Żeby zobaczyć przebieg trasy kliknij ikonkę „zobacz wszystkie warstwy danych”
23,7 km, 7.15 h, suma podejść 785 m
Ścinawka Średnia stacja – 1,9 km – Ścinawka Średnia – 4,3 km – Nad Ratnem Dolnym – 1,2 km – Rozdroże nad Piekłem – 4,0 km – Gajów – 3,6 km – Tłumaczów – 2,7 km – Sarny – 4,2 km – Góra Św. Anny – 1,8 km – Nowa Ruda
Dojazd – stacje Ścinawka Średnia i Nowa Ruda na linii Kłodzko – Wałbrzych (D15). Jeżdżą tędy pociągi Kolei Dolnośląskich w relacjach Kłodzko Miasto – Wałbrzych Główny/Miasto i Kudowa-Zdrój – Wrocław Główny/Jelenia Góra.
Trasa prowadzi przez Wzgórza Ścinawskie i Włodzickie. Ze Ścinawki Średniej z Zamkiem Kapitanowo i kościołem św. Marii Magdaleny wspinamy się na wzgórze Ścinawka i do punktu widokowego nad Ratnem Dolnym. Schodzimy do doliny Piekła i podchodzimy zboczami Kamionki do Gajowa. Widokową szosą schodzimy do Tłumaczowa z kościołem śś. Piotra i Pawła oraz Dworu Sarny w Ścinawce Górnej. Na końcu podchodzimy na Górę Świętej Anny we Wzgórzach Włodzickich z kaplicą i wieżą widokową, by zejść do Nowej Rudy.
Trasa zaczyna się na stacji w Ścinawce Średniej (353 m), leżącej na linii Kłodzko – Wałbrzych.
Stacja Ścinawka Średnia powstała w 1879 r., kiedy zbudowano odcinek Kłodzko – Nowa Ruda linii Śląskiej Kolei Górskiej, przedłużony rok później do Wałbrzycha. Odcinek ten posiada parametry głównej linii i ze względu na przeprowadzenie w trudnym, górskim terenie obfituje w liczne obiekty inżynieryjne (mosty, tunele). Ruch pasażerski zawieszono tu w 2006 r., jednak dzięki inicjatywie Urzędu Marszałkowskiego przywrócono go w 2009 r.
W 1889 r. powstała linia do Broumova przez Tłumaczów. W 1902 r. zbudowano Kolej Sowiogórską ze Srebrnej Góry z przedłużeniem z 1903 r. do Radkowa, zwanym Koleją Stołowogórską, dla której wzniesiono osobny Mały Dworzec. Linię Kolei Sowiogórskiej już w 1931 r. skrócono do Woliborza, likwidując odcinek z szyną zębatą, a w 1972 r. zawieszono tu całkowicie ruch pasażerski. Odcinek ten funkcjonował w ruchu towarowym jako dojazd do kopalni węgla w Słupcu i budowanej prażalni łupków w Dzikowcu. Obecnie jeżdżą tędy pociągi towarowe do kamieniołomu w Słupcu. Ruch pasażerski na linii do Radkowa zlikwidowano w 1987 r., tory rozebrano w 1999 r. Trwają starania o reaktywację dawnej Kolei Sowiogórskiej. Linia do Broumova została zamknięta w 1945 r., do 1968 r. pozostał na niej ruch towarowy do Tłumaczowa. Tory zostały rozebrane w 1990 r., jednak linia ożyła ponownie w związku z kamieniołomem w Tłumaczowie, na potrzeby którego została odtworzona w 2010 r. Główny budynek stacji powstał w 1879 r. i został rozbudowany w 1889 r. po otwarciu linii do Broumova, z tych samych lat pochodzi magazyn towarowy. Podczas przebudowy linii Kłodzko – Wałbrzych na dwutorową (1908-13) zbudowano przejście podziemne na peron 2 i dwie nastawnie.
Idziemy szlakiem zielonym ul. Kolejową obok dawnej parowozowni. Przecinamy wiaduktem dawną linię kolejową do Radkowa, po chwili docieramy do zabudowań Ścinawki Średniej i drogi nr 386 Gorzuchów – Tłumaczów (ul. gen. Sikorskiego).
Na skrzyżowaniu można podejść 80 m w lewo do kościoła ewangelicko-metodystycznego.
Kościół został zbudowany przez ewangelików w latach 1925-26, po 1950 r. został przejęty przez kościół ewangelicko-metodystyczny.
Na głównym skrzyżowaniu skręcamy w ul. Mickiewicza, którą biegnie droga nr 387 do Radkowa i Kudowy-Zdroju. Mijamy sklep z parkingiem, w oddali widać duży budynek szkoły z lat 1900-04. Skręcamy w ul. Konopnickiej (326 m), biegnącą wzdłuż rzeki Ścinawki i docieramy do mostu dawnej kolei do Radkowa.
Malowniczy ceglany most o trzech niskich łukach i 30 m długości powstał w latach 1902-03, biegnie nad ul. Konopnickiej i Ścinawką.
Idziemy nadal ul. Konopnickiej, po chwili osiągamy Zamek Kapitanowo.
W poł. XIV w. rodzina von Czechau wzniosła wieżę mieszkalno-obronną (donżon). W 2. poł. XV w. dostawiono kolejną wieżę, a w XVI w. i pocz. XVII w. von Stillfriedowie zbudowali renesansowe skrzydło. W 1660 r. Bernhard von Stillfried Starszy odbudował zamek po zniszczeniach wojny 30-letniej, na pocz. XVIII w. von Götzenowie dokonali jego barokizacji. Po 1945 r. ulokowano tu PGR, opuszczony w latach 90. XX w. obiekt uległ dewastacji. Od 2002 r. stanowi własność prywatną, mimo trwającego remontu można go zwiedzać.
Przy zamku szlak skręca na most, można stąd podejść 140 m prosto do kościoła św. Marii Magdaleny.
Dojście prowadzi obok odnowionej kolumny maryjnej z 1727 r. i XIX-wiecznego Ukrzyżowania.
Kościół św. Marii Magdaleny wzniesiono jako gotycki w XIV w. i wzmiankowano w 1368 r. W latach 1738-39 świątynia została gruntownie przebudowana na barokową, pozostawiono tylko gotyckie prezbiterium. Zwieńczona jest ośmioboczną sygnaturką z cebulastym hełmem. Wewnątrz znajduje się barokowo-rokokowe wyposażenie. Kościół otacza kamienny mur z XVIII w. z dwoma bramami. Przy bramie północnej znajduje się dawna kostnica, obecnie Kaplica Grobu Pańskiego. W gotyckiej bramie od strony południowej umieszczono płaskorzeźbę zwaną wimpergą, przedstawiającą głowę św. Jana Chrzciciela na misie. Obok stoi barokowa plebania z końca XVII w.
Przekraczamy Ścinawkę, docierając do ul. Bolesława Chrobrego. Mijamy barokową kapliczkę domkową z XVIII/XIX w. i skręcamy w boczną uliczkę. Ścieżką podchodzimy na skarpę do ul. Leśnej. Mijamy XIX-wieczną figurę św. Jana Nepomucena i skręcamy w drogę bitą, biegnącą do samotnej zagrody.
Rozpoczynamy podejście na Ścinawkę we Wzgórzach Ścinawskich, drogą polną docieramy do skraju lasu, skąd rozpościera się panorama Wzgórz Włodzickich z Górą Świętej Anny i Górą Wszystkich Świętych, Gór Bardzkich oraz położonej w dole Ścinawki Średniej. Wkraczamy w las, stromym podejściem zakosami docieramy do wypłaszczenia, skąd blisko już na szczyt Ścinawki (536 m).
Spod szczytu schodzimy do skraju lasu i skrzyżowania Nad Ratnem Dolnym (477 m). Widać stąd Góry Stołowe i Bystrzyckie z Masywem Śnieżnika oraz dolinę Pośny. Wkraczamy w las, schodzimy bitą drogą zboczem wzgórza 489 m do Rozdroża nad Piekłem (388 m) z wiatą i małym zbiornikiem wodnym, z wyrębów widać Kamionkę i Nową Kopkę.
Dalej idziemy drogą gruntową, przekraczamy potok Piekło i podchodzimy na zbocze Kamionki (510 m). Omijamy szczyt lekkim zejściem i podejściem opuszczamy las, koło wzgórza 474 m. Widać stąd Góry Suche i Stołowe oraz położony w pobliżu kamieniołom melafiru na Gardzieniu.
Schodzimy lekko do położonego w dolinie Gajowa, ulicą mijamy folwark i docieramy do szosy Radków – Tłumaczów (442 m), przy której stoi dawna szkoła z 1898 r., zlikwidowana w 1975 r.
Opuszczamy wieś, podchodząc lekko na siodło pod Przepiórką (491 m). Podziwiamy rozległe widoki na Góry Stołowe i Suche oraz położony w kotlinie Broumov. Mijamy wjazd do kamieniołomu na Gardzieniu koło wzgórza 473 m i zaczynamy zejście do doliny Ścinawki. Przed nami panorama Gór Suchych i Sowich oraz Wzgórz Włodzickich, schodzimy zboczem Kościelnej (455 m) obok drewnianego krzyża. Przecinamy starotorze dawnej linii Tłumaczów – Otovice (odcinek linii Ścinawka Średnia – Broumov), docierając do zabudowań Tłumaczowa oraz kościoła śś. Piotra i Pawła.
Pierwotny gotycki kościół śś. Piotra i Pawła wzniesiony w XIV w. został spalony z 200 ludźmi podczas wojny 30-letniej w 1621 r. Obecna barokowa świątynia powstała w 1661 r., w 1717 r. i XIX w. uległa dalszym przebudowom. Wewnątrz znajduje się barokowy i rokokowy wystrój oraz klasycystyczne organy z XIX/XX w. Kościół otacza mur z budynkiem bramnym z 2. poł. XVIII w. Na cmentarzu stoi klasycystyczna kaplica grobowa Moschnerów, a w jego murze znajdują się XVII-wieczne epitafia. Za kościołem ustawiono pomnik poległych w wojnie francusko-pruskiej 1870-71 r. i XIX-wieczne Ukrzyżowanie. Obok świątyni stoi dawna szkoła z 2. poł. XVIII w., zlikwidowana w 2000 r.
Przekraczamy Ścinawkę i docieramy do szosy nr 386 do Gorzuchowa (346 m). Idziemy w dół doliny, mijamy okazałą zagrodę i kapliczkę domkową z końca XIX w. Skręcamy w boczną ulicę, biegnącą wzdłuż rzeki obok kapliczki słupowej. Wkraczamy w granice przysiółka Sarny, należącego do Ścinawki Górnej. Przecinamy drogę nr 386 i osiągamy Dwór Sarny (335 m).
Renesansowy dwór wzniósł w 1590 r. Fabian von Reichenbach na miejscu wcześniejszej budowli sprzed XV w. W 1661 r. i w 1. poł. XVIII w. von Götzenowie przebudowali go na barokowy pałac. Ok. 1725 r. hr. Franciszek Antoni Götzen zbudował kaplicę św. Jana Nepomucena z freskami H. F. Hoffmana. Po 1945 r. w pałacu umieszczono PGR, w 2013 r. kupiła go Fundacja Odbudowy Dworu Sarny, która rozpoczęła prace remontowe, w 2017 r. otwarto kawiarnię w domu bramnym. Pałac można zwiedzać, obok stoi spichlerz z pocz. XVII w.
Przekraczamy deptakiem Włodzicę u jej ujścia do Ścinawki i docieramy do pałacu letniego.
Barokowy pałac letni zbudowali von Götzenowie w poł. XVIII w. Przed budynkiem stoi pomnikowa lipa z drewnianym krzyżem.
Idziemy chwilę ścieżką rowerową w górę biegu Włodzicy, po czym skręcamy w drogę bitą, rozpoczynając podejście na Górę Świętej Anny we Wzgórzach Włodzickich. Przechodzimy pod wiaduktem kolejowym i skręcamy w drogę gruntową, którą pniemy się linią bocznego grzbietu. Z polany widać Góry Stołowe i Wzgórza Ścinawskie, podejściem w lesie osiągamy kulminację 520 m. Wychodzimy na rozległe łąki, gdzie panorama poszerza się o Góry Suche i północną część Wzgórz Włodzickich.
Docieramy do drogi bitej, którą osiągamy Przełęcz pod Krępcem (612 m) z wiatą. Znajduje się tu kościółek św. Anny.
Pierwsza drewniana kapliczka powstała tu w 1515 r. Po zawaleniu się w 1600 r. pozostał po niej powieszony na drzewie obraz św. Anny. Obecną murowaną kaplicę zbudowano w 1644 r., podczas rozbudowy w latach 1662-65 powstała także pustelnia. W dzień św. Anny 26 lipca odbywały się odpusty. Wewnątrz znajduje się gotycka figura św. Anny Samotrzeciej z 1495 r. Przed kaplicą stoi Ukrzyżowanie z 1861 r., a obok dawne schronisko Wittigbaude z 1920 r.
Z przełęczy warto podejść 320 m w prawo na szczyt Góry Św. Anny z wieżą widokową.
Góra Św. Anny (647 m) jest wybitnym wzniesieniem we Wzgórzach Włodzkich, górującym nad Nową Rudą i stromo opadającym do doliny Włodzicy. Szczyt był dawno uczęszczany przez pielgrzymów i turystów, zmierzających do położonego poniżej barokowego kościoła św. Anny z XVII w. W 1911 r. Carl Ferche i noworudzka sekcja Kłodzkiego Towarzystwa Górskiego (GGV) zbudowali tu wieżę widokową, wg projektu Heinricha Wolfa z Berlina. Wieżę wzniesiono w stylu modernistycznym z lokalnego czerwonego piaskowca. Po 1945 r. budowla została zaniedbana, po ulokowaniu na niej przekaźnika RTV w 1962 r. przestała służyć turystom. Po remoncie wieżę ponownie otwarto do zwiedzania w 2014 r. Z wieży rozpościera się rozległa panorama, obejmująca Góry Suche, Sowie, Bardzkie, Bystrzyckie, Orlickie i Stołowe oraz Wzgórza Ścinawskie, doskonale stąd widać wieżę widokową na Górze Wszystkich Świętych.
Z przełęczy schodzimy stromo drogą leśną zboczem Krępca (645 m), stały tu trzy zrujnowane kapliczki, ufundowane na pamiątkę epidemii dżumy z 1680 r. W 2020 r. zostały one rozebrane i obecnie stoją tu nowe, odbudowane. Opuszczamy las, wkraczając w ogródki działkowe, widać stąd Nową Rudę na tle Kalenicy w Górach Sowich. Mijamy Ukrzyżowanie z 1824 r., szutrówką i drogą polną docieramy do zabudowań Nowej Rudy. Idziemy ul. Łużycką obok domu z wizerunkiem św. Mikołaja. Przechodzimy obok nastawni i pod wiaduktem kolejowym, po czym skręcamy w ul. Ciemną, biegnącą obok kościoła Bożego Ciała.
Neogotycki kościół wznieśli w latach 1866-68 r ewangelicy z inicjatywy pastora Alersa. Po 1945 r. mieścił się tu sklep i magazyn, w 1995 r. świątynię przejęła parafia św. Mikołaja, od tej pory służy jako kościół Bożego Ciała. Przed porośniętą bluszczem świątynią stoi uszkodzona figura św. Jana Nepomucena.
Ul. Kolejową docieramy do stacji Nowa Ruda, gdzie nasza trasa się kończy.
Stacja Nowa Ruda (421 m) położona jest na linii kolejowej Kłodzko – Wałbrzych, zbudowanej w latach 1879-80. Odcinek ten posiada parametry głównej linii i ze względu na przeprowadzenie w trudnym, górskim terenie obfituje w liczne obiekty inżynieryjne (mosty, tunele). Ruch pasażerski zawieszono tu w 2006 r., jednak dzięki inicjatywie Urzędu Marszałkowskiego przywrócono go w 2009 r.
Stację uruchomiono wraz z budową odcinka z Kłodzka w 1879 r., przedłużonego rok później do Wałbrzycha. Powstał wtedy budynek dworca z czerwonego piaskowca, mający cechy architektury przemysłowej, lokomotywownia i mała wieża ciśnień. W latach 1903-05 stację rozbudowano, w celu poszerzenia układu torowego skruszono ścianę skalną naprzeciwko dworca, powstały dwie nastawnie i wiata peronowa. W latach 70. XX w. rozebrano lokomotywownię, nieco później wieżę ciśnień. Nad wyjazdem w kierunku Ścinawki Średniej góruje stalowy most drogowy, z którego roztacza się widok na stację.
