 r. Przy figurze żołnierza w mundurze z czasów napoleońskich, co stanowi nawiązanie do górującej nad miejscowością twierdzy, obleganej przez Napoleona w 1807 r., ul. Zimowa przechodzi w Letnią. Mijamy dom nr 30, w którym zatrzymywał się podczas budowy twierdzy król pruski Fryderyk II Wielki oraz zabytkowe kamienice, sięgające historią XVIII w. (portale z datami 1777 i 1779). Docieramy na przystanek autobusowy na pl. Wypoczynkowym w Srebrnej Górze (451 m), skąd w letnie weekendy odjeżdża autobus KD do stacji Bielawa Zachodnia.
Na placu, pełniącym funkcję rynku dawnego miasteczka górniczego ustawiono figurę żołnierza w mundurze z czasów napoleońskich. Przy placu stoi poewangelicki kościół św. Michała, pierwotnie wzniesiony w latach 1578-92, po zniszczeniu w czasie oblężenia twierdzy przez Francuzów w 1807 r. odbudowany jako klasycystyczny w latach 1816-31. Nieużytkowana po 1945 r. świątynia została zaadaptowana w 1970 r. na hotel a w latach 2006-07 gmina Stoszowice przebudowała go na salę teatralno-widowiskową.
Za kościołem, przy ul. Letniej stoi dawny pomnik poległych w I wojnie światowej. Od ulicy odchodzą schody, którymi możemy dostać się do górującego nad miejscowością kościoła śś. Piotra i Pawła. Barokową świątynię wzniesiono w latach 1729-31, po pożarze w czasie oblężenia twierdzy została w latach 1808-18 przebudowana. Wewnątrz znajduje się późnobarokowe i klasycystyczne wyposażenie.
